Από το 2011, με την «αραβική άνοιξη», η έκπληξη ήταν ότι οι ισλαμιστικοί κύκλοι είχαν το πάνω χέρι -ακόμα και στις διεθνείς διαπραγματεύσεις- και όχι οι δυνάμεις που ζητούσαν κράτος δικαίου και δημοκρατικές ελευθερίες. Ετσι, με τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια του Ιράν και της Ρωσίας, το καθεστώς Ασαντ παρέμεινε στην εξουσία, απομονωμένο και απονομιμοποιημένο.
Αφότου ο Χαφέζ αλ Ασαντ κυβέρνησε τη Συρία από το 1971 έως τον θάνατό του, το 2000, και παρότι παρέδωσε στον γιο του ένα ισχυρό κράτος, μισό αιώνα μετά, οι ισλαμιστές ανέτρεψαν τον Ασαντ με ευκολία. Η αστραπιαία επίθεση της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) αιφνιδίασε τους γείτονες της Συρίας – και όλους τους άλλους. Η βασική αιτία δεν ήταν η απίσχνανση της προστασίας που απολάβανε το καθεστώς Ασαντ αρχικά από τη Δύση και στη συνέχεια από το Ιράν και τη Ρωσία. Ηταν η διαφθορά, ο αυταρχισμός, η παρασιτική οικονομία, η τρομοκρατία και, γενικά, η επίφαση του πολιτικού συστήματος που δεν είχε παρά να καταρρεύσει. Λόγου χάρη, το καθεστώς Ασαντ κέρδιζε διπλάσια χρήματα από τις παράνομες εξαγωγές της αμφεταμίνης κάπταγκον (του ναρκωτικού των τζιχαντιστών) σε σχέση με το νόμιμο εμπόριο της χώρας. Η αδυναμία του καθεστώτος Ασαντ να κυβερνήσει με κανόνες ήταν αυτή που επέτρεψε την ενδυνάμωση και τη συσπείρωση των αντικαθεστωτικών δυνάμεων στη Συρία.
Οταν οι αντάρτες ξεκίνησαν την επίθεση-αστραπή των τελευταίων ημερών (έναν εμφύλιο τύπου blitzkrieg), δεν υπήρχε καμία δύναμη ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό για να τους σταματήσει. Ετσι το γεωπολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής έχει μεταμορφωθεί, όχι από την κατάρρευση της δυναστείας Ασαντ της Συρίας, αλλά από την ενδυνάμωση του ισλαμοφασισμού και την ήττα της «αραβικής άνοιξης» και της μουσουλμανικής Αριστεράς – ήττα την οποία, εν μέρει, επιθυμούσε η Δύση. Πρόκειται για μία από τις πολλές μεταμορφώσεις του κακού. Ο φονταμενταλισμός υποκαθιστά τόσο τον πολιτικό λόγο και την κατανομή της ισχύος όσο και την κατανομή του πλούτου. Το 2014 ο τότε ηγέτης του «Ισλαμικού κράτους» Αλί Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι το είχε ξεκαθαρίσει: «Η Συρία δεν είναι για τους Σύρους και το Ιράκ δεν είναι για τους Ιρακινούς. Είναι η Γη του Αλλάχ».
Και ενώ ο «άξονας αντίστασης» υπό την ηγεσία του Ιράν φαντάζει ανίσχυρος αυτή τη στιγμή, η προσδοκία ενός ισλαμιστικού καθεστώτος στη Δαμασκό αποδεικνύεται βαθιά ανησυχητική όχι μόνο για το γειτονικό Ισραήλ ή τη Δύση, αλλά και για τα αραβικά κράτη της περιοχής. Οι ελίτ και ο ηγετικός πυρήνας που κρατούν τις τύχες της Συρίας και στέλνουν μηνύματα προς το Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Ιράν έχουν στόχο μια εκδοχή του Χαλιφάτου για τον 21ο αιώνα. Φαίνεται να πλησιάζουν τον στόχο, εγκαινιάζοντας τη νέα εποχή του Ισλάμ πάνω στο εθνοφυλετικό ανάγλυφο της Μέσης Ανατολής. Η υλοποίησή του θα έχει τα χαρακτηριστικά της ολοκληρωτικής-προνεωτερικής βίας, τη μεσαιωνική βαρβαρότητα: δημόσιες εκτελέσεις εχθρών, αποκαθηλώσεις, μιλίτσιες και επινίκιες παρελάσεις μαχητών με φορτηγάκια προπαγάνδας και πολυβόλα. Οι διαβεβαιώσεις του Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι, του επικεφαλής της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), περί «μετριοπαθούς ισλαμισμού» από τον οποίο «η Δύση δεν έχει τίποτα να φοβηθεί» δεν πείθουν. Ή μάλλον πείθουν ένα μέρος της δυτικής διπλωματίας που κινείται σ’ ένα δόγμα τρομακτικό στη σύλληψή του: «Ο εχθρός μου, που τώρα είναι εχθρός του άλλου μου εχθρού, μπορεί να είναι και φίλος μου».
Με βάση τις έως τώρα εξελίξεις θα πρέπει να σταθούμε σε δύο σημεία.
Πρώτον, να αναγνωρίσουμε τις μεταμορφώσεις των τζιχαντιστών. Επιθυμούν αναβίωση του Χαλιφάτου στην περιοχή της άλλοτε λαμπρής Μεσοποταμίας. Πρόκειται για ένα υβριδικό µοντέλο οικοδόµησης έθνους (nation-building) φεουδαρχικού τύπου που συντονίζεται µε την παγκόσµια αταξία. Μισεί δημοκρατία, γνώση και ελευθερία. Στρατολογεί και αξιοποιεί με καταναγκασμό τους τοπικούς πληθυσµούς για τη στελέχωση των υπηρεσιών που θεσπίζει και επιδεικνύει επαρκή γνώση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Δεύτερον, να αναγνωρίσουμε ότι η Δύση θα συνεχίσει να εκπλήσσεται. Παρότι τα φιάσκα του πολέμου στο Ιράκ, το χάος στο Αφγανιστάν και στη Λιβύη κ.ά. έδειξαν ότι η ειρήνευση δεν επιτυγχάνεται με στρατιωτικά μέσα και ότι οι δημοκρατίες δεν εδραιώνονται με εγχειρίδια του πολίτη που πέφτουν από τα βομβαρδιστικά, η αποσταθεροποίηση της Συρίας δεν είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για την καταλλαγή στη Μέση Ανατολή. Αντιθέτως, τα πλήγματα θα αρχίσουν να γίνονται αισθητά στην Ευρώπη. Θα διογκώνονται τα κύματα προσφύγων και οι αθώοι και οι άμαχοι θα μετατρέπονται σε θύματα μιας ασύμμετρης θηριωδίας που προσβάλλει κάθε λογική. Η απελευθέρωση «μετριοπαθών» δαιμόνων και το σχέδιο του «Ισλαμικού κράτους», οι μεταμορφώσεις του κακού, είναι όψεις «σκοτεινών αιώνων». Θα δούμε τις εξελίξεις.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας