Οι ακροδεξιές/ρατσιστικές οργανώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν καλέσει τουλάχιστον εκατό διαδηλώσεις για την Τετάρτη 7 Αυγούστου! Αν αυτό δεν δείχνει μια κοινωνία όχι απλώς διαιρεμένη αλλά έτοιμη να εκραγεί, δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε να κρούσει τον κώδωνα κινδύνου. Μπορεί στο τέλος οι πολυπληθείς αντιρατσιστικές διαδηλώσεις από το Νιούκασλ μέχρι το Λονδίνο και από το Μπέρμιγχαμ μέχρι το Μπράιτον να έκαναν τους ακροδεξιούς να λουφάξουν, αλλά το πρόβλημα παραμένει.
Το όργιο της Ακροδεξιάς άρχισε στις 29 Ιουλίου, όταν τρία κοριτσάκια που βρίσκονταν σε μια εκδήλωση χορού στο Σάουθπορτ έπεσαν μαχαιρωμένα. Τα εγκεκριμένα δημοσιογραφικά κανάλια ανέφεραν ότι ο ύποπτος ήταν από την Ουαλία με γονείς από τη Ρουάντα που, αν δεν ήταν από τη Ρουάντα (δηλαδή μαύροι), ενδεχομένως δεν θα είχαν καν αναφερθεί. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία έχουν γίνει κατά μεγάλο βαθμό αποικία της Ακροδεξιάς, αρχίσαν να διαδίδουν ότι ο δράστης ήταν «λαθρομετανάστης» που έφτασε στη χώρα με βάρκα και μουσουλμάνος – φήμες που δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα.
Μέσα σε αυτούς που παρήγαν τα fake news ήταν και ο γνωστός ακροδεξιός influencer Αντριου Τέιτ, ο οποίος σε βίντεο στο Χ έβγαλε το μίσος του κατά των «λαθρομεταναστών» και επέκρινε όσους κάθονται με σταυρωμένα χέρια: «Η ψυχή του δυτικού ανθρώπου είναι τόσο κατεστραμμένη που, όταν οι εισβολείς σφάζουν τις κόρες σου, δεν κάνεις απολύτως τίποτα». Ανάλογα μηνύματα έστειλε και ο Τόμι Ρόμπινσον, ακροδεξιός ιδρυτής της ισλαμοφοβικής και ναζιστικής οργάνωσης English Defense League (EDL), αλλά και ο Νάιτζελ Φάρατζ, που στις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου πήρε το 14% των ψήφων (αλλά μόνο 5 έδρες λόγω του βρετανικού εκλογικού συστήματος) με το κόμμα Reform.
Εδώ παρατηρούμε κάτι ενδιαφέρον σε σχέση με την Ακροδεξιά. Ενώ το EDL δεν θεωρείται πλέον σοβαρή απειλή, από το 2016 η ενέργεια των μελών της οργάνωσης έχει διοχετευτεί στο Μπρέξιτ και στην ενίσχυση του Φάρατζ. Οι υποσχέσεις του τύπου «να πάρουμε πίσω τη χώρα μας» αφορούσαν πολύ λιγότερο τις διεργασίες της Ε.Ε. (οι οποίες είναι και άγνωστες σε μεγάλο τμήμα του βρετανικού λαού) και πολύ περισσότερο τη μετατόπιση όσων υποφέρουν από την αποβιομηχανοποίηση, τον νεοφιλελευθερισμό και την κατακρεούργηση του κοινωνικού κράτους προς τον ρατσισμό και την ισλαμοφοβία. Το παράδοξο είναι ότι ενώ βάσει των (προβληματικών, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία) Ευρωπαϊκών Κανονισμών, το Ηνωμένο Βασίλειο μπορούσε να «επιστρέψει» πρόσφυγες και μετανάστες που πρώτα έφτασαν σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα και από εκεί πέρασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το Μπρέξιτ αυτό δεν ισχύει.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η μετάλλαξη των μελών του EDL σε υποστηρικτές του Reform καταδεικνύει ότι η Ακροδεξιά λειτουργεί ταυτόχρονα σε διάφορα επίπεδα: και στον δρόμο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (με φοβερή επιτυχία στο να δημιουργεί την αίσθηση μιας «εικονικής κοινότητας») και σε εκλογικό επίπεδο. Ας γίνει αυτό μάθημα στις προοδευτικές δυνάμεις.
Τα διαδικτυακά καλέσματα της Ακροδεξιάς οδήγησαν σε συγκεντρώσεις, γενικευμένες ταραχές, επιθέσεις κατά μουσουλμάνων, τζαμιών, μεταναστών και αντιφασιστών σε πολλές πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Οπως ανέφερα πριν, πάνω από εκατό τέτοιες συγκεντρώσεις είχαν προγραμματιστεί για την Τετάρτη 7 Αυγούστου, όμως βρήκαν μπροστά τους πολυπληθείς αντιρατσιστικές εκδηλώσεις και κατάφεραν να σταματήσουν την Ακροδεξιά και να προστατεύσουν πιθανούς στόχους της όπως δικηγόρους και κέντρα που ειδικεύονται στο μεταναστευτικό.
Το ότι οι ακροδεξιοί λούφαξαν, δεν θα πει ότι το πρόβλημα λύθηκε. Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, ειδικά της Δεξιάς αλλά όχι μόνο, που ειδικά μετά το Μπρέξιτ στοχοποίησε πρόσφυγες και μετανάστες. Ευθύνες φέρει και η Μυστική Υπηρεσία Πληροφοριών (MI5) και τα μέσα μαζικής πληροφόρησης που ενώ μιλάνε συνέχεια για τον κίνδυνο τρομοκρατικών επιθέσεων από εξτρεμιστές, αποσιωπούν το γεγονός ότι το 30% των επιθέσεων που εξουδετέρωσε η υπηρεσία από το 2017 είχαν σχέση με δεξιούς εξτρεμιστές.
Οπως και με την επίθεση των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο το 2021, καλό θα είναι πέρα από το να καταδικάζουμε και να κατεβαίνουμε στον δρόμο (αναγκαία και τα δύο), να αναλογιστούμε και τι οδηγεί στην επιτυχημένη στρατολόγηση σε αυτές τις ομάδες. Σίγουρα τα τραγικά συμβάντα στο Σάουθπορτ με την κατάλληλη διαστρέβλωση μπορούν να διαιωνιστούν εύκολα ακριβώς επειδή ενισχύουν ένα αφηγηματικό πλαίσιο που έχει ενσωματωθεί επιτυχώς στον κοινωνικό ιστό πολλών ευρωπαϊκών χωρών: «εμείς» και «αυτοί», αυτοί «οι άλλοι» που δεν είναι Ευρωπαίοι (δηλαδή λευκοί) και που έχουν στόχο τη γενοκτονία της «λευκής φυλής» και την καταστροφή του πολιτισμού μας.
Νομίζω όμως ότι ο βασικός ψυχολογικός μηχανισμός είναι η αίσθηση ενδυνάμωσης που προσφέρουν σε όσους νιώθουν στο οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό περιθώριο. Πολίτες δεύτερης κατηγορίας, παρατημένοι, που θεωρούνται «αμόρφωτοι» και «ηλίθιοι» από τις ελίτ (οικονομικές και κοινωνικο-μορφωτικές) της χώρας. Αυτό που προσφέρει λοιπόν η συμμετοχή στην Ακροδεξιά είναι όχι μόνο μια διέξοδος του θυμού τους αλλά και το ότι μπορούν να ακουστούν και να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους. Αν λοιπόν η οργή τους κατευθύνεται προς τους «άλλους», το πάντρεμα του νεοφιλελευθερισμού με μια δημοκρατία που είναι για τους λίγους είναι στη ρίζα του προβλήματος.
*Ομότιμη καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Επικοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Ανατολικής Αγγλίας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας