Η αξία της ορθής αποδεικτικής διαδικασίας

Η αρχή της απόδειξης, η συλλογή δηλαδή πειστηρίων, για τη σύννομη εκδίκαση μιας αστικής ή ποινικής υπόθεσης αποτελεί το αναγκαίο μέσο επαλήθευσης των νομικών ισχυρισμών των διαδίκων. Η αποδεικτική διαδικασία φέρει καθοριστική σημασία για την έκβαση της απόφασης, ειδικά σε μια ποινική δίκη, όπου η κατηγορία για διάπραξη εγκλήματος φέρει ιδιαίτερη νομική απαξία, καθώς εγγυάται τον θεσμό της δίκαιης δίκης.

Τα αποδεικτικά μέσα ήδη από το στάδιο της ποινικής κίνησης (προδικασία) ορίζονται ρητά στις διατάξεις του ΠΚ και είναι αυτά: της πραγματογνωμοσύνης, της αυτοψίας, των μαρτυρικών καταθέσεων, των ενδείξεων και των ειδικών ερευνών. Ειδικά για την πραγματογνωμοσύνη, η οποία δύναται να διαταχθεί τόσο αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο, όσο και από τους διαδίκους, χρήζει προσήκουσας προσοχής, καθώς, ανάλογα με το είδος της πραγματογνωμοσύνης (ιδρυματική, δυαδική ή ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη), η επιλογή της οποίας βρίσκεται σε άρρηκτη σύνδεση με το κατηγορητήριο, οι ειδικοί καλούνται να συνδράμουν, μέσω των εξειδικευμένων γνώσεών τους, στην έγκαιρη συλλογή και εξασφάλιση του αποδεικτικού υλικού.

Μετά την καταγγελία βιασμού της Γεωργίας Μπίκα, παρατηρούμε να διαδραματίζεται ένα πινγκ πονγκ ευθυνών, αναφορικά με τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων μεταξύ της ΕΛ.ΑΣ. και της ίδιας, διά μέσω του συνηγόρου της. Διαβάσαμε πως η ΕΛ.ΑΣ. προέβη σε λήψη δείγματος 16 ώρες μετά το καταγγελλόμενο περιστατικό, στοιχείο που -όπως επισημαίνεται και στο πόρισμα του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικής, Τοξικολογίας και Χημείας της Βέρνης- δείχνει ότι τα ίχνη αλκοόλ θα μπορούσαν να είχαν εξαφανιστεί, γι’ αυτό τον λόγο και θα ήταν χρήσιμη η λήψη αίματος.

Πέραν όμως του πορίσματος του Ινστιτούτου της Βέρνης, ήρθε στη δημοσιότητα η μαρτυρία του φαρμακοποιού και της απόδειξης αγοράς ουροσυλλεκτών από το ίδιο το θύμα, με σκοπό τη διενέργεια των απαραίτητων τοξικολογικών εξετάσεων. Εν έτει 2022, τα θύματα βιασμού, παρά τον προσωπικό τους πόνο, καλούνται να αντιμετωπίσουν τα κενά του κράτους δικαίου και την έλλειψη οργανωμένου πρωτοκόλλου για τα θύματα βιασμού!

Η γνωστοποίηση αυτών των γεγονότων έρχεται να επιβεβαιώσει την πάγια ανάγκη για ίδρυση οργανωμένων ιατροδικαστικών δομών «κέντρων βιασμού» σε κάθε νομό, καθώς σήμερα, σε περίπτωση βιασμού, τα θύματα καλούνται να επισκεφτούν όμορο νομό, εάν δεν υπάρχει στην περιοχή ιατροδικαστική υπηρεσία, είτε να περιμένουν κάποια εικοσιτετράωρα, εάν μεσολαβεί Σαββατοκύριακο, με το γενετικό υλικό του βιασμού στο κορμί τους! Παράλληλα, θα πρέπει η πολιτεία να μεριμνήσει για τη δημιουργία ενός μηχανισμού ψυχολογικής και νομικής στήριξης των θυμάτων.

Επίσης, αναγκαία κρίνεται η συνεχής ενημέρωση των αστυνομικών αρχών για την ορθή διαχείριση περιστατικών βιασμών, ήδη από την πρώτη επίσκεψη τους στο τοπικό Α.Τ. Οπως και η δημιουργία «rape kits» («κουτί βιασμού»), το οποίο δύναται να χρησιμοποιηθεί από ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, με σκοπό τη συλλογή αδιάσειστων στοιχείων.

Η απονομή της δικαιοσύνης αποτελεί έργο της δικαστικής αρχής, όμως ο συνεχής στιγματισμός και ο ψυχικός επανατραυματισμός της Γεωργίας (victim blaming), μέσω αρνητικών και σκωπτικών σχολίων, αποτελεί έργο της κοινωνίας μας και είμαστε υπεύθυνες/οι όλες/οι, καθώς καλούμαστε να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας προς τα θύματα.

*φιλόλογος, νομικός και ιδρύτρια της GEA (Gender Equality Assembly)