Η στρατιωτική ηγεσία σε ρόλο πολεοδομικής και περιβαλλοντικής αρχής

Στη σειρά των αποφάσεων του ΣτΕ (1.099,1.100,1.101,1.103) που εκδόθηκαν όλες το 2021 και αφορούν τον Δήμο Καλαμαριάς συγκαταλέγεται και η με αρ. 1.099/21 που έχει εκδοθεί για αίτηση ακύρωσης κατά σημείων του τελευταίου ΓΠΣ του Δήμου Καλαμαριάς, την οποία συνυπέγραφαν δημότες (απλοί πολίτες και δημοτικοί σύμβουλοι) και συλλογικότητες του δήμου («Σύλλογος Κατιρλιωτών) με αιτήματα την ακύρωση ορισμένων σημείων του ΓΠΣ που επέτρεπαν τη μείωση του ελεύθερου χώρου τού πρ. Στρ. Κόδρα «υπέρ» της επέκτασης του δομημένου χώρου (επέκταση ορισμένων κτισμάτων για να γίνει «Μουσείο Προϊστορικών Αρχαιοτήτων», προσθήκη υπαίθριου ανοιχτού θεάτρου).

Ενας από τους λόγους ακύρωσης ήταν και η ύπαρξη διάταξης του ΓΠΣ που πρόβλεπε ότι «καμία περιβαλλοντική ή πολεοδομική μελέτη δεν θα εγκρίνεται σε χώρους που βρίσκονται εντός των τμημάτων του στρ. Κόδρα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ΥΠΕΘΑ…».

Το ΣτΕ (Ε’ Τμήμα) αποφάνθηκε αρνητικά ως προς όλα τα αιτήματα, ωστόσο παρέλειψε (!!!) να αποφανθεί στο αίτημα ακύρωσης της πιο πάνω πρόβλεψης, με την οποία αποδόθηκαν -χωρίς την ύπαρξη ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης- εξουσίες πολεοδομικής και περιβαλλοντικής αρχής σε αναρμόδιο υπουργείο (ΥΠΕΘΑ).

Με τον τρόπο αυτό ισχυροποιήθηκε και βρέθηκε στο «απυρόβλητο» μία κατ’ εξοχήν διάτρητη διάταξη με την οποία το ΥΠΕΘΑ καθίσταται «γενικός κριτής» πολεοδομικών και περιβαλλοντικών μελετών όχι μόνο για ενεργά στρατόπεδα (βλ. στρ. Νταλίπη), αλλά και για περιοχές (βλ. πρώην Στρ. «Κόδρα») που προορίζονται για πάρκο πρασίνου και αναψυχής και μάλιστα υπερτοπικής σημασίας! Δηλαδή, μελέτες διαμόρφωσης του «Κόδρα» (π.χ. μελέτη φύτευσης δέντρων και φυτών) πρέπει να υποβάλλονται για έγκριση στη στρατιωτική ηγεσία της χώρας! Με τον τρόπο αυτό «στρατιωτικοποιείται» κάθε προσπάθεια αναμόρφωσης του μεγαλύτερου πνεύμονα πρασίνου στα ανατολικά του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης.

Γεννιούνται μια σειρά αναπάντητα ερωτήματα, το πιο σημαντικό από τα οποία είναι πώς το άλλοτε «οχυρό προστασίας του περιβάλλοντος», ο πιο ανθεκτικός προμαχώνας στον αγώνα για την αειφόρα ανάπτυξη του τόπου, δηλ. το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, «προσπέρασε» τη σχετική αιτίαση της προσφυγής; Αφησε έτσι ανέλεγκτη μια «στρατοκρατικού» χαρακτήρα διάταξη, που σύμφωνα με όσα συμβαίνουν παράλληλα (π.χ. απόδοση στον ΑΟΟΑ 20,5 στρεμμάτων από τη συνολική έκταση του «Κόδρα») δημιουργεί εύλογα έντονες ανησυχίες και προβληματισμούς σε όλους τους πολίτες, αλλά και στους κατοίκους της Καλαμαριάς ειδικότερα, για την ποιότητα της κρίσης του ανώτατου δικαιοδοτικού οργάνου.

Η διατήρηση σε ισχύ αυτής της διάταξης του ΓΠΣ αποτελεί ακόμα ένα σοβαρό εμπόδιο στον αγώνα για διατήρηση και αύξηση του πρασίνου, της ποιότητας ζωής και της αειφόρας ανάπτυξης, ενώ ενισχύει τον ρόλο μηχανισμών άσκησης εξουσίας που έχουν εντελώς διαφορετικούς σκοπούς και στοχεύσεις.

*Δικηγόρος, αντιπρόεδρος του Περ/κού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας