Οταν το 1992 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ η Ευρωπαϊκή Ενωση θεσμοθέτησε τα «Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών», ανάμεσά τους και τον άξονα ΙΧ που θα συνέδεε τη Βαλτική (Ελσίνκι) με τη Μεσόγειο (Αλεξανδρούπολη), προφανώς δεν μπορούσε να προβλέψει τον πόλεμο στην Ουκρανία τριάντα χρόνια μετά. Ο Διευρωπαϊκός άξονας ΙΧ δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1991 και της ΕΣΣΔ, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που δημιούργησαν τα δύο κοσμοϊστορικά γεγονότα τα οποία ανέτρεψαν τις γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν μέχρι τότε.
Ολα αυτά προσέδωσαν στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και στη Θράκη τεράστια οικονομική και γεωπολιτική αξία, άσχετα αν δεν αξιοποιήθηκαν ποτέ από την πολιτική ηγεσία του τόπου έκτοτε, με αποτέλεσμα τον Νοέμβριο του 2013 να απενταχθεί το λιμάνι από τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Ο Διευρωπαϊκός άξονας ΙΧ έδινε πλέον τη δυνατότητα στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να μετατραπεί σε κέντρο του διαμετακομιστικού εμπορίου ανάμεσα στις χώρες της Β. Αφρικής και της Εγγύς Ανατολής αφενός, και με τις χώρες της Μ. Θάλασσας, της Κεντρικής, της Ανατολικής και της Βόρειας Ευρώπης αφετέρου, δημιουργώντας μια τεράστια ενδοχώρα, κάτι αδιανόητο μέχρι τότε.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Αλεξανδρούπολη δημιουργήθηκε σε συνθήκες πολυεθνικής αυτοκρατορίας, της Οθωμανικής, είχε δηλαδή ενδοχώρα και ήταν επίνειο της Αδριανούπολης, ακόμη και της Κωνσταντινούπολης.
Με τη δημιουργία κρατών-εθνών στη Βαλκανική και ιδιαίτερα με τον Ψυχρό Πόλεμο, ο ρόλος της μηδενίστηκε. Γι’ αυτό η αξία της εκτοξεύτηκε και πάλι στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης που κατάργησε τα οικονομικά σύνορα των κρατών-εθνών και τις κόκκινες γραμμές μεταξύ ΝΑΤΟ και Συμφώνου της Βαρσοβίας μετά το 1991. Ολα αυτά γράφονται για να καταστεί αντιληπτό ότι αν αποσυρθούν αύριο οι ΗΠΑ από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, η γεωπολιτική και γεωοικονομική αξία της πόλης και της Θράκης που δημιουργήθηκε με τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της ΕΣΣΔ παραμένει ακέραιη. Διότι δεν προήλθε από την παρουσία των ΗΠΑ.
Αντίθετα, θα πρέπει να τονιστεί ότι η ανάδειξη αποκλειστικά της γεωστρατηγικής αξίας της Αλεξανδρούπολης ως βάσης των ΗΠΑ, ιδιαίτερα με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενταφιάζει στην κυριολεξία τη γεωοικονομική αξία της, την εν δυνάμει αξία του λιμένα της ως εμπορικού κέντρου του διαμετακομιστικού εμπορίου, την ανάπτυξη της Αλεξανδρούπολης και της Θράκης. Από τη στιγμή που σύμφωνα με τον Νόμο 4660/2020 (ΦΕΚ 23Α) για την αμυντική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ «...χορηγείται στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα Αλεξανδρούπολης...», απόλυτη προτεραιότητα έχουν οι πολεμικές σκοπιμότητες των ΗΠΑ έναντι των οικονομικών.
Εξάλλου το δήλωσε και ο κ. Δένδιας κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την Αμοιβαία Αμυντική Συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ: «Θέλουμε [τη] στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ. Ναι, δεν θέλουμε να είναι εμπορικό το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης» («Καθημερινή» 10/5/2022). Γι’ αυτό ακυρώθηκε και η ιδιωτικοποίηση του λιμένα, για να έχουν τον πλήρη έλεγχο οι στρατιωτικές σκοπιμότητες της υπερδύναμης.
Ποιες είναι οι οικονομικές δυνατότητες του λιμένα από το 1989 και εντεύθεν που τις ακυρώνει η παρουσία των ΗΠΑ; Μελέτη που εκπόνησε τον Απρίλιο του 2013 η Εθνική Τράπεζα για τα λιμάνια διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων (Ε/Κ), σημείωνε: «Τα ελληνικά λιμάνια έχουν σημαντικές προοπτικές όσον αφορά τη διέλευση Ε/Κ (transit) προς αγορές της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Βάσει των εκτιμήσεών μας, σημείωνε η έκθεση, για τις μελλοντικές ανάγκες διακίνησης Ε/Κ στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη (3,3 εκατ. TEUs το 2015), και υποθέτοντας ότι τα ελληνικά λιμάνια θα λάβουν το μερίδιο που αντιστοιχεί στο σχετικό τους μέγεθος έναντι ανταγωνιστικών λιμανιών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η διέλευση Ε/Κ μέσω ελληνικών λιμανιών θα φτάσει τα 1,2 εκατ. TEU το 2015 (από μόλις 45,000 TEU το 2012!). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα δημιουργεί πολύ μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία σε σχέση με τη μεταφόρτωση, καθώς συνοδεύεται από τις αντίστοιχες υπηρεσίες χερσαίων μεταφορών Ε/Κ». Οι δυνατότητες αυτές εννέα χρόνια μετά παραμένουν αναξιοποίητες.
Η διέλευση Ε/Κ αφορά το διαμετακομιστικό εμπόριο, το οποίο παραμένει σε εμβρυώδη κατάσταση, έχει δηλαδή τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης και είναι αυτό που ενδιαφέρει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης που 100% είναι λιμάνι διαμετακομιστικού εμπορίου. Δεδομένου ότι το λιμάνι του Πειραιά απευθύνεται κυρίως σε υπηρεσίες μεταφόρτωσης και το 75% της δραστηριότητάς του αφορά τη μεταφόρτωση των Ε/Κ που έρχονται από την Ανατολή προς άλλους λιμένες της Μεσογείου, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι στα όρια του κορεσμού και απευθύνεται στην Κεντρική και στη Δυτική Ευρώπη, ενώ η Καβάλα παραμένει λιμάνι κρουαζιέρας, είναι αυτονόητο ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είχε και έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει τις δυνατότητες, έχει μάλιστα την αποκλειστικότητα λόγω του Διευρωπαϊκού άξονα ΙΧ για την προώθηση του διαμετακομιστικού εμπορίου προς τη Βόρεια, την Ανατολική Ευρώπη και τη Μαύρη Θάλασσα.
* Πολιτικός μηχανικός
Σχόλια
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας