Οι υποκλοπές ως εργαλείο προστασίας της εθνικής μας ταυτότητας

Η συζήτηση στη Βουλή επιβεβαίωσε αυτό που έχει διαφανεί όλο αυτό το τελευταίο διάστημα επεξεργασίας του θέματος των υποκλοπών. Ο επικοινωνιακός χειρισμός «μπάλα στην εξέδρα» είναι λάθος να υποτιμάται απλά ως φανερά αμυντικός χειρισμός της κυβέρνησης που υποδηλώνει ενοχή και σηματοδοτεί την απουσία επιχειρημάτων για το επίδικο. Είναι πολλά παραπάνω. 

Διασταυρώνεται με τον κεντρικό επικοινωνιακό άξονα της κυβέρνησης που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και τώρα βρίσκεται σε πλήρη επιτέλεση: τη δημιουργία (ενός - δύο βασικών και μερικών ακόμα συμπληρωματικών) αφηγημάτων που στοχεύουν στα ποταπότερα αντανακλαστικά και αποτελούν ταυτόχρονα αμυντικούς μηχανισμούς που ενεργοποιούνται στην κρίση (προστατευτικούς παράγοντες), όσο και σταθερά σημεία αναφοράς μόνιμων narratives της κυβέρνησης (προωθητικούς παράγοντες) που συνδέονται άμεσα με το προφίλ της, την προσέλκυση και συσπείρωση ψηφοφόρων και, με πάσα ειλικρίνεια εκ μέρους της, τις κεντρικότερες πολιτικές της θέσεις.

Τι είπε σήμερα ο Κ. Μητσοτάκης;

Σε μια σειρά μπρος-πίσω, «ναι μεν αλλά» επιχειρηματολογίας που μπορούμε να βρούμε στα πιο κλασσικά τρικ δικανικών λόγων, και μια σαλάτα διαστρεβλώσεων και εκχυδαϊσμού, κατάφερε, προς όποιο ενδιαφέρεται, να δώσει με σαφήνεια τις πολιτικές του θέσεις -όσο κι αν τις κάλυπτε ταυτόχρονα με ξεπλυματικά επιχείρηματα τύπου σεβασμού δικαιωμάτων κ.λπ.

Είπε λοιπόν: οι υποκλοπές δεν έχουν σημασία. Αρκεί η νομιμοφάνειά τους, και βέβαια πρέπει να δικαιούται η κυβέρνηση να παρακολουθεί όποιον επιθυμεί. Και γιατί το είπε (άμεσα και μη) αυτό; Θα τον υποτιμούσαμε αν λέγαμε ότι το είπε (μόνο) γιατί στριμώχτηκε.

Το είπε γιατί αυτό ταιριάζει γάντι με τον τρόπο διακυβέρνησης που αυτός προτείνει. Η υπόθεση της μικρής Μαρίας εδώ δεν είναι μόνο για να πάει αλλού την κουβέντα ερεθίζοντας συντηρητικά αντανακλαστικά. 

Είναι για να τσιμεντώσει το επιχείρημά του ότι η κυβέρνηση πρέπει να είναι πανοπτική και -κυρίως- καλυμμένη ως προς κάθε απόφασή της, με εξαρχής ύποπτη κάθε αμφισβήτησή της.

Λέγοντας ότι ΑΚΡΙΒΩΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΗΞΕΡΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΝΕΚΡΗ ΜΙΚΡΗ ΜΑΡΙΑ, ουσιαστικά είπε ότι εκείνος δικαιούται και μπορεί απόλυτα να ορίσει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να αφορά τους πολίτες κάθε φορά.

Εφόσον ΕΚΕΙΝΟΣ ήξερε, ήταν αρκετό.

Και βέβαια αυτό σημαίνει ότι ΗΞΕΡΕ ΚΑΙ ΤΟ ΟΤΙ ΥΠΗΡΧΑΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΕΠΑΝΑΠΡΟΩΘΗΜΕΝΟΙ, ΣΕ ΝΗΣΙΔΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ. Και επειδή αυτό δεν μπορεί να το πει με λόγια, ήξερε ακριβώς πώς να το πει για να δώσει και αυτό το μήνυμα. Ναι, το ήξερα.

Ακόμα περισσότερο, «ναι, το έκανα». Πάρτε και τα μειωμένα ποσοστά όσων αιτούντων άσυλο περνούν πλέον από την Ελλάδα προς την Ε.Ε. Ξέρετε ότι είναι μειωμένα γιατί τους πνίγουμε στο Αιγαίο μέσω pushbacks και σας το επιβεβαιώνω, θέλω να το θυμάστε αντί να το ξεχνάτε.

Η σύνδεση των υποκλοπών και της λειτουργίας της ΕΥΠ με την υπόθεση των 38 στον Έβρο με τρόπο όχι μόνο αποπροσανατολισμού αλλά αιτίου-αιτιατού, ήταν ευφυής και πλήρως αντιπροσωπευτική της πολιτικής Μητσοτάκη.

«Μου δίνετε το ελεύθερο να ορίζω τα πράγματα και να τεντώνω το Σύνταγμα και τους θεσμούς, σας δίνω άλλοθι για την ξενοφοβία, και αύξηση του κεφαλαίου της ελληνικότητάς σας».

Οι υποκλοπές ως εργαλείο προστασίας της εθνικής ταυτότητας.
Κέρδος αντί για απειλή για τους πολίτες. Προστιθέμενη αξία.

Μέχρι τώρα συμβολικά παρουσιάζονταν έτσι κυρίως οι αμυντικοί εξοπλισμοί ή φοκλόρ εκδηλώσεις και επετειακές εορτές. Τώρα μπαίνουν σε αυτή τη θέση και οι μηχανισμοί, ο ορισμός της λειτουργίας των οποίων βρίσκεται στην καρδιά της έννοιας του κράτους δικαίου. 

Και εκεί βέβαια κολλάει και όλη η νεοφιλελεύθερη μονοθεματική δικαιωματικότητά του: ως έλληνες έχουμε δικαιώματα και με άλλες ταυτότητες. Κατοχυρώνονται δήθεν (ή αποσπασματικά όντως) περισσότερα στους Έλληνες οροθετικούς, τους Έλληνες ΛΟΑΤΚΙ+ (κάπου συναντάει μικροαντιστάσεις εκεί ξανά στη διασταύρωση με το έθνος, δηλ. την απόκτηση/αναγνώριση παιδιών και γάμου, αλλά θα ξεπεραστούν), τους Έλληνες ανάπηρους, τις Ελληνίδες γυναίκες-θύματα βίας.

Και δε φαίνεται μία από τις ομάδες που μπορεί να τον ανέχεται λιγότερο, δηλ. τα φτωχά στρώματα και οι χαμηλές τάξεις, να έχουν οργανωμένη δύναμη ανατροπής των σχημάτων που προτείνει σε αυτό το συγκείμενο.

Beat that τώρα, Αλέξη Τσίπρα, ΣΥΡΙΖΑ, Αριστερά, ΠΑΣΟΚ. 

Αυτό λέει ο Κ. Μητσοτάκης απολαυστικά. Beat that.

Και η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιες στιγμές οι γενικές θεωρητικές έννοιες περί διαθεματικού αγώνα, μάχης με το νεοφιλελευθερισμό, οικοδόμησης μετώπου απέναντι σε νεο-συντηρητικές δυνάμεις και alt-right επιχειρήματα, αγώνα για ουσιαστική και βαθιά προστασία των δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, κάτι τέτοιες στιγμές φαίνεται πόσο στην πράξη είναι απαραίτητες στην κυριολεξία τους.

*ψυχολόγος, επιστημονική συνυπεύθυνη του Orlando LGBT+, μέλος της Πρωτοβουλίας Ώρα για τη Δημοκρατία