Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, τα κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα στον τόπο μας ανασυντάσσονται σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής τους. Διεξάγουν συνέδρια (πρόκειται για την κορυφαία στιγμή του πολιτικού αυτοπροσδιορισμού τους), εκπονούν πολιτικο-ιδεολογικά προγράμματα άσκησης της πολιτικής εξουσίας και αναζητούν τη «χώρα» τους (Πλάτων) στην κοινοβουλευτική γεωγραφία του πολιτικού συστήματος.
Οι επικείμενες κοινοβουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν είτε κατά το φθινόπωρο του 2022 είτε κατά τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο του 2023, οπότε και θα εξαντληθεί η συνταγματική επιταγή. Εν όψει αυτών των εξελίξεων επόμενο είναι τα πολιτικά κόμματα να βρίσκονται σε «αναβρασμό», όπως συνηθίζεται να λέμε στην πολιτικο-δημοσιογραφική γλώσσα.
Ολοι μας διαπιστώνουμε διά γυμνού οφθαλμού, μετά τη διεξαγωγή των συνεδρίων της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ και την ενδιάμεση κομματική διαδικασία του ΚΙΝ.ΑΛΛ. για την αλλαγή του ονόματός του, ότι τα τρία αυτά κόμματα μετασχηματίζονται, μετακινούνται στην πολιτική γεωγραφία και τελικά επαναπροσδιορίζονται. Η Ν.Δ. μετακινείται από την Κεντροδεξιά προς το φιλελεύθερο Κέντρο και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη μετασχηματιστεί σε μεταρρυθμιστικό κόμμα της Κεντροαριστεράς. Η Ν.Δ. έπαυσε να είναι η συντηρητική παράταξη της Δεξιάς και ο ΣΥΡΙΖΑ εγκατέλειψε τον ριζοσπαστικό-αριστερό προσανατολισμό του και αναζητεί τον πολιτικό βηματισμό του στα «δύσβατα μονοπάτια» του κεντρώου χώρου. Τελικά για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. ας σημειωθεί ότι η επιχειρούμενη αναγέννηση του κλασικού ΠΑΣΟΚ των δεκαετιών του ’80 και του ’90 γίνεται περισσότερο με όρους συναισθηματικής νοσταλγίας και λιγότερο με πολιτικούς όρους σύγχρονου αυτοπροσδιορισμού.
Θα ήθελα τώρα να εξετάσουμε τα κομματικά πράγματα στη χώρα μας από το μετα-επίπεδο της πολιτικής φιλοσοφίας. Δεν κρύβω από τους αναγνώστες μου την προσωπική αγωνία που αισθάνομαι για το μέλλον της κομματικής δημοκρατίας μας. Τα πολιτικά κόμματα στη χώρα μας (και αυτά στα οποία αναφέρθηκα και τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα: ΚΚΕ, Μέρα 25 και Ελληνική Λύση) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του πολιτικού συστήματός μας. Μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2009, μολονότι εξήλθε νικητής το ΠΑΣΟΚ, η χώρα ως οικονομία, ως πολιτικό σύστημα κατέρρευσε. Μέχρι σήμερα (από τότε, Οκτώβριος του 2009) ζούμε ως πολιτικό σύστημα υπό κοινοβουλευτική προθεσμία.
Θα πρέπει επιτέλους να συμφωνήσουμε όλοι μας, ο συγγραφέας αυτού του κειμένου και οι αναγνώστες του, στο εξής σημείο: το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα από το έτος 2010 (κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου) μέχρι σήμερα, έτος 2022 (κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη) άντεξε τρεις δομικές και ριζικές κρίσεις: πρώτον, την κρίση της δημοσιονομικής πολιτικής (μνημόνια), δεύτερον, την κρίση της πανδημίας και, τρίτον, την κρίση της διεθνούς αποσταθεροποίησης εξ αιτίας του «ουκρανικού ζητήματος». Ας σημειωθεί επιπλέον ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση «έβγαλε» τη χώρα από τα μνημόνια (Αύγουστος του 2018) και δεν θέλω να θυμάμαι πώς η ύψιστη αυτή πολιτική πράξη αντιμετωπίστηκε από τους κομματικούς αντιπάλους του.
Με βάση όλα αυτά τα εμπειρικο-πολιτικά δεδομένα των τελευταίων δεκαπέντε ετών (2008-2022) θα περίμενε κανείς η κομματική δημοκρατία στον τόπο μας να «μεταμορφωθεί» σε πραγματική πολιτική κοινωνία. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη και ούτε πρόκειται να συμβεί.
Τα πολιτικά κόμματα προσπαθούν, επιχειρούν να βρουν το καθένα τον δρόμο του, αλλά από την άλλη δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια έχει συντελεστεί μια ριζική ανατροπή στις σχέσεις του πολιτικού με το οικονομικό στοιχείο. Τα «πρωτεία» των αποφάσεων ανήκουν στο οικονομικό σύστημα, ενώ το πολιτικό σύστημα περιορίζεται σε μια τεχνοκρατική δουλειά. Αραγε τα νέα ελληνικά πολιτικά κόμματα (δηλαδή τα παλιά Ν.Δ., ΠΑΣOK, ΣΥΡΙΖΑ κ.ά.) μπορούν να ανταποκριθούν στην παγκόσμια πρόκληση του επαναπροσδιορισμού της ίδιας της πολιτικής ως δύναμης που διαμορφώνει την ανθρώπινη κατάσταση;
* καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας