Μήπως η Τουρκία έχει χαθεί;

Το επιχείρημα να μη χάσουμε την Τουρκία είναι η μόνιμη επωδός όλων όσοι στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες της Δύσης προκρίνουν τον κατευνασμό του Ερντογάν ως μονόδρομο.

Η διατύπωση να μη χάσουμε την Τουρκία έχει σημείο αναφοράς τη διαμάχη στις ΗΠΑ μετά τη νίκη του Μάο στην Κίνα, όταν οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούσαν τον Τρούμαν ότι έχασε την Κίνα.

Η Τουρκία όπως την ήξεραν οι ΗΠΑ μέχρι την άνοδο στην εξουσία του Ερντογάν και του ΑΚΡ έχει χαθεί.

Πέρα από τις εθνικές ιδιαιτερότητες, την εμπρηστική του ρητορική και τη δικτατορική του εκτροπή ο Ερντογάν αποτελεί ένα από τα αναδυόμενα κέντρα ισχύος ενός πολυπολικού κα πολυκεντρικού μετα-αμερικανικού κόσμου μιας άτυπης Ομάδας Χωρών που πλειοψηφεί σήμερα τόσο στο πλαίσιο της BRICS όσο και σε αυτό της Ομάδας των 20.

Κοινός παρονομαστής χωρών όπως η Τουρκία του Ερντογάν, η Σαουδική Αραβία, η Ινδονησία, η Βραζιλία είναι να αποκτήσουν την περιφερειακή γεωπολιτική ισχύ που να αντιστοιχεί στο οικονομικό τους μέγεθος.

Ο Ερντογάν δεν είναι ο μόνος που αυθαδιάζει στις υποδείξεις των ΗΠΑ, καθώς πρόσφατο είναι το παράδειγμα του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν που όχι μόνο αγνόησε την πίεση του Μπάιντεν να αυξήσει το Ριάντ την άντληση πετρελαίου, αλλά έπεισε τον OPEC να επιλέξει τη μείωση, μια επιλογή που στηρίζει τη Ρωσία στην προσπάθειά της να αποφύγει τη μείωση των εισοδημάτων της που προέρχονται από εξαγωγές ενέργειας.

Σε αντίθεση με την πλειονότητα των αναδυόμενων δυνάμεων που έχουν διασφαλίσει ευρύτατη συναίνεση των κοινωνιών τους για τη χειραφέτησή τους στην περιφερειακή και τη διεθνή σκηνή στην Τουρκία τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα.

Για μια ισχυρή και δυναμική μερίδα των πολιτών της Τουρκίας η συμμαχία με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τη Δύση συνολικά δεν υπηρετεί μόνο την ασφάλεια της χώρας, αλλά αποτελεί μια κόκκινη γραμμή διαφύλαξης του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους έτσι όπως το οικοδόμησε ο Κεμάλ.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Συμμαχία με τις ΗΠΑ και η κατάργηση του μονοκομματισμού μετά το 1945 συμβάδισαν.

Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι η προσδοκία ή μάλλον η ευχή να κλείσουν μετεκλογικά τα αναρίθμητα μέτωπα που άνοιξε ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια.

Η Τουρκία βαδίζει ολοταχώς προς μια μετωπική εμφύλια σύγκρουση με τους κεμαλιστές από τη μια μεριά και το Πολιτικό Ισλάμ από την άλλη να ταυτίζουν τα ζωτικά τους συμφέροντα με αλληλοαποκλειόμενες επιλογές στην εξωτερική πολιτική.

Τούτων λεχθέντων μια συγκρουσιακή εκτροπή στην Τουρκία προεκλογικά ή και μετεκλογικά είναι το τελευταίο που θα ήθελαν οι ΗΠΑ και η Δύση με δεδομένο το αδιέξοδο στην Ουκρανία έναν χρόνο μετά την εισβολή του Πούτιν.

Το 2016, δύο μήνες πριν από το αποτυχημένο πραξικόπημα ο γνωστός αναλυτής Ρούμπιν δημοσίευσε στο National Interest και στο Newsweek άρθρο που προέβλεπε ανατροπή του Ερντογάν.

Σήμερα, αρχής γενομένης με τον Economist, το Bloomberg και άλλα ΜΜΕ αλλά και με τα απομνημονεύματα του Πομπέο, προκύπτει πως στη Δύση έχει γίνει αντιληπτό ότι η Τουρκία έχει χαθεί με την εν εξελίξει διμερή διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ να χρησιμεύει μόνο ως δίαυλος επικοινωνίας.

Εναν αιώνα μετά την ίδρυση της Νέας Τουρκίας από τον Κεμάλ το 1923 η χώρα αντιμετωπίζει υπαρξιακές προκλήσεις και εντός και εκτός συνόρων