Αργησε να γεννηθεί...

Αυτές τις μέρες σε βαθμό κατάχρησης και υπερβολής τονίστηκε σε όλα, σχεδόν, τα δημοσιεύματα του Τύπου το πολωτικό δίλημμα: τέρας ή άγιος, προδότης ή καταστροφέας της χώρας του, εξαγορασμένος πράκτορας ή έστω αφελής και ονειροπόλος; Ελάχιστα δημοσιεύματα, μεταξύ αυτών και της «Εφ.Συν.», προσπάθησαν με επιχειρήματα και όχι με ακραίους χαρακτηρισμούς να διαμορφώσουν κάποια και σε κάποιο βαθμό τεκμηριωμένη θέση.

Υπάρχει, όμως και ένα σοβαρό επιχείρημα, ένα πραγματικό γεγονός που υποβαθμίστηκε ή δεν αξιοποιήθηκε αρκετά από κανένα δημοσίευμα. Η πραξικοπηματική ανατροπή του Γκορμπατσόφ από τους ίδιους τους συντρόφους του στο ΚΚΣΕ που ήταν καταλυτική για την καταστροφική συνέχεια.

Αξίζει να ξαναθυμηθούμε τα γεγονότα. Στις 17 Ιουνίου 1991 επισκέφθηκε τη Μόσχα επίσημη αντιπροσωπεία του ΚΚΕ με επικεφαλής την Αλέκα Παπαρήγα. Μέλη της από το Πολιτικό Γραφείο ο Ορέστης Κολοζώφ και ο Πάνος Τριγάζης. Ηταν η εποχή της ακμής της πολιτικής κυριαρχίας και δημοφιλίας του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, όχι ιδιαίτερα ακόμα στην ΕΣΣΔ, αλλά κύρια στους λαούς σε Ανατολή και Δύση και όχι μόνο για τα οράματα της Περεστρόικα και της Γκλάσνοστ, αλλά και με πρωτοφανή επιτεύγματα στον αγώνα για την υπεράσπιση της παγκόσμιας ειρήνης.

Ηταν, επομένως, και η κρισιμότερη στιγμή για την επίσκεψη, αφού η δογματική ηγεσία του ΚΚΕ αναζητούσε τις ευλογίες του ΚΚΣΕ για την επιβίωσή της απέναντι στην ανερχόμενη, τότε, ανανεωτική πτέρυγα του κόμματος. Ηδη από καιρό είχε αρχίσει να προσποιείται ότι τάχα ενστερνίζεται τα οράματα του νέου ηγέτη της ΕΣΣΔ. Ηταν, όμως, ανάγκη να φανεί ότι έχει και πανηγυρικά την εύνοια του ηγέτη του ΚΚΣΕ (όπως άλλωστε ανέκαθεν συνέβαινε μέχρι τότε με όλα τα δογματικά Κ.Κ. του κόσμου).

Από τα όσα ελέχθησαν στη μοναδική, τότε, συνάντηση ΚΚΕ και Γκορμπατσόφ, ένα μόνο αξίζει να ξαναθυμηθούμε: Η Αλέκα Παπαρήγα είχε φροντίσει να διαλέξει το πιο κατάλληλο για τις επιδιώξεις της δώρο προς τον παντοδύναμο, τότε, ηγέτη του ΚΚΣΕ. Ενα γλυπτό μαρμάρινο ομοίωμα του Ηρακλή. Το παρέδωσε στον Γκορμπατσόφ με την πιο εύγλωττη και κολακευτική φράση, που θα μπορούσε να επιλέξει:

«Σας συγχαίρω, σύντροφε, για το ηράκλειο έργο που επιτελείτε».

Ηταν ο ορισμός της υποκρισίας

Μόλις μερικές εβδομάδες αργότερα το «βαθύ» ΚΚΣΕ, στις 19/8/91, ανέτρεψε πραξικοπηματικά τον νόμιμο ηγέτη της ΕΣΣΔ, ενώ αυτός βρισκόταν σε ταξίδι στην Κριμαία. Υστερα από παγκόσμια κατακραυγή ο Ρώσος ηγέτης επανήλθε μεν στη Μόσχα και τυπικά στα αξιώματά του, αλλά οι πραξικοπηματίες τον είχαν πια αποδυναμώσει και τελικά τον εξεδίωξαν και από το Πολιτικό Γραφείο αντικαθιστώντας τον από τον Μπόρις Γέλτσιν(!).

Το χτύπημα ήταν καίριο. Το τραγικό τέλος ήταν πια αναπόφευκτο. Το όντως «ηράκλειο» έργο του Μιχ. Γκορμπατσόφ το γκρέμισε το ίδιο το ΚΚΣΕ που ήταν ήδη τόσο διαβρωμένο και σάπιο, ώστε ήταν αδύνατο να συγκρατηθεί από την κατάρρευση το παραμορφωμένο και κατ’ ευφημισμόν πια «σοσιαλιστικό» καθεστώς της Σοβιετικής Ενωσης.

Την επομένη κιόλας της ολοκλήρωσης του πραξικοπήματος οι υποκριτές στην Αθήνα, δηλ. η Αλέκα Παπαρήγα και το ΚΚΕ, δεν δίστασαν να σπεύσουν να πανηγυρίσουν και να βαφτίσουν πια τον μέχρι τότε «Ηρακλή» Γκορμπατσόφ «Προδότη του ΚΚΣΕ και του Σοσιαλισμού!»

Ηταν ο ορισμός του καιροσκοπισμού

Δεν ξέρω αν και πού θα καταλήξει κάποτε η ιστορία για το έργο του Γκορμπατσόφ. Ενα, όμως, είναι βέβαιο: τα πραγματικά γεγονότα που του πιστώνουν προσωπικά κανένας δεν μπορεί να τα απαλείψει από την ιστορική μνήμη. Και αυτά είναι: Η λήξη του ψυχρού πολέμου, το ξεκίνημα στην πράξη του πυρηνικού αφοπλισμού, η καταστροφή πυρηνικών πυραύλων, το τέλος της σοβιετικής πολεμικής εισβολής στο Αφγανιστάν, το γκρέμισμα του τείχους του Βερολίνου και πάνω απ’ όλα η ελπίδα και η αισιοδοξία που ενέπνευσε στους αγωνιστές της Ανανεωτικής Αριστεράς ώστε να μπορούν να συνεχίσουν τον ωραίο αγώνα που κάποτε ξεκίνησαν.

Το μεγάλο του λάθος είναι ότι άργησε πολύ να γεννηθεί.

* συγγραφέας, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. Βύρωνα