Οι τοποθετήσεις βουλευτών και υπουργών της Ν.Δ. στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για μομφή της κυβέρνησης για τις παρακολουθήσεις υπερψηφίστηκε και από τα άλλα αντιπολιτευτικά κόμματα της Αριστεράς και του Κέντρου. Συνυπολογίζοντας και τη στάση των βουλευτών της Ν.Δ., είχε το μέγιστο θετικό αποτέλεσμα το σοβαρό αυτό σκάνδαλο να μη σταλεί στις ελληνικές καλένδες, υπό την πίεση όλων των άλλων ζωτικών προβλημάτων. Αφήνοντάς το ανοιχτό έσωσε και την τιμή του Κοινοβουλίου.
Λόγοι και αντίλογοι έδωσαν την ευκαιρία να σχηματίσει κανείς μια γενική, πλην όμως σαφή, εικόνα του πολιτικού επιπέδου των βουλευτών και υπουργών που υπερασπίστηκαν τον αρχηγό του κυβερνώντος κόμματός τους, καταπατώντας τον όρκο που έδωσαν, με την ανάληψη των καθηκόντων τους, στη Βουλή, να υπερασπίζονται το Σύνταγμα, τους θεσμούς και τους νόμους της χώρας.
Πράγμα που άφησε αλγεινές εντυπώσεις όχι μόνο για το ήθος των εκπροσώπων της Ν.Δ. αλλά και για το επίπεδο της λογικής και της σκέψης γενικότερα, με τα οποία πολιτεύονται για το καλό της χώρας και του λαού. Στην Πορτογαλία, πρόσωπα που φιλοδοξούν να ριχτούν στο δύσκολο έργο της πολιτικής υποχρεώνονται να παρακολουθήσουν σεμινάρια Λογικής και Ρητορικής, ώστε να μπορούν να αρθρώνουν συγκροτημένο λόγο για την επιτέλεση του έργου τους, χωρίς υπεκφυγές, άλλα αντ’ άλλων δικαιολογίες ή συγκαλύψεις.
Στη συζήτηση της πρότασης μομφής της κυβέρνησης, τα εχέγγυα αυτά έλαμψαν διά της απουσία τους. Τα αντικατέστησαν προεκλογικά λογύδρια με τα οποία υπουργοί και βουλευτές, υποτιμώντας τη νοημοσύνη των πολιτών, υπερασπίστηκαν τις κυβερνητικές παρακολουθήσεις, δράττοντας την ευκαιρία, αυτοδιαφημιζόμενοι εντός της Βουλής, να διεκδικήσουν μια δεύτερη κυβερνητική θητεία για τη Ν.Δ. Ετσι, σωστή επιχειρηματολογία που να δείχνει το άτοπο της πρότασης μομφής δεν ακούστηκε.
Η επιχειρηματολογία είναι η στοιχειώδης λογική διαδικασία που διευκολύνει τον διάλογο και κατευνάζει το θυμικό, όταν υπερφορτίζεται για να αντισταθμίσει την απουσία επιχειρημάτων που είναι συμπεράσματα συλλογισμών. Συγκεκριμένα, το επιχείρημα προκύπτει από δυο κρίσεις, τις λεγόμενες προκείμενες, ως τεκμήρια για τη συναγωγή ενός ορθού ή λάθους συμπεράσματος. Στην κατηγορία κάποιου ότι ψεύδομαι ή σφάλλω, χρειάζομαι μαρτυρίες και επιχειρήματα για να αποδείξω ότι η κατηγορία είναι ψευδής και συνεπώς άδικη. Δεν χρειάζεται επιχείρημα για να αποδείξω ότι σήμερα κάνει κρύο. Ενα θερμόμετρο αρκεί. Χρειάζομαι, όμως, επιχειρήματα για να αποδείξω ότι αυτό για το οποίο με κατηγορούν δεν είναι σωστό ή δεν αληθεύει.
Από όσο μπόρεσα να παρακολουθήσω, τα διαμειβόμενα, στη Βουλή, βουλευτές και υπουργοί της κυβέρνησης επιβεβαίωσαν τα στοιχεία της ΑΔΑΕ, τις αποφάνσεις των συνταγματολόγων, των νομικών, τις καταγγελίες των παρακολουθούμενων, υπεκφεύγοντας με προεκλογικά λογύδρια για τα πεπραγμένα τους. Αλλο, όμως, να ισχυρίζομαι ότι το προϊόν είναι καταπληκτικό και άλλο να επιχειρηματολογώ επί του προκειμένου (the point) και να αποδεικνύω ότι όσα μου καταλογίζουν είναι εσφαλμένα ή μη αληθή.
Το μόνο επιχείρημα των εκπροσώπων της Ν.Δ. ήταν του τύπου «άλλα αντί άλλων» (quid pro quο). Επιχείρημα quid pro quo (βλ. διαδίκτυο) είναι π.χ. το εξής: «Ο κατηγορούμενος για κλοπή είναι άξιος σεβασμού και όχι καταδίκης [το συμπέρασμα], διότι είναι καλός οικογενειάρχης και υπηρέτησε την πατρίδα του ως στρατιώτης» (οι δυο προκείμενες).
Οσοι συνδέουν την πολιτική με τη ρητορική και τους κανόνες της ίσως αναρωτηθούν μήπως συγχέω την πολιτική με τη φιλοσοφία. Οχι, γιατί διαφέρουν. Για την άρθρωση, όμως, δημοσίου λόγου στα ζητήματα που αφορούν το Σύνταγμα και το κράτος δικαίου, η φιλοσοφία προϋποτίθεται της πολιτευτικής πρακτικής. Γι’ αυτό και ο λόγος της βουλευτού του ΚΚΕ κ. Κανέλλη δεν ήταν επαρκής, καθώς δήλωνε ότι δεν έχουν σημασία οι παρακολουθήσεις, όταν άνθρωποι πεινάνε, σκοτώνονται παιδιά κ.λπ. Επένδυε στη δωρεάν αισθηματολογία που φορτίζει το θυμικό, αλλά ναρκώνει τη σκέψη με την οποία λύνονται τα προβλήματα που όντως μας απελπίζουν.
Προβληματική ήταν και η θέση εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ· με άψογα αρθρωμένο λόγο υπέρ της πρότασης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για μομφή της κυβέρνησης, κατηγορούσε την ίδια στιγμή τον ΣΥΡΙΖΑ για τα γνωστά (ψευδολογία, μικρά και μεγάλα σκάνδαλα, μικρές και μεγάλες σακούλες χρημάτων) που δεν πάψαμε να ακούμε από τα μίντια.
Η δημοκρατία είναι το πιο εύθραυστο των πολιτευμάτων. Γι’ αυτό απαιτεί αρχές όχι μόνον τυπικές αλλά και ουσιαστικές. Ετσι προλαμβάνει τις εκτροπές και ανοίγει τον δρόμο για ένα κοινωνικό κράτος δικαίου. Με την αθέτησή τους εύκολα μετατρέπεται σε αυταρχικό ή ολοκληρωτικό καθεστώς.
Από τον Χάιντεγκερ ώς τη μεταμοντέρνα «αδύναμη σκέψη» (pensιere debole) πολλοί διακήρυξαν το τέλος της φιλοσοφίας. Αλλά το τέλος της φιλοσοφίας, όπως σοφά υποστήριξε ο Κ. Καστοριάδης, θα σήμαινε και το τέλος της ελευθερίας, με συνέπεια παραβιάσεις θεσμών και νόμων, παραποιήσεις, αθετήσεις ή ψεύδη που θάβονται στην απάθεια της σιωπής και στον φόβο.
*Ομότιμης καθηγήτριας Φιλοσοφίας, συγγραφέας
Σχόλια
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας