Αν και απέχουμε λίγες μόνο ημέρες από την ημερομηνία διεξαγωγής των ευρωεκλογών, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των πολιτικών κομμάτων δεν παραπέμπουν τόσο σε ευρωεκλογές όσο σε εθνικές βουλευτικές εκλογές. Κατά την ορθή, ως φαίνεται, πολιτική εκτίμηση, οι Ελληνες ψηφοφόροι ενδιαφέρονται μόνο για τα τρέχοντα εθνικά προβλήματα που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή τους. Αυτό όμως που συγκεντρώνει πράγματι το ενδιαφέρον της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών και καλλιεργείται από τους περισσότερους πολιτικούς είναι το ύψος των χρηματικών μεταβιβάσεων που εισπράττει σταθερά η χώρα από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Είναι προς τούτο χαρακτηριστική η συνήθης τακτική του πρωθυπουργού να παροτρύνει, κατά τις προεκλογικές του συγκεντρώσεις, τους πολίτες να επιλέξουν στις επικείμενες ευρωεκλογές εκείνον που είναι ικανός να αποσπάσει περισσότερα κονδύλια από τις Βρυξέλλες, εννοώντας προφανώς τον εαυτό του. Αποτέλεσμα της γενικά καλλιεργούμενης κοντόφθαλμης και ουσιαστικά προσωπικού βολέματος νοοτροπίας είναι ότι μετά από 33 χρόνια ελληνικής συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) δεν φαίνεται να έχει εμπεδωθεί στους Ελληνες συνείδηση Ευρωπαίου πολίτη.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί (κυρίως Συμβούλιο και Επιτροπή), υπό την προφανή επήρεια των πολιτικοοικονομικά κυρίαρχων ευρωπαϊκών χωρών, έχουν αποδεχθεί τις κύριες κατευθύνσεις της ακολουθούμενης από την Ευρωπαϊκή Ενωση πολιτικής. Σύμφωνα με αυτήν η ανεμπόδιστη λειτουργία της ελεύθερης εσωτερικής αγοράς, η καθιέρωση του κοινού νομίσματος (ευρώ), οι κανόνες του Μάαστριχτ ομού με το Σύμφωνο Σταθερότητας και οι χρηματικές μεταβιβάσεις των προγραμμάτων ΕΣΠΑ συγκροτούν ένα κατάλληλο πλαίσιο τόσο για τη βαθμιαία σύγκλιση των εθνικών οικονομιών και την εξασφάλιση κοινωνικής συνοχής μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών όσο και ικανοποιητικής προοπτικής για τη μελλοντική οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της Ενωσης.
Η θέση αυτή παραβλέπει ή υποτιμά δύο σημαντικές παραμέτρους. Πρόκειται α) για τις περιορισμένες δυνατότητες των οικονομικά λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών-μελών, όπως η Ελλάδα, να αντιμετωπίσουν υπό συνθήκες νεοφιλελευθερισμού τον ενδοευρωπαϊκό καθώς και τον διεθνή ανταγωνισμό προκειμένου να μειώσουν την απόσταση που τις χωρίζει από τις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες-μέλη της Ενωσης και β) για τη χρονοβόρα διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ενωσης λόγω συχνά αντιτιθέμενων εθνικών συμφερόντων των μελών της σε σύγκριση με τους κύριους ανταγωνιστές της (ΗΠΑ και Κίνα) που υπερτερούν λόγω της ενιαίας πολιτικής και οικονομικής τους συγκρότησης. Η νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική που εξακολουθεί να εφαρμόζεται πιστά από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κράτη-μέλη αποδείχθηκε τελικά αναποτελεσματική για τη σταδιακή επίτευξη της θεσμικά θεσμοθετημένης οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης.
Η Ελλάδα, αν και εισέπραξε από τα διαρθρωτικά ευρωπαϊκά ταμεία αρκετά χρηματικά ποσά, όχι μόνο δεν βελτίωσε τη θέση της στην προσπάθεια οικονομικής σύγκλισης με τις περισσότερο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά βίωσε, ως πλήρες μέλος της Ενωσης, μία από τις καταστροφικότερες κοινωνικοοικονομικές κρίσεις και κατέληξε να κατέχει σήμερα την προτελευταία θέση μεταξύ των 27 χωρών-μελών στο κατά κεφαλήν εισόδημα (σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης), το υψηλότερο δημόσιο χρέος και εμπορικό έλλειμμα, καθώς και την υψηλότερη επίσης ανεργία. Παρά δε την παρέλευση 15ετίας περίπου από την εκδήλωση της κρίσης, οι σημερινοί κοινωνικοοικονομικοί στατιστικοί δείκτες υστερούν ακόμη σημαντικά των αντίστοιχων δεικτών τής προ του 2010 περιόδου. Η εκ της εξέλιξης αυτής κατανοητή έλλειψη ευρωπαϊκής συνείδησης μεταξύ των Ελλήνων πολιτών παρατηρείται και στους πολίτες των άλλων χωρών-μελών εξαιτίας κυρίως της ύπαρξης μεγάλων διαφορών στα επίπεδα διαβίωσης των πολιτών στις πλουσιότερες και τις φτωχότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Η παρατηρούμενη τελευταία στασιμότητα, ακόμη και οπισθοδρόμηση, της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αποτελεί απόρροια περισσότερων παραγόντων. Εκτός του αποδεδειγμένα αναποτελεσματικού πλαισίου της επιλεγμένης ευρωπαϊκής πολιτικής, αρνητικά επιδρούν και οι συχνές αντιθέσεις μεταξύ των κυρίαρχων κρατών-μελών αναφορικά με το δίλημμα της κατά προτεραιότητα πολιτικοοικονομικής εμβάθυνσης ή διεύρυνσης της Ενωσης με νέα μέλη. Η στρατηγική, τέλος, επιλογή της αποκλειστικής πολιτικής συνοδοιπορίας με τον έναν από τους εν δυνάμει οικονομικούς ανταγωνιστές της (τις ΗΠΑ), με τα διευρυμένα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα σε σύγκριση με αυτά της Ε.Ε., έχει ήδη ασκήσει και εξακολουθεί να ασκεί αρνητική επίδραση τόσο στην ανταγωνιστική ικανότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (πρωτίστως της Γερμανίας), όσο και στις δυνατότητες μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης της Ενωσης. Η τρέχουσα δημοσιονομική επιδείνωση πολλών χωρών της ευρωζώνης καθώς και η επαναλειτουργία των νέων δημοσιονομικών κανόνων από το επόμενο έτος δεν προμηνύουν αισιόδοξες προοπτικές ούτε για τη μελλοντική εξέλιξη της Ενωσης ούτε πολύ περισσότερο για την αναπτυξιακή οικονομική προοπτική της Ελλάδας.
Εναπόκειται στις οικονομικά φτωχότερες χώρες της Ενωσης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, να συντονίσουν τις προσπάθειές τους με κύρια επιδίωξη την εφαρμογή ενός συστήματος «Ευρωπαϊκής Δημοσιονομικής Εξισορρόπησης» κατά το προ πολλού εφαρμοζόμενο στη Γερμανία πρότυπο της οριζόντιας δημοσιονομικής εξισορρόπησης (Horizontaler Finanzausgleich). Σύμφωνα με το πετυχημένο γερμανικό εξισορροπητικό σύστημα τα οικονομικά πλουσιότερα ομοσπονδιακά κρατίδια υποχρεούνται να μεταβιβάζουν ετησίως συγκεκριμένο τμήμα του εισοδήματός τους στα φτωχότερα.
Είναι προφανές ότι το αποτέλεσμα των επικείμενων ευρωεκλογών θα επηρεάσει την προοπτική της περαιτέρω ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
*Ομότιμος καθηγητής Παν/μίου Πατρών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας