Ησίοδος, Θεογονία στ. 975 - 1022 (τέλος Θεογονίας).
Επίθετα και χαρακτηρισμοί θεοτήτων και άλλων θεϊκών δυνάμεων και όντων.
Στίχος 975 Ἁρμονίη, θυγάτηρ χρυσῆς Ἀφροδίτης. Η Αρμονία η θυγατέρα της χρυσής Αφροδίτης. Πιο κάτω στον στίχο 980 αναφέρει ο Ησίοδος για την Αφροδίτη: πολυχρύσου Ἀφροδίτης.
976 Ἀγαυὴν καλλιπάρηον.
καλλι-πάρηος, -ον, <παρειά. Αυτός που έχει ωραία μάγουλα (παρειές). Κατ` επέκταση ο πανέμορφος.
παρειά, ἡ, μάγουλο. Από παρά, που είναι ή όψη του προσώπου.
977. Ἀρισταῖος βαθυχαίτης. Ο Αρισταίος με την βαθιά και πυκνή χαίτη.
βαθυ-χαίτης, <χαίτη. Αυτός που έχει πυκνά και μακριά μαλλιά, βαθιά, μεγάλη, πυκνή χαίτη.
978 ἐυστεφάνῳ ἐνὶ Θήβῃ.
εὐ-στέφανος. Καλά στεφανωμένος, εστεμμένος ή σφικτό-καλό-ζωσμένος, στεφανωμένος, περικυκλωμένος από τείχη και πύργους. Εδώ για την Θήβα την καλό τειχισμένη.
979 Χρυσάορι καρτεροθύμῳ. Ο Χρυσάωρ ο γενναιόψυχος.
καρτερό-θυμος, γενναιόψυχος, δυνατός, ισχυρός.
981 – 982 παῖδα βροτῶν κάρτιστον ἁπάντων,/Γηρυονέα. Ο Γηρυόνης ο δυνατότερος των θνητών.
Κάρτιστος αντί κράτιστος.
κράτιστος -η, -ον. <Κρατύς, <κράτος. Ο ισχυρότερος, ο δυνατότερος. Γενικά, καλύτερος, ο πλέον εξαίρετος.
984 Μέμνονα χαλκοκορυστήν.
χαλκο-κορυστής, -οῦ, ὁ. Αυτός που είναι οπλισμένος ή εξοπλισμένος με χαλκό.
κορυστής, -οῦ, ὁ. Άνδρας με περικεφαλαία, οπλισμένος πολεμιστής.
995 – 996 μέγας βασιλεὺς ὑπερήνωρ,/ ὑβριστὴς Πελίης καὶ ἀτάσθαλος ὀβριμοεργός·
ὑπερ-ήνωρ, <ἀνήρ. Αυταρχικός, είρων, δεσποτικός, υπερφίαλος, ξιπασμένος, αλαζόνας.
ὑβριστής, <ὑβρίζω. Βίαιος, αυταρχικός, δεσποτικός, κακούργος άνθρωπος, αυθάδης, αναιδής, ακόλαστος, ασελγής. Λέγεται και για ζώα: ορμητικό, ατίθασο, αχαλίνωτο, ανυπότακτο. Αναφέρεται και για φυσικές δυνάμεις, ὑβριστὴς ἄνεμος, ὑβριστὴς ποταμός.
ὑβρίζω <ὕβρις. Φέρομαι με οργή, οργισμένα, κάνω φασαρία, χαλώ τον κόσμο, οργιάζω.
ὕβρις. Κακοβουλία, αυθάδεια, αυθάδεια από αίσθηση δύναμης ή αναίδειας,
προπέτεια, θρασύτητα, ιταμότητα.
ἀτάσθαλος. <ἄτη. Αλαζόνας, απερίσκεπτος, υπερόπτης.
ἄτη. <ἀάω. Σύγχυση, παραλογισμός, απερίσκεπτη παρόρμηση που προκαλείται από πλάνη, τύφλωση που στέλνεται από τους θεούς. Η Ἄτη είναι η θεά της βλάβης και της απερίσκεπτης συμπεριφοράς, Ἄτη, ἣ πάντας ἀᾶται. Οι Λιταί έρχονται μετά από αυτή, θεραπεύοντας το κακό που εκείνη έχει διαπράξει. Απερίσκεπτη ενοχή ή αμαρτία, όπως αυτή του Πάρη που απήγαγε την Ωραία Ελένη. Επίσης όλεθρος, καταστροφή. Λέγεται και για πρόσωπα, ολέθριος, καταστροφικός.
ὀβριμο-εργός, -όν. <ἔργω. Αυτός που βιαιοπραγεί, ανόσιος.
ὄβριμος, -ον και -η, -ον. Κραταιός, δυνατός, ισχυρός, ὄβριμον ἐβρόντησε, ήχησε δυνατή βροντή.
1000 ᾽ Ἰήσονι ποιμένι λαῶν. Ο Ιάσων ο ηγέτης των λαών.
1006 Θέτις ἀργυρόπεζα. Η Θέτις με τα αργυρόλευκα πόδια.
ἀργυρο-πέζα, ἡ, αυτή που έχει ασημένια πόδια.
πέζα, -ης, ἡ, < πούς. Η άκρη ή το τέλος ενός σώματος.
1007 Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα θυμολέοντα. Ο Αχιλλέας ο λεοντόκαρδος που διασπά τις φάλαγγες των ενόπλων.
-ρηξ-ήνωρ, -ορος, ὁ. <ρήγνυμι, ἀνήρ. Αυτός που διασπά τάξεις ενόπλων ανδρών.
-θυμο-λέων, -οντος, ὁ, λεοντόκαρδος.
1012. Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος.
ταλασί-φρων, -ονος, ὁ, ἡ. <Τλάω, φρήν. Καρτερικός, καρτερόψυχος, υπομονετικός.
Τλάω: Ανέχομαι, υπομένω δυστυχίες, καρτερώ.
1013. Λατῖνον ἀμύμονά τε κρατερόν τε· Τον Λατίνο τον άμεμπτο και δυνατό.
ἀ-μύμων, <μῶμος. Άμεμπτος, άμωμος, ευγενής, εξαίρετος. Τιμητικό επίθετο, όπως το αξιότιμος, αξιοσέβαστος, υψηλότατος. Δε χρησιμοποιείται ποτέ για τους θεούς όμως λέγεται και για πράγματα.
1021 – 1022. ἡδυέπειαι / Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες.
ἡδυ-επής. <ἔπος. Αυτός που μιλάει γλυκά. Αυτός που ακούγεται, ηχεί γλυκά, ἡδυέπεια.
Σημειώσεις
ὑπερήνωρ,/ ὑβριστὴς Πελίης καὶ ἀτάσθαλος ὀβριμοεργός. Στους στίχους 995 – 996 ο Ησίοδος αναφέρει τέσσερα επιτιμητικά επίθετα για τον βασιλιά Πελία: Τον λέει είρωνα, υβριστή, ατάσθαλο και κακούργο.
Ο Αίσονας (Αίσων) ήταν ήρωας της Μαγνησίας, γιος του Κρηθέα του βασιλιά της Ιωλκού. Ο Αίσονας ήταν ο πατέρας του Ιάσονα.
Ο Κένταυρος Χείρων γιος του Κρόνου και της νύμφης Φιλύρας. Ήταν μια υβριδική, μιξογενής, μορφή της ελληνικής μυθολογίας. Σημαντικός τόσο για τη σχέση του με την ιατρική, την ίαση και άλλες φυσικές, πρακτικές επιστήμες του αρχαίου κόσμου, όσο και για τη σχέση του με τη διδασκαλία των ηρώων. Διακρίνεται από τους υπόλοιπους της μικτής γενιάς του για την προαιώνια σοφία που κατείχε. Αναφέρεται σε πολλούς μύθους, όπως σ` αυτόν που φέρεται ως δάσκαλος του Αχιλλέα.
-Σύμφωνα με την επικρατέστερη μυθολογική παράδοση το πρώτο θεϊκό ζευγάρι στον κόσμο ήταν η Γαία (γη) και ο αστερόεις Ουρανός. Η Γαία και ο Ουρανός γεννούν 6 Τιτάνες ( Ωκεανός, Κοίος, Κρίος, Υπερίων, Ιαπετός και Κρόνος), 6 Τιτανίδες ( Θεία, Τηθύς, Φοίβη, Μνημοσύνη, Θέμις, Ρέα). Ακόμα έφεραν στον κόσμο τους Εκατόγχειρες ( Βριάρεω, Γύγη, Κόττο), τους Κύκλωπες ( Βρόντη, Στερόπη, Άργη) και τους Γίγαντες.
-Ο Τάρταρος ή Τάρταρα ήταν ο μυθικός τόπος όπου εγκλείονται και βασανίζονται οι υβριστές θεών και ανθρώπων. Βαθύ, σκοτεινό, υπόγειο βάραθρο. Στα Τάρταρα γκρέμισε ο Δίας τους Τιτάνες και τον πατέρα του, τον Τιτάνα Κρόνο, όταν τον ανέτρεψε.
-Ο Ησίοδος έχει πίσω του τουλάχιστον 10000 χρόνια μεγάλων κατακτήσεων του ανθρώπινου πνεύματος: Έχουν παρέλθει οι εποχές: Παλαιολιθική, Νεολιθική, Εποχή του Χαλκού, Εποχή του Σιδήρου. Στην εποχή του χαλκού ανήκουν οι πολιτισμοί: Κυκλαδικός, Μινωικός, Μυκηναϊκός. Ο Ησίοδος ζει στον 8ο αιώνα π.Χ. στην Άσκρη Βοιωτίας.
ἠνεμόεις, <ἄνεμος, και ἀνεμόεις, -εσσα, -εν, ανεμώδης, αερικός, ορμητικός, αστραπιαίος.
1015. μυχός, ὁ. <μύω. Το εσώτατο μέρος, το εσώτατο κοίλωμα ή γωνία, το εσώτατο μέρος του σπιτιού, διαμερίσματα γυναικών. Κόλπος ή κολπίσκος που εκτείνεται σε βάθος στην ξηρά, πόντιος μυχός είναι η Αδριατική.
1017 – 1018. Ναυσίθοον δ᾽ Ὀδυσῆι Καλυψὼ δῖα θεάων / γείνατο Ναυσίνοόν τε μιγεῖσ᾽ ἐρατῇ φιλότητι.
Από τα ονόματα των γιων της Ναυσικάς , Ναυσίθοον και Ναυσίνοον αλλά και της ίδιας της Ναυσικάς ( και στα τρία ονόματα το πρώτο συνθετικό είναι ναυς = πλοίο), γίνεται αμέσως φανερή η μεγάλη παράδοση των Φαιάκων στα πλοία και στα θαλασσινά ταξίδια.
1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.
2*. Στους αγαπημένους μου Ιωάννα – Μαρίνα, Ειρήνη, Κωνσταντίνο, Μπάμπη, Νίκο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας