Μάγοι, θεραπευτές και γυρολόγοι

Τα ερωτηματικά στον δημόσιο διάλογο μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών είναι πολλά. Και δεν αφορούν μόνον την Ελλάδα ή τα κόμματα στο πολιτικό σύστημα. Εχουν επηρεάσει πολλές χώρες της Ε.Ε. και, μάλιστα, χώρες με βαρύτητα για τις εξελίξεις στην Ευρώπη, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία κ.λπ. Η ιστορία βέβαια, δεν τελειώνει εδώ. Τα αποτελέσματα των προσεχών προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ θα δώσουν μια νότα, που εν πολλοίς θα επηρεάσει τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Και στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής, η Ενωση θα κληθεί να απαντήσει σε προκλήσεις της διεθνούς σκηνής, ως προς την επιρροή της και την προώθηση των συμφερόντων της, ως προς τη δυνατότητά της να ενώσει και να εμπνεύσει τους λαούς της. Οι απαντήσεις της Ενωσης σε μείζονες κρίσεις, όπως οι πόλεμοι στην Ουκρανία, στη Γάζα ή και τη Μέση Ανατολή (λ.χ. όπως έγινε με τη Συρία), δεν έχουν συνοχή. Το ίδιο και οι σχέσεις της Ε.Ε. με μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα ή και η Ρωσία. Οι σχέσεις αυτές είναι γεμάτες εντάσεις, καχυποψία και αβεβαιότητες.

Για τη μετανάστευση, ούτε λόγος. Στη διεθνή οικονομία η μετανάστευση -όπως και το περιβάλλον- έγινε πεδίο εθνικών αντεγκλήσεων, εργαλείο πιέσεων, άσκηση απανθρωπιάς και αντικείμενο αναποτελεσματικού χειρισμού: από την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της αύξησης της αναγκαστικής μετανάστευσης έως τους πολέμους, τις εμφύλιες συρράξεις, την κλιματική αλλαγή, τον συστημικό ρατσισμό, τη φτώχεια, τη διαφθορά ή και τις διακρίσεις λόγω φύλου. Αλλά εάν πλανάται το εύλογο ερώτημα του αριθμού που θα μπορεί να δεχτεί και να ενσωματώσει επωφελώς μια χώρα (π.χ. η Ελλάδα), το ίδιο εύλογο ερώτημα θα πρέπει να πλανάται και ως προς τον αριθμό των τουριστών που θα μπορεί να δεχτεί, εφόσον αυτός ο αριθμός επηρεάζει πολλούς και σημαντικούς επιμέρους δείκτες της χώρας (από την απασχόληση μέχρι το εμπορικό ισοζύγιο και από τη στέγη μέχρι το περιβάλλον ή τον πολιτισμό).

Εν τω μεταξύ, τα συγκριτικά στοιχεία για τη χώρα σε σχέση με τους μέσους δείκτες των χωρών της Ε.Ε. δεν είναι και τα καλύτερα. Ετσι, αναγκαστικά το άλλο ερώτημα -δίχως απάντηση ή με μισόλογα- είναι το εάν η ελληνική οικονομία και κοινωνία θα συγκλίνει κάποτε με χώρες που τα κατάφεραν. Η οικονομική επιστήμη -στη θεωρία- απαντά θετικά. Ομως, στην πράξη η διαδικασία σύγκλισης αφορά ένα πολύ μακροχρόνιο διάστημα (όπου πιθανώς «όλοι θα είμαστε μακαρίτες» κατά την περιβόητη ρήση του Κέινς) και προϋποθέτει αυστηρούς όρους. Οι συγκλίσεις του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ και λοιπών δεικτών θέλουν ισχυρές δεσμεύσεις, βούληση για υγιείς και δίκαιες συνθήκες στήριξης της μακροχρόνιας και βιώσιμης ανάπτυξης, δαπάνες (για εκπαίδευση, για καλύτερη υγεία του πληθυσμού), εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του κράτους αλλά και των ιδιωτικών επιχειρήσεων κ.ο.κ. Τέλος, προϋποθέτουν την κατά το δυνατόν δίκαιη πραγματική κατανομή για να πιάσουμε δείκτες πραγματικής ευημερίας και ικανοποίησης των πολιτών. Προσέξτε: των πολιτών και όχι υπηκόων και ιθαγενών και ολιγαρχικών ομάδων.

Μια ματιά στην καθημερινότητα δείχνει απανωτές, μικρότερες ή μεγαλύτερες, ιστορίες αποτυχίας και τρέλας. Ηδη από τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό όλοι γνώριζαν πως είχαμε να κάνουμε με πουλόβερ που έπρεπε να ξηλωθεί. Και όλοι ξέρουν ότι αυτό δεν έγινε. Και τι έγινε; Σπατάλη χρόνου, πόρων, πολιτικού και κοινωνικού κεφαλαίου, άνιση κατανομή των βαρών, στρεβλή πορεία και κουκούλωμα για το μάτι της πεθεράς. Οι Ελληνες από τους φτωχότερους και πιο δυστυχισμένους. Οι Ελληνες να αδυνατούν να κάνουν λίγες μέρες διακοπές σ’ ένα ελληνικό νησί. Οι Ελληνες πρώτα κλείνουν ραντεβού σε δομές υγείας και μετά συνεννοούνται με τον γιατρό τους, ώστε τα παραπεμπτικά εξετάσεων να συμφωνούν με τις διαθεσιμότητες των συστημάτων υγείας (που είναι ανοιχτές στα ανοιχτά πορτοφόλια).

Και αυτό που επικρίνουμε, εδώ, είναι η αίσθηση κομμάτων Ι.Χ. Η κυκλοφορία πολλών μάγων, θεραπευτών και γυρολόγων. Οι πολιτικές συγκλίσεις είναι θεμιτές. Αλλά έχουν προϋποθέσεις. Η συζήτηση για τη συγκρότηση ενός «προοδευτικού μετώπου» παίρνει μάλλον τη μορφή σύναξης μάγων, ανθρώπων παντός καιρού - σαν αυτούς που δραπετεύουν από το έργο του σουρεαλιστή Ρενέ Μαγκρίτ: καπελωμένες φιγούρες με μπαστούνι. Στην κούφια μπέρτα τους, στη θέση του σώματος υπάρχει ένα κλουβί με παγιδευμένα πουλιά. Ο γρίφος του περιεχομένου, το άυλο σώμα, ο εγκλωβισμός με ανοιχτά πορτάκια ταυτόχρονα, ο κόσμος των επιθυμιών, των ονείρων και ενός «όλα τα μασάω, όλα τα μαχαιρώνω, έχω απ’ όλα», αλλά είμαι απολύτως κούφιος, δεν λειτουργεί λυτρωτικά. Αυτό δείχνει ο Μαγκρίτ. Η ετερογονία των σκοπών απλώς επιτείνει την αίσθηση ενός πλασαρίσματος αρχάριων γερόντων και γερασμένων νιάτων. Μάγων, θεραπευτών και γυρολόγων.