To ολέθριο κεφάλαιο της δυναστείας Γκλίξμπουργκ

Είναι χαρακτηριστικό ότι η δυναστεία Γκλίξμπουργκ, που βασίλεψε στην Ελλάδα από το 1863 ώς το 1974, όταν με ελεύθερο και καθαρό δημοψήφισμα καταργήθηκε ο θεσμός της μοναρχίας, δεν ήταν καν η πρώτη επιλογή. Μετά την έξωση του Οθωνα το 1862 διενεργήθηκε δημοψήφισμα ως προς το πρόσωπο του νέου βασιλιά τον Νοέμβριο του 1862 και με ψήφους άνω του 90% επελέγη μεταξύ των προταθέντων ο δευτερότοκος υιός της βασίλισσας Βικτορίας, δούκας του Εδιμβούργου Αλφρέδο, που τελικά αρνήθηκε τον θρόνο. Με επιλογή τότε των Μεγάλων Δυνάμεων επιβλήθηκε τελικά ο δευτερότοκος υιός του διαδόχου της Δανίας, πρίγκιπας Χριστιανός-Γουλιέλμος-Γεώργιος, που στο δημοψήφισμα αυτό είχε λάβει ελάχιστες ψήφους! Αυτός ήταν ο Γεώργιος Α’, προπάππος του τελευταίου Κωνσταντίνου Β’.

Ο βασιλικός θεσμός στην Ελλάδα υπήρξε φορέας ξενοκρατίας και υποτέλειας και είχε σοβαρές ευθύνες για την κακή πορεία των εθνικών ζητημάτων και την κοινωνική και οικονομική υστέρηση της χώρας. Οι ιστορικές ευθύνες είναι βαριές και απαράγραπτες. Για τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, που ήλθε ως συνέπεια του πρώτου μεγάλου Διχασμού το 1915 με προσωπικές ευθύνες του Κωνσταντίνου Α’, που μετετράπη από αρχηγός της χώρας σε αρχηγό της συντηρητικής παράταξης προκαλώντας τη μεγαλύτερη τραγωδία του σύγχρονου Ελληνισμού.

Για τον τραγικό αδελφοκτόνο Εμφύλιο (1946-1949) και στη συνέχεια για το ανώμαλο πολιτικό σύστημα της μεταπολεμικής Δεξιάς με το βασιλικό πραξικόπημα του 1965 και τον θίασο των κυβερνήσεων των αποστατών που οδήγησαν στη φαιδρή δικτατορία των συνταγματαρχών, η οποία πέραν της καθυστέρησης της χώρας σε όλα τα επίπεδα άφησε ως καταστροφική παρακαταθήκη την εισβολή και κατοχή της μεγαλονήσου από τον «Αττίλα», που αποτελεί ώς σήμερα την αιχμή του δόρατος κατά του Ελληνισμού.

Συμπερασματικά, η δυναστεία των Γκλίξμπουργκ συνολικά έπαιξε καίριο ρόλο τόσο στην αποσταθεροποίηση των δημοκρατικών θεσμών όσο και στην αρνητική εξέλιξη της εθνικής ολοκλήρωσης της Ελλάδος. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την παραμονή ή την επαναφορά της στον θρόνο χρειάστηκαν τρία νόθα δημοψηφίσματα στα 1920, 1935 και 1946, όλα σε ειδικές και σύνθετες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις που επέτρεπαν τη νόθευση των αποτελεσμάτων. Αντιστοίχως, στα δύο δημοψηφίσματα που υπήρξε καθαρή διαδικασία, τόσο στο δημοψήφισμα του 1924 που οργάνωσε η κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Παπαναστασίου με το οποίο καθιερώθηκε η Β’ Ελληνική Δημοκρατία όσο και στο δημοψήφισμα στις 8.12.1974 με το οποίο καθιερώθηκε η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία, ο ελληνικός λαός με συντριπτική πλειοψηφία καταψήφισε τον θεσμό της βασιλείας.

Η βασιλεία ως θεσμός αποτελεί κατάλοιπο του μεσαιωνικού σκοταδισμού στην εποχή της νεωτερικότητας και της ανόδου της αστικής τάξης, που στα πρώτα της βήματα είχε τον χαρακτήρα δύναμης προόδου για τους αγώνες της κατά του δεσποτισμού, του απολυταρχισμού και της κληροκρατίας. Και στη μεν βρετανική αυτοκρατορία, συνδεόμενη με την άνοδο αυτής κατάφερε να αποτελέσει ώς και σήμερα συμβολικό θεσμό ενότητας του εθνικού κράτους και της ευρύτερης κοινοπολιτείας (πρώην αποικιών της αυτοκρατορίας).

Στις υπόλοιπες όμως χώρες της Ευρώπης, με αιχμή του δόρατος τη Γαλλία και τα προτάγματα της Γαλλικής Επανάστασης το 1789, αποτέλεσε σημείο έντονων διαιρέσεων σε όλο τον 19ο και 20ό αιώνα, καθόσον αποτελούσε πάντα την έκφραση των συντηρητικών τμημάτων στις καπιταλιστικές χώρες στην περίοδο της βιομηχανικής ανάπτυξης και των δυνάμεων, που θεωρούσαν τον θεσμό αυτό αναγκαιότητα σε συνδυασμό με την αντίθεσή τους στο καθολικό εκλογικό δικαίωμα των πολιτών.

Από την άλλη πλευρά η ριζοσπαστική φιλελεύθερη πτέρυγα, το ευρύτατο σοσιαλιστικό ρεύμα, αλλά και στη συνέχεια το κομμουνιστικό ρεύμα μετά το 1917 και την Οκτωβριανή Επανάσταση τάχθηκαν σθεναρά απέναντι στον θεσμό της βασιλείας και υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, του καθολικού εκλογικού δικαιώματος και υπέρ της θέσπισης ευρύτερων κοινωνικών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο του κοινωνικού μετασχηματισμού, με δημοκρατικό τρόπο τα σοσιαλιστικά ευρωπαϊκά κόμματα και με βίαιο επαναστατικό τρόπο, που κατέληξε σε πολιτικό αυταρχισμό, η κομμουνιστική Αριστερά.

Στην περίπτωση της Ελλάδος, η οποία λόγω της οθωμανικής τυραννίας δεν είχε την ευκαιρία να βιώσει την ευρωπαϊκή αναγέννηση και την άνοδο της αστικής τάξης από τον 16ο αιώνα, η βασιλεία ήταν ένας εισαγόμενος και ξενόφερτος θεσμός, κεντρικός μηχανισμός για την εξάρτησή της, μετά τη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη της χώρας Ι. Καποδίστρια, που σηματοδότησε το τέλος της Α’ Ελληνικής Δημοκρατίας και την αδυναμία του επαναστατημένου έθνους να αυτοκυβερνηθεί. Εντάσσεται συνεπώς λόγω των καταστροφικών αποτελεσμάτων από τις παρεμβάσεις της και τη συσπείρωση των πιο συντηρητικών και καθυστερημένων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας γύρω από αυτόν στη δεύτερη κατηγορία των αντιθέσεων και κοινωνικών διαιρέσεων με τραγικό τελικά απολογισμό στα ιστορικά δρώμενα της πατρίδας μας.

*Δικηγόρος