Μα τι είναι η ειρήνη;

Εσπευσε η άνοιξη να μας σκεπάσει. Να μας τραβήξει έξω από τη μοναξιά και την απελπισία του πολέμου που συνεχίζεται. Ακόμα νομίζουμε πως διεξάγεται σε έναν άλλο πλανήτη, σε ένα εξωπραγματικό σύμπαν, που το αίμα ρέει, που οι άνθρωποι πεινάνε και που οι πόλεις καταρρέουν. Ισως όταν χιλιάδες πρόσφυγες φτάσουν και στη δική μας χώρα, αρματωμένοι με την ελπίδα της επιβίωσης, ίσως μόνο τότε να καταλάβουμε τη μεγάλη πληγή που άνοιξε στον χάρτη του κόσμου μας.

Τα πληκτρολόγια έχουν πάρει φωτιά. Υπερασπιστές και πολέμιοι του Πούτιν, υποστηρικτές και σαρκαστικοί επικριτές του Ζελένσκι, επιδίδονται καθημερινά σε «πολεμικές» αντιπαραθέσεις. Η λογική έχει πλαγιοδρομήσει και κάποιοι, όπως ο ήρωας αυτού του κειμένου, που με ρώτησε αιφνιδιαστικά μια μέρα, αναρωτιούνται: Τι είναι η ειρήνη; Και γιατί είναι κακό να την υπερασπιζόμαστε αλλά και να μη συμφωνούμε με την εισβολή σε μια χώρα, αναγνωρίζοντας το δικαίωμά της να αμυνθεί με όποιον τρόπο μπορεί;

Φαινομενικά απλά τα ερωτήματα του 16χρονου φίλου, μα δύσκολο να απαντήσει κανείς πια με βεβαιότητα. Αυτό όμως το «τι είναι η ειρήνη;» το σκεφτόμουν συνεχώς. Και δεν ξέρω αν η λέξη αυτή χαρακτηρίζει πια την αρμονική συνύπαρξη των λαών. Βλέπετε, κι οι λέξεις έχουν χάσει πια τις σημασιολογικές τους αντηχήσεις. Ακούς τη λέξη «δημοκρατία» ως αγαθό από έναν φασίστα ή τη λέξη «ειρήνη» από έναν άνθρωπο που προελαύνει με τα στρατεύματά του σε μια όμορη χώρα.

Και καταλαβαίνεις πως το να αγγίξεις και μόνο την αλήθεια μοιάζει με ουτοπία. Τι είναι η ειρήνη, σκέφτομαι, καθώς βλέπω σε έναν εθνικό δρόμο της Πολωνίας εκατοντάδες Ουκρανούς να περπατούν με τα λίγα υπάρχοντά τους στην πλάτη, κρατώντας σφιχτά τα παιδιά τους από το χέρι. Στον ίδιο δρόμο περπατούν, πλάι τους, Σύροι με ανοιχτά τραύματα από τους βομβαρδισμούς, Μικρασιάτες με κατακαμένα ρούχα, Κούρδοι δίχως ένα κομμάτι ψωμί, Εβραίοι με το άστρο στην καρδιά. Κλείνεις τα μάτια, να μη βλέπεις το ποτάμι που ακολουθεί.

Μόνο σαν τόπο μπορώ να δω την ειρήνη. Ανοίγει τα σύνορά της και αγκαλιάζει τους κατατρεγμένους του κόσμου. Είναι στο απυρόβλητο των ισχυρών. Ενας ουράνιος θόλος προστατεύει το δίκιο τους. Εκεί μέσα, στον τόπο «ειρήνη», τα αρκουδάκια των παιδιών ξεκουράζονται στα κρεβάτια τους, οι ηλικιωμένοι πεθαίνουν στην αγκαλιά των παιδιών τους, γυναίκες και άντρες κοιτάζονται στα μάτια, μιλούν δίχως λυγμούς. Και η ζωή, με τα καλά και απρόοπτά της, είναι ευλογία και όχι τύχη. Σαφώς οι άνθρωποι δεν θα καταφέρουν ποτέ να φτιάξουν αυτόν τον τόπο. Η Ιστορία δεν μαθαίνει, επαναλαμβάνεται σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία.