Το γαρ πολύ του δικομματισμού γεννά παραφροσύνη

Ας αρχίσουμε με κάτι που όλοι ξέρουμε: Στο ΠΑΣΟΚ, για να το πούμε με το παλιό και το καινούργιο του όνομα, συγκατοικούν, μεταξύ άλλων, οι εξής τρεις ομάδες. Εκείνοι που προτιμούσαν τη συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία σε μια κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές, εκείνοι που βλέπουν με καλό μάτι το ενδεχόμενο να κάνουν το ίδιο, με εταίρο όμως τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., και εκείνοι που δεν έχουν άποψη επί του θέματος. Δεν ξέρω αν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για τα ποσοστά των εν λόγω τριών επιλογών, αλλά, για την οικονομία της συζήτησης, ας υποθέσουμε ότι η καθεμία αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του κόμματος.

Εδώ και κάμποσο καιρό τα δύο μεγάλα κόμματα, κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και η Νέα Δημοκρατία, παροτρύνουν, για να μην πω απαιτούν από το ΠΑΣΟΚ να δηλώσει πριν από τις εκλογές με ποιο από τα δύο σκοπεύει να συνεργαστεί, αφήνοντας να εννοηθεί πως η άρνηση να το κάνει ισοδυναμεί με παραπλάνηση των ψηφοφόρων του, υπέρ των οποίων κόπτονται η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση. Πρόκειται για μια στάση που αξίζει να τη δούμε από πιο κοντά και να την αναλύσουμε, επειδή θα μας βοηθήσει να αντλήσουμε ορισμένα συμπεράσματα για το πώς ασκείται η πολιτική, μερικά εκ των οποίων θα αποδειχτούν μάλλον δυσοίωνα.

Το πρώτο και χειρότερο είναι ότι η ενασχόληση με την πολιτική, στη στενή κομματική εκδοχή της, απαιτεί από ανθρώπους κατά τα άλλα ευφυείς να εκστομίζουν πελώριες ανοησίες (ο επιεικέστερος χαρακτηρισμός) επειδή το μοναδικό κριτήριο δεν είναι αν τα λεγόμενά μας ισχύουν ή δεν ισχύουν, αλλά το κατά πόσον θα φέρουν ή δεν θα φέρουν ψήφους. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αν, όπως διατείνονται διάφοροι Συριζαίοι, είναι ανέντιμο να μη διευκρινίζεις πριν από τις εκλογές με ποιο κόμμα είσαι διατεθειμένος να συνεργαστείς, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ παρέλειψε να μας πει το 2015 ότι δεν θα διστάσει να συγκυβερνήσει με τους ακραιφνείς δεξιούς Ανεξάρτητους Ελληνες του Πάνου Καμμένου, όπερ και έπραξε; Με ποια λογική απαιτείς από τους άλλους να κάνουν κάτι που εσύ αποδεδειγμένα αρνήθηκες να κάνεις;

Για να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα, η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. γνωρίζουν πολύ καλά την τριχοτόμηση των οπαδών του ΠΑΣΟΚ που προαναφέραμε. Και επίσης γνωρίζουν πολύ καλά πως αν ο Νίκος Ανδρουλάκης ανακοινώσει πριν από τις εκλογές ότι θα πάει με τον έναν ή με τον άλλο, θα χάσει από χέρι το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του. Για τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ δεν ξέρω τίποτα, άρα δεν έχω γνώμη. Πάντως δεν τον θεωρώ ηλίθιο. Και μόνο ένας ηλίθιος θα σήκωνε τα χεράκια του για να βγάλει τα ματάκια του.

Οι εκλογές θα γίνουν όποτε γίνουν, και δεν αποκλείεται, σε περίπτωση που την πρώτη φορά δεν βγει κυβέρνηση, να ξαναπάμε στις κάλπες. Γιατί να χάσει την ευκαιρία που ίσως προκύψει να αποφασίσει αυτός αν θα γίνουν ή δεν θα γίνουν και δεύτερες εκλογές; Γιατί να απεμπολήσει τη δυνατότητα να ανοίξει τα χαρτιά του όταν ο ίδιος το κρίνει και με βάση το αποτέλεσμα, για να εξασφαλίσει τα μεγαλύτερα οφέλη για το κόμμα του;

Με ποιο σκεπτικό και με ποιο δικαίωμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλέξης Τσίπρας απαιτούν να κάνει κάτι το οποίο συμφέρει αυτούς και όχι εκείνον;

Υπάρχει όμως κι άλλος ένα λόγος, λιγότερο εμφανής αλλά πολύ σημαντικός, ο οποίος εξηγεί τη στάση των δύο μεγάλων κομμάτων να απαιτούν από όσους δεν τους ψηφίζουν να διαλέξουν μεταξύ των δύο: να εδραιωθεί το δικομματικό σχήμα, να γίνει αυτονόητο και φυσιολογικό. Οπως συνέβαινε μέχρι πρόσφατα με την τραμπάλα Νέα Δημοκρατία - ΠΑΣΟΚ.

Και, αν δεν με απατά η μνήμη μου, η απάντηση της Αριστεράς ήταν ότι εμείς δεν σας ψηφίζουμε, κι ας λέτε ότι η ψήφος μας πάει χαμένη. Δεν ξέρω πόσοι από τους τότε αριστερούς βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σήμερα που η Κουμουνδούρου όχι μόνο απέκτησε τον δικό της Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά ασπάστηκε και τον δικομματισμό. Πρέπει πάντως να είναι πολλοί.

Και εύκολα αναγνωρίσιμοι επειδή όταν κάποιος επικρίνει τον ΣΥΡΙΖΑ η αντίδραση είναι πάντα η ίδια: «Δηλαδή προτιμάς τον Μητσοτάκη;». Με άλλα λόγια, αυτή είναι η μόνη επιλογή που έχεις. Ο ορισμός του μέχρι πρόσφατα κατάπτυστου δικομματισμού.

Πώς εξηγείται η μετάλλαξη; Η αλαζονεία της εξουσίας; Η καρεκλολαγνεία; Ή κάτι πολύ χειρότερο: να πιστεύεις ότι ως κάτοχος της απόλυτης και υπέρτατης αλήθειας έχεις πάντα και εξ ορισμού δίκιο. Και να θεωρείς εχθρό ή ηλίθιο οποιονδήποτε σε επικρίνει για οτιδήποτε.