Συγκρουσιακή συγκατοίκηση

Την Πέμπτη 24.2.2022, λίγες ώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η Διατλαντική Σχέση πρόβαλλε να έχει δρομολογηθεί σε τροχιά ολικής επαναφοράς στην κανονικότητα του Ψυχρού Πολέμου.

Για να επιβεβαιωθεί το ότι σε πρώτη φάση μια ανατρεπτική εξέλιξη διαβάζεται με τους φακούς του παρελθόντος, μια ωραία ατμόσφαιρα συμμαχικής ομοφωνίας και αλληλεγγύης κυριαρχούσε παραπέμποντας στην τελευταία σκηνή της ταινίας «Καζαμπλάνκα» και στη θρυλική ατάκα «Αυτή είναι η αρχή μιας θαυμάσιας φιλίας».

Η πραγματικότητα απεδείχθη εντελώς διαφορετική, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, κυρίως τη Γερμανία, να επιθυμούν η καθεμιά την ολική επαναφορά της άλλης πλευράς.

Οι ΗΠΑ προσδοκούσαν και προσδοκούν ακόμη μια αναδιάταξη των δυνάμεων του ΝΑΤΟ κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη έτσι ώστε ο επιχειρησιακός αυτοματισμός να προκαλεί από μόνος του τη στοίχιση των Ευρωπαίων συμμάχων πίσω από τις επιλογές της Ουάσινγκτον.

Η Ε.Ε. και κυρίως η Γερμανία περίμεναν τη στήριξη και την αλληλεγγύη των ΗΠΑ όχι μόνον ως προς την εγγύηση της ασφάλειάς τους απέναντι στη Ρωσία αλλά και στο συνθλιπτικό οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η διάρρηξη της ενεργειακής συμμαχίας με τη Ρωσία.

Οταν γίνεται επιλεκτική ανάγνωση της Ιστορίας υποτιμάται ο κύριος μοχλός της πρόσδεσης της Δυτικής Ευρώπης στις ΗΠΑ μετά το 1947, που δεν είναι άλλος από το Σχέδιο Μάρσαλ και συνολικά τη βοήθεια για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση.

Αναθερμαίνοντας την οικονομία των δυτικοευρωπαϊκών χωρών με την αποκατάσταση κατεστραμμένων υποδομών στην αρχή και την αύξηση της ζήτησης στη συνέχεια οι ΗΠΑ δεν σταθεροποίησαν μόνον κοινωνικά και πολιτικά τους εταίρους τους στο ΝΑΤΟ, αλλά απέφυγαν μια νέα βουτιά στην ύφεση από την οποία βγήκαν μετά την είσοδό τους στον πόλεμο τον Δεκέμβριο του 1941 ύστερα από το Περλ Χάρμπορ.

Σήμερα, σχεδόν έναν χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ενδοατλαντικοί επιχειρησιακοί αυτοματισμοί λειτουργούν με χαρακτηριστικό παράδειγμα την απόφαση να δοθούν στο Κίεβο τεθωρακισμένα, μια κίνηση που μειώνει αν δεν εκμηδενίζει την όποια αναζήτηση πολιτικής λύσης θα ήθελαν να προωθήσουν το Παρίσι και το Βερολίνο.

Σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, ανταγωνιστές και αντίπαλοι στο παγκόσμιο εμπόριο με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τη Γερμανία να κατηγορεί τις ΗΠΑ, με αφορμή το δυσθεώρητο πακέτο επιδοτήσεων της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής, ότι έχει εξαπολύσει εμπορικό πόλεμο κατά της Ευρώπης.

Από τη μια μεριά σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον θα έχουμε από τη Φινλανδία μέχρι και τη Βουλγαρία την ανάπτυξη των πολυεθνικών Σχηματισμών Μάχης του ΝΑΤΟ (Battle Groups) που θα συντονίζουν αυτόματα με τις επιλογές των ΗΠΑ τη στρατιωτική και διπλωματική ισχύ των Ευρωπαίων συμμάχων.

Από την άλλη ο εμπορικός πόλεμος Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης, με την Ε.Ε. να πιέζεται να οριοθετήσει το διμερές εμπόριο με την Κίνα και κυρίως τις επενδύσεις του ασιατικού γίγαντα στη Γηραιά Ηπειρο, τη στιγμή που η Ουάσινγκτον λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να γίνει πιο ελκτικό πεδίο επενδύσεων από την ενωμένη Ευρώπη.

Είναι βέβαιο πως οι ιστορικοί του μέλλοντος θα καταγράψουν ως στρατηγικών διαστάσεων παράδοξο ότι έναν χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, Ουάσινγκτον και Βερολίνο ενωμένοι απέναντι στη Ρωσία δείχνουν να ετοιμάζονται για σύγκρουση στο πεδίο της παγκοσμιοποίησης.

Οπως σε μια ισόπεδη διάβαση διπλής σιδηροδρομικής γραμμής ο ένας συρμός μπορεί να κρύβει έναν άλλον, έτσι ο πόλεμος στην Ουκρανία, αφού ανάγκασε την Ε.Ε. να αναζητήσει απεξάρτηση από τη Ρωσία, τώρα φαίνεται ότι πιέζει το Βερολίνο να ηγηθεί μιας ευρωπαϊκής απάντησης στον εμπορικό πόλεμο του Μπάιντεν.