Την 4/10/22 ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τα στοιχεία της φυσικής κίνησης του πληθυσμού το 2011 (γεννήσεις, θάνατοι, θρησκευτικοί και πολιτικοί γάμοι και σύμφωνα συμβίωσης). Την επικαιρότητα, όμως, έχουν καταλάβει ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση, εκτίναξη του πληθωρισμού στα ύψη και οι απειλές της Τουρκίας εναντίον της χώρας, με αποτέλεσμα ορισμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης να περάσουν στα «ψιλά» τη σχετική είδηση με απλή παράθεση ορισμένων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ σε άλλα δεν έγινε καμιά αναφορά σ’ αυτήν.
Χωρίς να υποτιμάται η βαρύτητα των όσων καταλαμβάνουν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ή τις πρώτες ειδήσεις των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού, και ιδιαίτερα εκείνα για τις γεννήσεις, τους θανάτους και τη φυσική μεταβολή του (γεννήσεις μείον θάνατοι) το 2021, θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου, να τους έχει δοθεί εξίσου μεγάλη δημοσιότητα διότι αφορούν μια δραματική επιδείνωση του δημογραφικού, του ήδη οξύτατου και μέγιστου εθνικού μας προβλήματος.
Οπως έχουμε δείξει σε πολλά άρθρα μας στην «Ελευθεροτυπία» από το 1987 και στην «Εφημερίδα των Συντακτών» από το πρώτο έτος της κυκλοφορίας της, ο πληθυσμός της χώρας αυξανόταν συνεχώς από μια δεκαετία στην άλλη από το 1970 μέχρι το 2010 εξαιτίας της φυσικής αύξησης του (υπεροχής των γεννήσεων έναντι των θανάτων) και της καθαρής εισροής μεταναστών.
Η συμμετοχή της φυσικής αύξησης στη αύξηση του πληθυσμού της χώρας μειωνόταν λόγω της μείωσης των γεννήσεων και της αύξησης των θανάτων και αυξανόταν και εκείνη της καθαρής εισροής μεταναστών.
Σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες από το 2011 μέχρι το 2021 ο πληθυσμός της χώρας μειωνόταν εξαιτίας τόσο της φυσικής μείωσής του (υπεροχής των θανάτων έναντι των γεννήσεων) όσο και της καθαρής εκροής πληθυσμού (μετανάστευσης). Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τον πραγματικό πληθυσμό της χώρας το 2021 (ίσως ανακοινωθούν από την ΕΛΣΤΑΤ τον Δεκέμβριο) δεν μπορούμε να υπολογίσουμε την καθαρή εκροή πληθυσμού.
Για τον λόγο αυτό εξετάζουμε μόνο τη φυσική μείωσή του την 11ετία 2011-2021 χωρισμένη σε δύο περιόδους των επιπτώσεων: των Μνημονίων (2011-2009) και της πανδημίας του κορονοϊου (2020-2021). Τα στοιχεία που χρησιμοποιούμε είναι από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ.
Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται το σύνολο των γεννήσεων, των θανάτων και της φυσικής μείωσης του πληθυσμού τα έτη 2011-2019 και 2020-2021 και στη 2η ο μέσος ετήσιος όρος προκειμένου να συγκρίνουμε από τις επιπτώσεις των Μνημονίων (που άρχισαν το 2011) και της πανδημίας του κορονοϊού στο δημογραφικό πρόβλημα.
Οπως φαίνεται από την 2η και 3η στήλη του Πίνακα:
■ Τα 9 έτη των Μνημονίων, η υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων κατά 226.364 ή κατά 25.152 κατά μέσον όρο τον χρόνο προκάλεσε την ισόποση μείωση του πληθυσμού της χώρας. Η μείωση αυτή οφείλεται τόσο στη μείωση των γεννήσεων όσο και στην αύξηση των θανάτων.
■ Τα 2 έτη της πανδημίας οι γεννήσεις σημείωσαν πολύ μικρές αυξήσεις, ενώ η μέση ετήσια αύξηση των θανάτων ήταν πολλαπλάσια εκείνης της περιόδου των Μνημονίων με αποτέλεσμα η υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων να ανέλθει σε 104.690 ή κατά 52.345 κατά μέσον όρο τον χρόνο και να προκαλέσει ισόποση μείωση του πληθυσμού της χώρας, δηλαδή διπλάσια κατά μέσον όρο τον χρόνο εκείνης της περιόδου των Μνημονίων.
Η μεγάλη αυτή διαφορά ανάμεσα στις δύο περιόδους οφείλεται κατά κύριο λόγο στους 20.790 νεκρούς από την πανδημία τα έτη 2020 και 2021. Δυστυχώς, όπως δείχνουν τα στοιχεία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022 το σύνολο των θανάτων το έτος αυτό θα είναι υψηλότερο εκείνου του 2021 και η υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων ανάλογη ή μεγαλύτερη εκείνης του 2021.
Θα είναι τραγικό για το μέλλον της χώρας η υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων τα επόμενα χρόνια να διατηρηθεί στο ύψος των 50.000 και, τραγικότερο, να αυξηθεί. Για τον λόγο αυτό απαιτείται η άμεση λήψη δραστικών μέτρων (και όχι «ασπιρινών») για να βοηθηθούν οι νέοι που θέλουν να κάνουν οικογένεια και να αποκτήσουν παιδιά (τέτοια μέτρα περιλαμβάνονται στα πορίσματα της Βουλής για το δημογραφικό του 1993 και του 2019) και να ενισχυθεί σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή το ΕΣΥ για να περιοριστεί η αύξηση των θανάτων.
* πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητή της ΑΣΟΕΕ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας