Διαλυμένο κράτος, σύγχρονο παρακράτος

Αυτόν τον φόβο ενεργοποίησε η Νέα Δημοκρατία και όταν η κοινωνική δυναμική έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, αυτό τον φόβο επιχειρεί να επαναφέρει και σήμερα. Οχι τόσο γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πολιτική ήττα της, αλλά γιατί θεωρεί το κράτος ως δικό της λάφυρο που δεν γίνεται να παραδοθεί στους ηττημένους της Ιστορίας.

Η Δεξιά χρειάζεται το κράτος-φέουδο κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον για να αναπαράγει την κυριαρχία της και δεύτερον -και πιο σημαντικό- για να το χρησιμοποιήσει ως εργαλείο εξυπηρέτησης των συμφερόντων των λίγων και ισχυρών που εκπροσωπεί. Με άλλα λόγια, θέλει ένα κράτος τόσο αδύναμο ώστε να μην ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες των πολλών σε υγεία, παιδεία, περίθαλψη, μεταφορές κ.λπ. και ταυτόχρονα τόσο ισχυρό ώστε να εξασφαλίζει τα προνόμια της κοινωνικής ελίτ.

Η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη αποδείχτηκε η επιτομή του μοντέλου εξουσίας της Δεξιάς. Ως σκληρά νεοφιλελεύθερη στην οικονομία υποστελέχωσε το ΕΣΥ την πιο κρίσιμη ώρα της πανδημίας και έβαλε πλάτη στα συμφέροντα της ιδιωτικής υγείας, υπονόμευσε τη δημόσια παιδεία δίνοντας δικαίωμα σε ιδιώτες κολεγιάρχες να εμπορεύονται κακής ποιότητας πτυχία, χαρίστηκε στους ιδιώτες παρόχους ενέργειας που θησαύρισαν σε βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας, άφησε χωρίς επαρκές προσωπικό κομβικές δημόσιες υπηρεσίες με αποτέλεσμα το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ενώ ακόμη και τώρα, εν τω μέσω της τραγωδίας, προωθεί το ξεπούλημα του νερού, του πιο πολύτιμου δημόσιου αγαθού.

Η διάλυση των στρατηγικών δομών του Δημοσίου αποτελεί συνειδητή επιλογή της Νέας Δημοκρατίας και αυτό το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, που το παρουσίασε σαν «εκσυγχρονιστικό», είναι αυτό που οδήγησε στη χρεοκοπία της χώρας.

Αν όμως η διάλυση των δημόσιων δομών αποτελεί τη μία όψη της Δεξιάς, η ενίσχυση του αυταρχισμού αποτελεί τη δεύτερη. Κι αν οι κοινωνικές λειτουργίες του κράτους είναι το ένα θύμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η δημοκρατική πολιτεία είναι το δεύτερο. Οι παρακολουθήσεις πολιτικών αντιπάλων, μελών της στρατιωτικής ιεραρχίας, δημοσιογράφων και πολιτών δεν συνιστούν απλώς θεσμική παρεκτροπή.

Είναι απόπειρα της εξουσίας που τρέμει για την αυτοσυντήρησή της και προσπαθεί να χειραγωγήσει τους αρμούς της πολιτικής, θεσμικής, κοινωνικής ζωής και να ελέγξει την πορεία του χρήματος που λεηλατεί. Στο παρελθόν με τη χρήση του παρακράτους, σήμερα με του Predator. Κι όταν αυτή η εξουσία αποκαλύπτεται, ανασύρει φτηνά επικοινωνιακά τεχνάσματα «δεν είδαμε, δεν ξέραμε».

Ακόμη όμως κι αν κάποιος δεχτεί τις δικαιολογίες ότι ο πρωθυπουργός δεν ήξερε, προφανώς αναρωτιέται για τα πολύ σοβαρά θέματα που προκύπτουν για την ασφάλεια του κράτους. Οταν ένας πρωθυπουργός έχει αναλάβει θεσμικά την ευθύνη λειτουργίας μιας υπηρεσίας όπως η ΕΥΠ που χειρίζεται ζητήματα ύψιστης εθνικής ασφάλειας και αποδεικνύεται ότι αυτή δρούσε παράτυπα κάτω από τη μύτη του, πόσο αξιόπιστος είναι τελικά αυτός ο πρωθυπουργός ως προς τη διαχείριση της ασφάλεια του κράτους; Και σε ποια χώρα του δυτικού κόσμου, είτε από επιλογή είτε από ανικανότητα, δεν θα είχε παραιτηθεί για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα;

Οι υποκλοπές είναι μόνο η μία πτυχή του τρόπου διακυβέρνησης της Δεξιάς. Οι απόπειρες χειραγώγησης της Δικαιοσύνης, ο σχεδόν απόλυτος έλεγχος των ΜΜΕ παρά την καταδίκη ακόμη και από τους Φιλελεύθερους στο Ευρωκοινοβούλιο, η καταδίωξη δικαστικών λειτουργών, πολιτικών αντιπάλων και δημοσιογράφων, η εισβολή της αστυνομίας στα Πανεπιστήμια, ο ξυλοδαρμός νέων ανθρώπων σε πλατείες παλιότερα και στους δρόμους κατά τη διάρκεια των τελευταίων μεγάλων απεργιών, δεν συνιστούν απλώς μια ανάλγητη κυβέρνηση, αλλά ένα καθεστώς εξουσίας που έχει μάθει να λειτουργεί με όρους παρακράτους.

Είναι επομένως το σύστημα δεξιάς διακυβέρνησης που έχει δημιουργήσει τοξικότητα στην πολιτική ζωή και όχι οι αντίπαλοί της. Είναι το σύστημα που επιχειρεί να χειραγωγήσει τα πάντα δημιουργώντας φόβο και ασφυξία στους πολίτες. Είναι, τέλος, το σύστημα που δεν ανέχεται την Αριστερά και τη δημοκρατία στην εξουσία όχι μόνο επειδή έχει μάθει να υπηρετεί την οικονομική ελίτ, αλλά επειδή δεν μπορεί να παραχωρήσει κάτι που θεωρεί ότι ιστορικά του ανήκει.

Το αίτημα για δικαιοσύνη και δημοκρατία παντού δεν είναι προεκλογικό σύνθημα. Είναι βαθιά ανάγκη μιας κοινωνίας που ασφυκτιά, που πνίγεται από την εκμετάλλευση, την αναξιοκρατία, την ανεργία, την αβεβαιότητα για το μέλλον, την εργασιακή ανασφάλεια. Κι αυτό είναι το στοίχημα της Αριστεράς και όλων των δημοκρατικών δυνάμεων. Να κάνουν αυτό το αίτημα πράξη. Οχι χωρίς να αναγνωρίζει τα λάθη της και όχι γιατί δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν, αλλά γιατί η δικαιοσύνη και η δημοκρατία αφορούν πρωτίστως τα δικαιώματα των πολλών. Και στην πολιτική έχει σημασία από ποιες θέσεις δίνονται οι μάχες, για ποιους και με ποιους.

*Υποψήφιος βουλευτής Α’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.