Στον Τύπο του Σαββατοκύριακου (28-29/9) υπήρξαν δύο βασικά αφιερώματα για τα 50 χρόνια της ΝΔ. Το ένα δημοσιεύθηκε στα «Νέα» και το άλλο στην «Καθημερινή». Στο παρόν άρθρο είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει συνολική αποτίμηση όλων των κειμένων. Θα σταθούμε μόνο σε ορισμένα η βαρύτητα των οποίων απορρέει από το όνομα των συγγραφέων τους.
Η παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη
Στα «Νέα» γράφει ο ίδιος ο πρωθυπουργός ο οποίος φροντίζει εξ αρχής να παρουσιάσει μια εξωραϊσμένη εικόνα για την πορεία του κόμματός του. Ωστόσο, όταν κρίνεται ένα κείμενο δεν έχει σημασία μόνο το τι λέει αλλά και το τι δεν λέει. Ανάμεσα στα άλλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ΚΜ), απαριθμεί ως επιτεύγματα της ΝΔ την αναγνώριση του ΚΚΕ, το σύνταγμα της Ελλάδας που θεσπίστηκε μεταπολιτευτικά από τη ΝΔ, την πρώτη μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και τον σχεδιασμό των μεγάλων δημοσίων έργων. Και διατείνεται ότι τον δρόμο του ιδρυτή Κωνσταντίνου Καραμανλή, η ΝΔ τον βαδίζει και τώρα.
Κατ’ αρχάς ας διευκρινίσουμε πως η νομιμοποίηση του ΚΚΕ δεν ήτανε απόρροια κάποιας δημοκρατικής ευαισθησίας αλλά είχε επιτευχθεί de facto ως αποτέλεσμα των αγώνων του συγκεκριμένου κόμματος και της λαϊκής απαίτησης που υπήρχε να μην είναι εκτός νόμου.
Δεύτερον, το σύνταγμα περιλάμβανε τη σκανδαλώδη διάταξη περί προστασίας του ξένου και εφοπλιστικού κεφαλαίου και κατοχύρωνε το δικαίωμα της ιδιοκτησίας που επί της ουσίας σήμαινε την κυριαρχική θέση της μεγάλης ιδιοκτησίας.
Τρίτο, δεν ξέρουμε τι ακριβώς εννοεί ο ΚΜ με τον όρο «μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», ας θυμηθούμε, όμως, πως ο νόμος 815 του 1979 που είχε κατατεθεί προέβλεπε σκλήρυνση του εξεταστικού στα πανεπιστήμια, ανώτατο χρονικό όριο σπουδών και οριοθέτηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Παρεμπιπτόντως οι φοιτητικές κινητοποιήσεις τον ακύρωσαν.
Τέλος, όσον αφορά τα δημόσια έργα, ο ΚΜ για να είναι ειλικρινής στην αποτίμησή του θα πρέπει να εξηγήσει γιατί στη Μεταπολίτευση την εκμετάλλευση των δημόσιων έργων την είχε το δημόσιο (π.χ. διόδια) ενώ τώρα τα λυμαίνονται ιδιώτες με ολέθριες επιπτώσεις (π.χ. τα διόδια Αθήνας-Θεσσαλονίκη κοστίζουν περίπου 70 ευρώ). Επιπλέον, τα δημόσια έργα είναι μία ανάγκη του ίδιου του συστήματος για ταχύτερες μεταφορές εμπορευμάτων και εργατικού δυναμικού, ενώ την ίδια στιγμή παρουσιάζονται ως μία κοινωνική προσφορά.
Η παρέμβαση της Ντόρας Μπακογιάννη
Στην ίδια εφημερίδα η Ντόρα Μπακογιάννη (ΝΜ) διαπιστώνει πως η ΝΔ εξαιτίας των πολλών εκλογικών της νικών επιβεβαιώνει την «πλατιά, αταξική (!) και άρρηκτη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του κόμματος και της ελληνικής κοινωνίας».
Η ΝΜ δεν κάνει κάτι πρωτότυπο. Η ΝΔ από την ίδρυσή της επιδίωξε να αποκρύψει ένα θεμελιώδες γεγονός. Τα κόμματα δεν είναι συμπύκνωση απλώς και μόνο «ευγενών» ιδεών αλλά έκφραση ταξικών συμφερόντων. Αν, όμως, ένα κόμμα αποτελεί εκπρόσωπο της άρχουσας τάξης αυτό θα πρέπει να επικαλυφθεί, κάτι που η ΝΔ φρόντισε να κάνει από το 1974 και συνεχίζει να κάνει αδιαλείπτως μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστικά, στην ιδρυτική της διακήρυξη του 1974 η ΝΔ αυτοχαρακτηρίζεται ως «[…] η πολιτική παράταξις που ταυτίζει το Έθνος με τον Λαόν, την Πατρίδα […]» και ισχυρίζεται ότι «αγνοεί τις διενέξεις και τους διχασμούς του παρελθόντος […]».
Η παρέμβαση του Ευάνθη Χατζηβασιλείου
Το αφιέρωμα της «Καθημερινής», αναλαμβάνει να το «ανοίξει» ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου (ΕΧ). Ο ΕΧ διαπιστώνει πως η ΝΔ δεν διαφοροποιήθηκε ιδιαίτερα από τον προκάτοχό της, το κόμμα της ΕΡΕ (αναφέρεται στον ρόλο του κράτους ως μοχλού ανάπτυξης, στον συνταγματικό εκσυγχρονισμό κ.ά.). Μάλιστα χαρακτηρίζει την ΕΡΕ ως κεντροδεξιά! Πέρα από το γεγονός ότι ο όρος κεντροδεξιά στερείται νοήματος, ας θυμηθούμε πως η ΕΡΕ συνδεόταν με τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 και με το σχέδιο Περικλής στο οποίο συνεργάζονταν κυβέρνηση, ΚΥΠ, Χωροφυλακή και παρακρατικές οργανώσεις προκειμένου να μειώσουν την επιρροή της ΕΔΑ και να τρομοκρατήσουν τον λαϊκό παράγοντα. Για να μην ξεχνιόμαστε η ΕΡΕ είχε ιδρυθεί από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Τα γεγονότα αυτά αποσιωπούνται επιμελώς.
Η παρέμβαση του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο είναι αυτό του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου («Καθημερινή») που ασχολείται με την οικονομική πολιτική της ΝΔ κάνοντας ειδικά αναφορά στη διαβόητη σοσιαλμανία. Ως εργαλεία των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων κρίνονται α) η κυβερνητική νομισματική πολιτική, β) η προσχώρηση της Ελλάδας στην ΕΟΚ και γ) η κρατικοποίηση τομέων της οικονομικής δραστηριότητας. Θα σταθούμε σε μερικές κριτικές παρατηρήσεις για αυτούς τους τρεις άξονες.
Σήμερα, τα εργαλεία μιας αυτοτελούς νομισματικής πολιτικής έχουν απολεσθεί εξαιτίας της ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Όσον αφορά την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ έχουμε δύο επισημάνσεις. Η πρώτη είναι πως η ένταξη της Ελλάδας έκρυβε και πολιτικούς σκοπούς εξαιτίας της γεωγραφικής γειτνίασης της Ελλάδας με χώρες κομμουνιστικής κατεύθυνσης. Η δεύτερη, είναι πως δεν μπορεί συνεχώς να παρουσιάζεται είτε ουδέτερα είτε αποθεωτικά η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Αποκρύπτεται εντέχνως η επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδας, η αποβιομηχάνιση της χώρας, η συρρίκνωση του αγροτικού τομέα και η αποστράγγιση της χώρας εν μέσω κρίσης και κατόπιν αυτής από τους μηχανισμούς της ΕΕ.
Τέλος, σε ότι αφορά τις κρατικοποιήσεις (σοσιαλμανία) η πλευρά που δεν αναδεικνύεται είναι πως το κράτος λειτούργησε ως ο συλλογικός καπιταλιστής που επιχείρησε να βάλει σε τάξη κάποια ζητήματα για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος. Οι μεμονωμένοι καπιταλιστές ούτε επιθυμούσαν, ούτε ήθελαν να κάνουν κάτι τέτοιο λόγω της χαοτικής λειτουργίας τους που είναι απότοκη της επιδίωξης μεγιστοποίησης της κερδοφορίας τους.
Συμπληρωματικά σε όλα τα παραπάνω θα προσθέταμε ακόμη ένα στοιχείο που αφορά όλη τη σχετική αρθρογραφία. Κανείς δεν θίγει τις ευθύνες του Κωνσταντίνου Καραμανλή για το κυπριακό. Η τραγωδία ξεκίνησε επί χούντας αλλά ολοκληρώθηκε επί Καραμανλή. Αλλά μία τέτοια διαπίστωση θα ήταν σε κόντρα με τη φιλοτέχνηση της καραμανλικής αγιογραφίας.
Μερικά συμπεράσματα
Τα αφιερώματα που αφορούν τα 50χρονα της ΝΔ και εν γένει της Μεταπολίτευσης, είτε από θεωρητική αδυναμία, είτε απολύτως συνειδητά χαρακτηρίζονται σε μεγάλο βαθμό:
- α) από τη μη ταξική ανάλυση των πολιτικών, οικονομικών και ιστορικών γεγονότων. Τα συμβάντα παρουσιάζονται συχνά χωρίς τα αίτιά τους ή δευτερεύοντα αίτια ανάγονται σε κυρίαρχα.
- β) Εξωραΐζεται η αρχική περίοδος της ΝΔ και αποκρύπτεται το γεγονός ότι ορισμένοι νόμοι, θεσμοί και κυβερνητικές αποφάσεις (π.χ. έξοδος από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ) ήρθαν ως πίεση του λαϊκού παράγοντα ή/και ως μία κεϋνσιανή ανάγκη του συστήματος.
- γ) Παρουσιάζεται η σημερινή ΝΔ ως συνέχεια της ΝΔ του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Αυτό έχει μία μεγάλη δόση αλήθειας αφού πρόκειται για το κόμμα που αποτελεί τον κύριο εκπρόσωπο της ελληνικής αστικής τάξης και ως εκ τούτου τα δομικά χαρακτηριστικά του κόμματος παραμένουν αναλλοίωτα. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να κλείσει τα μάτια του στο ότι η επιλογή του διαχειριστικού μοντέλου έχει αλλάξει. Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ήταν αυτή που έκανε τη στροφή από το μοντέλο ενός ελληνικού κεϋνσιανισμού στην υιοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού.
Σήμερα η ΝΔ αποτελεί ένα ιδεολογικό μείγμα σκληρού νεοφιλελευθερισμού, κοινωνικής αναλγησίας, woke ατζέντας και ακροδεξιών ιδεών. Η πολιτική της ήδη έχει επιφέρει στο εσωτερικό της ένα σοβαρό ρήγμα τόσο με την κίνηση των 11 όσο και με τη διαγραφή Σαλμά. Η αντίδραση αυτή έχει προκύψει από τη δυσαρέσκεια στη βάση της κοινωνίας (πληθωριστική έκρηξη, συρρίκνωση της δημοκρατίας κ.ά.) αλλά και από τη δυσαρέσκεια επιχειρηματιών για τον διαμοιρασμό δουλειών από την πλευρά της κυβέρνησης. Έτσι, είναι πλέον διακριτά δύο ρεύματα στο εσωτερικό του κόμματος. Αυτό μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής συνδεδεμένης με ένα κύκλο επιχειρηματιών στους οποίους μοιράζονται οι δουλειές και αυτό που διεκδικεί ένα ελαφρώς διαφοροποιημένο μείγμα διαχείρισης (κοινωνικός φιλελευθερισμός).
Ας μην ξεγελιόμαστε, όμως. Κανένα από τα δύο ρεύματα δεν μπορεί να αναστρέψει την παρακμή της χώρας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας