Το απότομο ξεφούσκωμα της κρίσης με την Τουρκία με τις δήθεν συμφωνίες του Δεκεμβρίου επιδιώχτηκε από τη γείτονα, υπό αμερικανική παρότρυνση, με ταυτόχρονες κι έντονες απαιτήσεις από τη «φιλική» χώρα για αγορά αεροσκαφών, F-16 και Eurofighters. Η διαρκής ένταση πουλάει όπλα και οι βιομηχανικές χώρες που τα παράγουν θέλουν να πουλάνε, ιδίως σε τέτοιες δύσκολες εποχές εμπορικού ανταγωνισμού με την Κίνα. Ποιος λέει όχι σε σταθερούς πελάτες όπλων όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. Αλλά γιατί η κυβέρνηση της Ν.Δ. να παίξει αυτό το παιχνίδι ώστε να ξεμπλοκάρει το πρόγραμμα εξοπλισμών προς την Τουρκία;
Η Γερμανία δε -αν και ευρωπαϊκή εταίρος- ούτε τέτοια κωλύματα έχει. Εν μέσω της παρατεταμένης κρίσης των απευθείας απειλών πολέμου και εναέριων παραβιάσεων από τη γείτονα, αυτοί πουλούσαν, κανονικά, υπερσύγχρονα υποβρύχια τα οποία μέχρι πρότινος έδιναν κάποιο πλεονέκτημα στη χώρα μας. Στην παρέμβαση του Μητσοτάκη στον Γερμανό ομόλογό του, η απάντηση ήταν ότι οι εξοπλιστικές συμφωνίες με την Τουρκία γίνονται με ιδιωτικές βιομηχανικές εταιρείες και το γερμανικό κράτος δεν παρεμβαίνει.
Υπάρχουν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοιες προσεγγίσεις. Γι’ αυτό και σε πρόσφατη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι Γερμανοί σπρώχνανε στο τελικό κείμενο της συνόδου να αναγνωριστούν η βελτίωση και η ομαλοποίηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μια τέτοια επίσημη θέση θα ξεκλείδωνε κι οποιουσδήποτε ηθικούς και πολιτικούς ενδοιασμούς των ευρωπαϊκών χωρών που εξοπλίζουν την Τουρκία, κάνοντας τη χώρα μας συμμέτοχη σε μια αυτοκαταστροφική πολιτική. Στον αντίποδα της απίστευτης ειρωνείας, ο κ. Δένδιας ανακοίνωνε -στα χαρτιά τουλάχιστον- πρόγραμμα εξοπλιστικής ανάπτυξης, γιατί η χώρα αντιμετωπίζει «υπαρξιακή» απειλή. Θυμάται ποτέ κανείς τέτοια σοβαρή εκτίμηση και δήλωση από μέλος κυβέρνησης, πόσο μάλλον από υπουργό Αμυνας; Γιατί λοιπόν αυτό το επικίνδυνο θέατρο ομαλοποίησης σχέσεων συντελέστηκε όταν τα πραγματικά προβλήματα παραμένουν, ενώ η παράλληλη διόγκωσή τους από την Τουρκία είχε και παραμένει σε πρωτοφανή ιστορικά υψηλά;
Η Τουρκία δεν εξοπλίζεται μόνο, αλλά αναπτύσσεται τεχνολογικά σε σημείο που να εξοπλίζει πλέον άλλες χώρες. Σε αντίθεση με το πρόγραμμα Δένδια -στα χαρτιά- για ανάπτυξη εξοπλιστικής τεχνολογίας, η γείτων έχει ήδη αναπτύξει τεχνολογία σε εμπορικούς και βιομηχανικούς κλάδους μέσα από τους οποίους η αμυντική τεχνολογία αναδύεται και στηρίζεται. Σε αυτό πλαίσιο, η ατζέντα της Τουρκίας πρέπει να σημειώνεται και να παρακολουθείται σε ένα μεγαλύτερο εύρος σε σχέση με διάφορες χώρες (όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία) και την Ε.Ε.
Για την Ε.Ε. συγκεκριμένα, αυτό που προωθείται έντονα από την τουρκική κυβέρνηση είναι η δημιουργία μιας ενισχυμένης ένωσης με την πρώτη μέσω μιας σειράς σταδιακών συμφωνιών σε διάφορους τομείς, όπως η κατάργηση βίζας, που θα αποτελέσει μία ουσιαστική ένωση, σε μεγάλο βαθμό, από την πίσω πόρτα. Δηλαδή, αμβλύνονται οι συνεργασίες και οι συνθήκες για περαιτέρω οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη για την Τουρκία, μέσα από την οποία προκύπτει και αναβαθμίζεται γοργά και η πολεμική.
Αυτές οι σταδιακές συμφωνίες περνάνε απαρατήρητες και έχουν διευκολυνθεί σημαντικά από τη θεατρικότητα της ελληνικής κυβέρνησης να παίξει το παιχνίδι της Τουρκίας καλύπτοντας την κρίση με πέπλο κανονικότητας και ομαλοποίησης σχέσεων ακριβώς την περίοδο που όλη η Ευρώπη είχε αντιληφθεί, σε αρκετό βαθμό, ότι η Τουρκία δημιουργεί σημαντικά προβλήματα ασφάλειας και γεωπολιτικής αστάθειας στα σύνορά της και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Αντί να επενδύσει σε αυτό το αρνητικό κλίμα για τη γείτονα και να επιδιώξει συνταγματικές εγγυήσεις μέσα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού νόμου για αναβάθμιση και εξέλιξη των θεσμών της ίδιας της Ε.Ε., η κυβέρνηση πούλησε αυτή τη μοναδική ευκαιρία. Μα, για ποιο σκοπό ακριβώς – για την αύξηση των εσόδων των εστιατορίων στα νησιά στα οποία οι Τούρκοι τουρίστες έχουν πλέον καλύτερη πρόσβαση, όπως προπαγανδίζουν τα αφελή ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ που διαφημίζουν σταθερά την πολιτική Μητσοτάκη;
Η Ελλάδα είναι ένα αρκετά παλιό μέλος της Ε.Ε., με αρκετή επιρροή όπως ασκείται κι από τη δράση των πολυάριθμων ακαδημαϊκών επιστημόνων της που μπορεί να σπρώξει εξελίξεις στο συνταγματικό και πολιτικό πλαίσιο της Ε.Ε. Υπό αυτήν τη θεσμική ουσία και πραγματικότητα είναι αδιανόητο ότι μπορεί να απειλείται ή να πιέζεται σε απολύτως βασικά θέματα εδαφικής ακεραιότητας κι ασφάλειας από άλλη χώρα με την οποία η Ε.Ε. έχει εμπορικές συμφωνίες.
Σ’ αυτή τη βάση, και το νέο σπρώξιμο για επέκταση των συμφωνιών της Ε.Ε. με την Τουρκία ούτε ως αστείο δεν πρέπει να λαμβάνεται. Για να ειπωθεί πολύ απλά και ξεκάθαρα, οποιαδήποτε κρίση, παρενόχληση η οποία επιβαρύνει κράτη-μέλη πρέπει να απαντάται με κατάργηση, σταδιακή ή απότομη, των εμπορικών συμφωνιών με την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της. Το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει και μπορεί να εξελιχτεί αναλόγως. Αλλά όλες οι αλλαγές και τα σοβαρά μέτρα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σχεδόν πάντα δροσολογιόντουσαν ως απάντηση σε κρίσεις. Αυτή η βασική αντιμετώπιση ήταν πάντα αυτονόητη. Το ερώτημα είναι γιατί ποτέ δεν επιχειρήθηκε και προδόθηκε τώρα με το απότομο ψευτο-ξεφούσκωμα της κρίσης για τα μάτια του κόσμου.
*Ανώτερος λέκτορας Νομικής, Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας