Ο καλλιτέχνης βαθμολογείται από το έργο του

Γεννηθήκαμε στον ίδιο τόπο με μορφές που άφησαν ως κληρονομιά τις αξίες τους. Παλαμάς, Ρίτσος, Σεφέρης, Ελύτης, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Τσαρούχης κ.ά. Ολοι είναι αγκαλιασμένοι στην Πινακοθήκη Γκίκα. Τους ένωσε ο αείμνηστος Αγγελος Δεληβορριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη και καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σκεφτείτε στις προθήκες που βρίσκονται οι πνευματικοί θησαυροί της γενιάς του ’30, χωρίς πανεπιστημιακές περγαμηνές, δίπλα στα Νόμπελ και το Οσκαρ του Φωτόπουλου, να υπήρχε μια επιγραφή «Απόφοιτοι Λυκείου». Σε μια βιτρίνα βρίσκεται το τελευταίο χειρόγραφο του Καρυωτάκη με το όπλο του. Σίγουρα θα αυτοκτονούσε άλλη μία φορά.

Είναι ιστορική ανάγκη να θυμηθούμε τους παλαιότερους με το νομοσχέδιο υποβάθμισης των πτυχίων των καλλιτεχνών. Είναι μια αξιοθρήνητη απόφαση. Αν ζούσε ο Γ. Τσαρούχης, που πρόσφερε στο θέατρο μεγαλειώδη σκηνικά και κοστούμια, θα έλεγε την αξέχαστη φράση του: «Κάντε όσα λάθη θέλετε, το ταξίμετρο γράφει».

Κακόπιστη στενοκεφαλιά; Αγνοια; Είναι κρίμα που το ζήτημα δεν εξετάστηκε σοβαρά και δίκαιο που ξεσήκωσε διαμαρτυρίες. Είναι κρίμα που το υπουργείο Πολιτισμού αφήνει σημάδια ξεπεσμού. Οπως απαιτείται κόπος και σχολαστικότητα για να γίνει μια αρχαιολογική ανασκαφή, έτσι γίνεται όταν στήνεται μια θεατρική παράσταση. Την ίδια ευεργετική επίδραση ασκούν και τα δύο.

Με κόπο, ξενύχτια, αγωνία δεν γίνεται η μεταφορά ενός άψυχου θεατρικού κειμένου σε ένα νέο έργο τέχνης; Το ίδιο δεν συμβαίνει μ’ έναν πίνακα, ένα άγαλμα, ένα αρχιτεκτονικό δημιούργημα; Από το έργο του δεν θα κριθεί ένας καλλιτέχνης; Ο Κουν, ο Χορν, ο Μινωτής, ο Κατράκης, η Λαμπέτη και τόσοι άλλοι από δραματικές σχολές δεν είχαν αποφοιτήσει; Ολοι δίδασκαν και θέατρο. Ηταν όλοι ανειδίκευτοι απόφοιτοι Λυκείου;

Είναι τιτάνιο το έργο ενός αρχαιολόγου. Το γνωρίζει ως ειδική η κ. Μενδώνη. Ομως, τους τάφους που ανακαλύπτουν από τις ανασκαφές είναι ύβρις να τους ρίχνουν πάνω στο θέατρο. Δεν είναι μουσειακό είδος οι ηθοποιοί για τις προθήκες μουσείων ή μαυσωλείων. Αλλά άνθρωποι που η ύπαρξή τους είναι το θέατρο. Εκεί φαίνεται έγινε το μπέρδεμα.