Ει θεοί εισί κακοί, ουκ εισί θεοί (Ευριπίδης, Ιφιγένεια εν Ταύροις)

Ιλιάς Θ`. 431- 565.

431.Οι θεές γύρισαν πίσω και οι Ώρες ανέλαβαν να ξεζέψουν τους πανέμορφους ίππους και να τους σταβλίσουν μπροστά στα αμβροσιακά παχνιά τους. Τοποθέτησαν την άμαξα στον τοίχο γερτά.

Οι δυο θεές επέστρεψαν στους χρυσούς θρόνους τους πολύ θλιμμένες για την ματαίωση των σχεδίων τους από τον αφέντη Δία που με τη σειρά του γύρισε από την Ίδη στον Όλυμπο για να προεδρεύσει στη συνέλευση των θεών.

Κάθισε αναπαυτικά στον θρόνο το χρυσό του και σείστηκε ο Όλυμπος στα πόδια του αποκάτω. Οι δυο τρανότερες θεές δεν είπανε κουβέντα γιατί τους πότισε χολή με την απόφαση του ο πρωταφέντης των θεών ο Δίας ο Κρονίδης.

«Γιατί θεές μου άξιες κουβέντα δε μου λέτε; Ο πόλεμος που γίνεται στην Τροία τη σπουδαία, αλλά και κάθε πόλεμος που γίνεται στον κόσμο είναι υπόθεση ανδρών. Αυτοί πέφτουν στις μάχες, ποτίζοντας τη μάνα Γη με το δικό τους αίμα. Τι πάθατε σεβάσμιες, θεές μου αγαπημένες, και θέλετε τον όλεθρο να φέρετε στην Τροία; Θα ήθελα να ξαναπώ και πάντα να θυμάστε πως μόνος μου κατανικώ όλους εσάς τους άλλους, τους παντοδύναμους θεούς, του κόσμου τους αφέντες. Αν πίσω εδώ στον Όλυμπο δεν είχατε γυρίσει μ` ένα αστροπελέκι μου κάτω θα σας βροντούσα και χρόνια θα παλεύατε στα πόδια να σταθείτε».

Παρά τα λόγια και τις απειλές του Δία οι δύο παντοδύναμες θεές Ήρα και Αθηνά δεν έπαψαν να σχεδιάζουν κρυφά τον αφανισμό των Τρώων. Η αγαπημένη κόρη του Δία Αθηνά δεν έλεγε λέξη και όλοι καταλάβαιναν τον τρομερό θυμό της. Η σύζυγος του Δία, η αδίστακτη Ήρα ξεχείλισε από θυμό, δεν κρατήθηκε και αντιμίλησε στον Δία:

«Λόγια που δεν ταιριάζουν σε αρχηγό των θεών μας λες Δία. Το γνωρίζω ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα και ότι κανείς δεν μπορεί να σε νικήσει και να ελέγξει τον αδάμαστο κεραυνό σου. Όμως δε μπορείς να μας απαγορεύσεις να νοιαζόμαστε για τους γενναίους Δαναούς.

Αν δεν τους συμβουλεύσουμε, τον πόλεμο θα χάσουν, κι άδικο θάνατο θα βρουν απ` τη βαριά οργή σου».

Ο Δίας της απάντησε αμέσως λέγοντας της: « Πρόσεξε Ήρα τι μου λες γιατί σαν ξημερώσει μπορώ να φέρω τον χαμό για όλους τους Αργείους. Ο Αχιλλέας κάθεται και πια δεν πολεμάει κι ο Έκτορας τους Αχαιούς όλους θα αφανίσει αφού στην μάχη πια αυτή αντίπαλο δεν έχει μια και ο μέγας Αχιλλεύς στον πόλεμο δεν μπαίνει.

475. Ο Αχιλλέας ο τρανός στη μάχη θα γυρίσει μόνο για να εκδικηθεί για το νεκρό του φίλο, τον Πάτροκλο, που μάχονταν σαν τίγρης σαν λιοντάρι μα ο Έκτορας τον έστειλε στου Άδη τα παλάτια που ήλιο δε γνωρίζουνε και φως δεν αντικρίζουν. Αυτά η Μοίρα όρισε και γνώμη δεν αλλάζει ακόμα κι αν επισκεφτείς τα πέρατα του κόσμου εκεί που ο Ιαπετός κι ο Κρόνος κατοικούνε και δεν φυσάνε άνεμοι ουδ` ήλιος ανατέλλει μόνο ο άπατος, βαθύς ο Τάρταρος ο μέγας τους περιζώνει από παντού και γλιτωμό δεν έχουν».

Η Ήρα δεν απάντησε στο λόγο αυτόν του Δία.

Σκοτείνιασε η μέρα καθώς ο ήλιος βούτηξε στον Ωκεανό και χάθηκε το φως στη γη την καρποφόρα. Λυπήθηκαν οι Τρώες που έπρεπε να σταματήσουν την επέλαση τους λίγο πριν νικήσουν τους εχθρούς τους. Αντίθετα οι Αχαιοί πήραν μια ανάσα με τον ερχομό της νύκτας. Ο Έκτωρ μάζεψε το σύνολο των Τρώων μακριά από τα πλοία και κοντά στου ποταμού Ξάνθου το ρέμα.

Όλοι άκουγαν με προσοχή τα λόγια του Έκτορα που κρατούσε πάλλοντας στο χέρι του μακρύ κοντάρι ενδεκάπηχο.

« Τρώες και σύμμαχοι: Μας πρόλαβε η νύχτα, αλλιώς θα είχαμε νικήσει τους Αχαιούς και θα είχαμε κάψει τα καράβια τους.

500. Θα γυρίζαμε στην Τροία νικητές αλλά το σκοτάδι έσωσε τους εχθρούς μας. Πρέπει να υπακούσουμε στους νόμους της μελανής νύκτας. Ξεζέψτε τα άλογα, δέστε τα, ταΐστε τα και ετοιμάστε το βραδινό μας δείπνο. Φέρτε βόδια και παχιά αμνοερίφια από την πόλη μας, κρασί και ψωμί από τα σπίτια σας. Μαζέψτε πολλά ξύλα γιατί θα καίμε τεράστιες φωτιές μέχρι να ξημερώσει. Μεγάλες φωτιές που η λάμψη τους να φτάνει στον ουρανό. Μήπως οι μακρυμάλληδες εχθροί μας σκεφτούν μέσα στη νύχτα να μπούνε στα καράβια του και να φύγουν.

Αλλά δε θέλω ειρηνικά ν' ανέβουν στα καράβια, μόνο γυρνώντας ο καθένας τους να 'χει πληγή μεγάλη από κοντάρι αιχμηρό ή βέλος ντελικάτο. Μη τους αφήσουμε ήσυχους ν' ανέβουν στα καράβια, αλλά και τη στερνή στιγμή να τους επιτεθούμε. Στα σπίτια σαν γυρίσουνε για πάντα να θυμούνται πως είν` οι Τρώες δυνατοί του Άρη στρατιώτες. Να μην τολμήσουνε ποτέ εδώ να μας ξανάρθουν.
Αύριο ξημερώματα θα τους επιτεθούμε και με τον Άρη αρχηγό θα φτάσουμε στα πλοία. Θα ήθελα πάρα πολύ τον μέγα Διομήδη να συναντήσω και μ` αυτόν να παραβγώ στη μάχη για να τον ρίξω άψυχο στη μαύρη γη απάνω και να του πάρω τ` άρματα και την ενδυμασία. Έτσι θα μείνω αθάνατος στον άπαντα αιώνα κι οι άνθρωποι θα με τιμούν όπως τιμούν τον Φοίβο και την Παλλάδα Αθηνά με ύμνους και θυσίες.

Οι Τρώες όταν άκουσαν αυτά τα ηρωικά και εμπνευσμένα λόγια του Έκτορα άφησαν ουρανομήκης κραυγές, δοξαστικές για τον ανίκητο αρχηγό τους.

Έσφαξαν τα ζώα, πρόσφεραν θυσίες, άναψαν τεράστιες φωτιές που φτάνανε στα άστρα του ουρανού και την φωτεινή σελήνη, έφαγαν, ήπιαν εξαίσιο κρασί.

Οι Τρώες τότε ανάμεσα στον ποταμό τον Ξάνθο και στα ελληνικά σκαριά, άναβαν τις φωτιές τους.
Χίλιες στον κάμπο έκαιγαν πυρές μέχρι τα άστρα και γύρω από κάθε μια είχε πενήντα άντρες που 565 καθιστοί περίμεναν την όμορφη αυγούλα. Τα δυνατά τα άλογα τρώγανε το κριθάρι όρθια και πανέμορφα δίπλα στις άμαξες τους.

Περίληψη.

Ιλιάς, ραψωδία Θ`.

Οι θεοί σε ολομέλεια συνεδριάζουν στον Όλυμπο. Ο Δίας ανακοινώνει σε όλους ότι δεν θα ανεχθεί παρεμβάσεις από τους θεούς υπέρ των Αχαιών ή υπέρ των Τρώων. Ντυμένος με την χρυσή ενδυμασία του επιβιβάζεται στο φτερωτό άρμα του και φτάνει αστραπιαία στην Ίδα, το ιερό βουνό της Τροίας απ΄ όπου βλέπει τα πάντα για τους Τρώες και τους Έλληνες. Στο ξεκίνημα η μάχη είναι αμφίρροπη. Προς το μεσημέρι η κατάσταση των αντιμαχομένων δεν έχει αλλάξει και έτσι ο Δίας ζυγίζει τις ανελέητες Μοίρες των αντιπάλων. Η χρυσή ζυγαριά γέρνει υπέρ των Τρώων. Ο Δίας δέχεται την απόφαση των Μοιρών και εμψυχώνει τους Τρώες. Η κατάσταση αλλάζει ραγδαία υπέρ των Τρώων. Οι Αχαιοί υποχωρούν και συγκλίνουν προς το κάστρο τους. Ο Έκτορας, κραυγάζει ότι θα πυρπολήσει τα καράβια των Αχαιών και θα τους σκοτώσει όλους.

Η Ήρα, δεν καταφέρνει να πείσει τον Ποσειδώνα, να παραβούν την εντολή του Δία, πείθει όμως την Αθηνά να σπεύσουν να βοηθήσουν τους Δαναούς.

Ο Δίας τις βλέπει από την Ίδη και στέλνει την φτερωτή θεά-αγγελιοφόρο Ίριδα να μεταφέρει τις βουλές του στις δύο απείθαρχες θεές. Η Ήρα και η Αθηνά συμμορφώνονται και επιστρέφουν στον Όλυμπο όπου επανέρχεται και ο Ζευς που διαβάζοντας το μέλλον λέει σ` όλους τους θεούς ότι οι ολέθριες ήττες των Αχαιών και οι νίκες των Τρώων θα συνεχιστούν μέχρι τον θάνατο του Πατρόκλου από τον Έκτορα. Τότε ο Αχιλλέας θα επανέλθει στις πολεμικές συρράξεις για να εκδικηθεί τον θάνατο του αδελφικού του φίλου Πάτροκλου.

Οι Τρώες, με αέρα νικητή, στρατοπεδεύουν για πρώτη φορά στην ύπαιθρο, και όχι μέσα στην Τροία.

Σχόλια

ἤ μιν ἑλὼν ῥίψω ἐς Τάρταρον ἠερόεντα, Θ`, στ.13.

ή θα τον ρίξω στα Τάρταρα τα σκοτεινά, αρπάζοντάς τον

Τα Τάρταρα βαθιά στη γη , ομιχλώδη και σκοτεινά. Η φυλακή των νικημένων Τιτάνων και του Κρόνου.

Ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ, Θ`, στ.66.

Ιερόν ήμαρ: Ιερή ημέρα.. άγια μέρα.

οἳ δέ τοι εἰς Ἑλίκην τε καὶ Αἰγὰς δῶρ' ἀνάγουσι, Θ`, στ. 203.

Ελίκη, Αιγές: Πόλεις της Αχαϊας.

Μήκων δ' ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν, ἥ τ' ἐνὶ κήπῳ
καρπῷ βριθομένη νοτίῃσί τε εἰαρινῇσιν,
ὣς ἑτέρωσ' ἤμυσε κάρη πήληκι βαρυνθέν. Θ`, 306-308.

Κι ως γέρνει το λουλούδι της στον κήπο η παπαρούνα,
που τη νότισε η ανοιξιάτικη πρωινή δροσιά και βάρυνε, έτσι,
και το κεφάλι του όμοια έγειρε, βαρύ από το κράνος...

1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Στην ιερή μνήμη των αξέχαστων «Φίλων του Ομήρου» του άγραφου ψηφιακού χαοτικού πριγκοζιανού συλλόγου βαθέων αισθημάτων: Μίμη Δημόπουλου, Αντώνη Αντωνόπουλου, Γιώργου Κωνσταντίνου, Παύλου Δογιάκη, Λευτέρη Βαλάκα, Χάριτος Κάντζια, Φίλιππου Κωστομητσόπουλου, Γιώτη Ξανθόπουλου, Λάκη Μυστηλιάδη, Χαράλαμπου Μπούρα, Πέπης Λαζαρίδου, Αλέκου Μάντη, Στέλιου Τριάντη, Σουζάνας Αντωνακάκη, Έβης Τπυλούπα, Άγγελου Δεληβοριά, Αλέκου Φασιανού, Ελένης Κούσκου. Στο βάθος των αισθημάτων ακούγονται τα τραγούδια του Σαββόπουλου, του Νίκου Ξυλούρη, του Ψαραντώνη, τα μοιρολόγια του Λουδοβίκου των Ανωγείων, τα τραγούδια της Τζόαν Μπαέζ και της Τζάνις Τζόπλιν.