Η Ιστορία πρέπει να είναι αντικειμενική όπως η επιστήμη

-Η ερμηνεία της Ιστορίας του 1821.

-Τα επαναστατικά κινήματα των Ελλήνων εναντίον της πανίσχυρης οθωμανικής αυτοκρατορίας θυμίζουν τη νίκη στο Μαραθώνα των ολιγάριθμων Αθηναίων εναντίον της μεγάλης περσικής αυτοκρατορίας. Οι λίγοι εναντίον των πολλών.

Η ουσιαστική- μεταφυσική φιλοσοφία της Ιστορίας του 1821.

-Ο Έγελος ( Hegel, 1770- 1831), θεωρούσε ότι η πορεία της Ιστορίας έχει να κάνει με την ανθρώπινη χειραφέτηση.

-Το ανάπτυγμα και το ξετύλιγμα των γεγονότων της Ιστορίας πρέπει να είναι άμεσα κατανοητό απ` όλους, σε όλους τους τομείς: λογική, ηθική, θρησκεία..

-Ο Marx (1818- 1883) πίστευε ότι η Ιστορία «πορεύεται» σύμφωνα με τους οικονομικούς νόμους της κάθε εποχής.

- Ο Arnold Toynbee ( 1889- 1975) στο 20τομο έργο του « Study of History» έχει παραπλήσιες θέσεις για το συνολικό νόημα και το «ξετύλιγμα» της Ιστορίας με εκείνες του Μαρξ.

-Οι αντίθετες απόψεις στην ουσιαστική- μεταφυσική έννοια της Ιστορίας διατυπώθηκαν από τους θετικιστές σαν μεταφυσικές, ανεύθυνες αοριστολογίες.

-Η σύγχρονη έκρηξη των επιστημών μέσα στην ψηφιακή εποχή του 21ου αιώνα οδηγεί σε ανώτατα επίπεδα γνώσης και σύγκρισης, σύγκλισης, υπαρχουσών στοιχείων. Αυτός ο νέος Διαφωτισμός ρίχνει άπλετο φως στην εξέλιξη και στην πορεία της Ιστορίας.

Η κριτική- αναλυτική φιλοσοφία της Ιστορίας του 1821.

- Η κριτική- αναλυτική φιλοσοφία της ιστορίας του 1821, άρα η επιστημολογία τη Ιστορίας του 1821, ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και ακολουθεί την έκρηξη των φυσικών επιστημών.

-Τα ανθρώπινα γεγονότα που «γράφουν» την Ιστορία γίνονται κατανοητά με τη γνώση των βιολογικών, φυσικών, ψυχολογικών και κοινωνικών νόμων.

- Η Ιστορία πρέπει να είναι αντικειμενική και ουδέτερη όπως η επιστήμη.

Ιστορία των επαναστάσεων: Ποιο είναι το πρώτο επιτυχημένο εθνικό- απελευθερωτικό κίνημα στην Ευρώπη κατά τον 19ο αιώνα: Απάντηση: Το ελληνικό εθνικό- απελευθερωτικό κίνημα του 1821. Προηγούνται οι μεγάλες επαναστάσεις των Η.Π.Α. και της Νότιας Αμερικής που όμως δεν ήταν εθνικό- απελευθερωτικές αλλά αντιαποικιακές. Η Γαλλική επανάσταση που είχε προηγηθεί, το 1789, είχε κοινά θέματα με την επανάσταση του 1821. Όμως η Γαλλική επανάσταση άνοιξε το δρόμο όχι για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας αλλά για την Αυτοκρατορία του Ναπολέοντα. Οι αντίστοιχες επαναστατικές κινήσεις στην Ισπανία και στην Ιταλία απέτυχαν. Η επανάσταση του 1821 αλλάζει η πορεία της Ευρώπης αφού τον Φεβρουάριο του 1830 αναγνωρίζεται για πρώτη φορά η πλήρης ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους. Μετά ακολουθούν αναγνωρίσεις πολλών εθνών- κρατών: του Βελγίου το 1831, της Ιταλίας και της Γερμανίας το 1871, των Βαλκανικών κρατών από το 1878 μέχρι και το 1913, της Τουρκίας το 1923 και άλλων.

-Η Ελλάδα υπήρξε πρωτοπόρα στο πνεύμα και στη γραμμή ενός πρακτικού, δίκαιου και ώριμου επαναστατικού αγώνα. Το πνεύμα αυτό το μοναδικό που αγκαλιάζει όλους τους Έλληνες το βρίσκουμε σ` όλα τα τουρκοκρατούμενα μέρη της Ελλάδας, έρχεται από την αρχαία Ελλάδα, τα ελληνιστικά και ελληνορωμαϊκά χρόνια, το Βυζάντιο, την Κρητική Αναγέννηση, τον Ελληνικό Διαφωτισμό, τον Ρήγα Φεραίο, τη Φιλική Εταιρεία και τα Δημοτικά τραγούδια. Πολλά εφόδια για μια μικρή χώρα υποδουλωμένη από στίφη βαρβαρικά. Το καντήλι, ο λύχνος της γλώσσας, δεν έσβησε ποτέ. Ομόγλωσσο, ομόθρησκο και φωτεινό.

-Στο οριακό σημείο όπου τελειώνουν οι πολυεθνικές αυτοκρατορίες της Ευρώπης και αρχίζουν να εμφανίζονται τα νέα, αυτόνομα, με αυτοδιάθεση έθνη-κράτη, σ` αυτό το σημείο καμπής βρίσκεται το 1821. Είναι το ορόσημο μιας εθνικής ομοψυχίας, παρά τα διάφορα αρνητικά, που όμως δεν αναχαίτισαν την ασυγκράτητη ορμή. Για την Ελλάδα αυτό έγινε για πρώτη φορά αφού στην αρχαιότητα οι πόλεις- κράτη είχαν «εμμονή» στην αυτονομία των πόλεων και στον θεσμό των πόλεων- κρατών.

Το παρακάτω δημοτικό τραγούδι αναφέρεται στον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη, πατέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, που συγκρούσθηκε το 1779 με τον Καπουδάν πασά.

 Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος στα λαγκάδια,

λάμπουν και τα αλαφρά σπαθιά των Κολοκοτρωναίων,

πού `χουν τ’ ασήμια τα πολλά, τις ασημένιες πάλες,

τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τις έξι τα τσαπράζια,

όπου δεν καταδέχονται τη γης να την πατήσουν.

Καβάλα τρώνε το ψωμί, καβάλα πολεμάνε,

καβάλα παν’ στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε,

καβάλα παίρνουν αντίδερο απ’ του παπά το χέρι.

Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλωριά ρίχνουν στους άγιους,

και στον αφέντη το Χριστό τις ασημένιες πάλες.

«Χριστέ μας, βλόγα τα σπαθιά, βλόγα μας και τα χέρια».

Κι ο Θοδωράκης μίλησε, κι ο Θοδωράκης λέει:

«Τούτες οι χαρές που κάνουμε σε λύπη θα μας βγάλουν.

Απόψε είδα στον ύπνο μου, στην υπνοφαντασιά μου,

θολό ποτάμι πέρναγα και πέρα δεν εβγήκα.

ελάτε να σκορπήσουμε, μπουλούκια να γενούμε.

Σύρε Γιώργο μ’ στον τόπο σου, Νικήτα στο Λιοντάρι.

Εγώ πάου στην Καρύταινα, πάου στους εδικούς μου,

ν’ αφήκω στη διαθήκη μου και τις παραγγολές μου,

τι θα περάσω θάλασσα, στη Ζάκυνθο να πάω».

Η πάμφωτη όψη της επανάστασης του 1821.

-Η επανάσταση του 1821 ως αστείρευτη πηγή πολιτικών και καλλιτεχνικών εμπνεύσεων.

Οι δράσεις για τα 200 χρόνια από το 1821 με ενωτική διάθεση χωρίς ιδεοληψίες.

Με αφορμή τις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 και μετά από τόσα χρόνια κρίσης και απαξίωσης η Ελλάδα πρέπει να αποκαταστήσει το κύρος και την αξιοπρέπεια της και να επανατοποθετηθεί στο παγκόσμιο στερέωμα σε κορυφαία θέση όπως της αξίζει.

Η ελληνική επανάσταση του 1821 οι δράσεις, οι εορτασμοί, οι παντοειδείς εκδηλώσεις πρέπει να έχουν ύψιστους ενωτικούς, ελληνικούς αλλά και παγκόσμιους σκοπούς. Να στοχεύουν όλα σε μια επίκαιρη παγκόσμια προβολή.( 50 επιτροπές σ` όλον τον κόσμο, είχαν λειτουργήσει το 1989 για τα 200 χρόνια της Γαλλικής επανάστασης.).

- Οι εορτασμοί και οι δράσεις για την 200ή επέτειο να μετεξελιχθούν σε κορυφαίες εκδηλώσεις πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής αλλά και επικοινωνιακής πανεθνικής συμπεριφοράς και αυτοσυνειδησίας.

-Να προβάλλουμε τις αθέατες όψεις της εποχής πριν και μετά το 1821 αλλά και τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες όπως την Αρχιτεκτονική, τη Γλυπτική, τη Ζωγραφική, τη Λογοτεχνία, τη Μουσική, το Δημοτικό τραγούδι, το Θέατρο.

-Να θυμηθούμε τους φιλέλληνες Βίκτωρα Ουγκώ, Λόρδο Βύρωνα, Ντελακρουά, Ροσίνι και αμέτρητους άλλους.

-Να θυμηθούμε τη λαϊκή τέχνη και αρχιτεκτονική, τη διάδοση των τεχνικών εμπειριών και γνώσεων.

-Να θυμηθούμε την Κρητική Αναγέννηση και τα Επτάνησα.

-Να δούμε ενωμένοι, την πάμφωτη όψη της επανάστασης του 1821.

Ο Διονύσιος Σολωμός (1798- 1857). Και το 1821.

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι’ η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τί σ’ έχω γω στο χέρι;
Οπού συ μούγινες βαρύ κι’ ο Αγαρηνός το ξέρει.»

Διονύσιος Σολωμός , «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, σχεδίασμα Β`», 1.

Μάγεμα η φύσις κι’ όνειρο στην ομορφιά και χάρη,
Η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι·
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κραίνει·
Όποιος πεθάνη σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει. Διονύσιος Σολωμός , «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, σχεδίασμα Β`», 2.

Πάντ’ ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου. Διονύσιος Σολωμός , «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, σχεδίασμα Β`», 36.

Σ` ελέγχει η πέτρα που κρατείς, και κλεί φωνή κι εκείνη. Διονύσιος Σολωμός , «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, σχεδίασμα Β`», 49.

Λόγο, έργο, νόημα . . . . . . . . . . . . . . . . .
Από το πρώτο μίλημα στον αγγελοκρουμό του.,

Διονύσιος Σολωμός, «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, σχεδίασμα Β`», 12.

-Ο Σολωμός, που τον διακρίνει μια ξεχωριστή ευρωπαϊκή παιδεία, ο Σολωμός, που παρακολουθεί στενά τα ευρωπαϊκά κινήματα ιδεών μέσα από την έμμονη έγνοια του για τις ελληνικές προοπτικές, αποδεικνύεται και ένας πολύτιμος «αυτόπτης μάρτυρας», ο οποίος βίωνε με ένταση την πορεία του Αγώνα, αναζητώντας το νόημα κάτω από τα συμβάντα, με απόλυτη συνείδηση ότι ήταν σύγχρονος με ένα υπέρογκο ιστορικό γεγονός, και όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα. Στην ουσία είναι ο πρώτος που εννοιολόγησε την ελληνική επανάσταση συνδέοντας τον απελευθερωτικό αγώνα με το αίτημα και την ανάγκη για ελευθερία των λαών. Η μαρτυρία του σε κάποιες περιπτώσεις αποτυπώνεται με την ένταση της καταγγελίας.

Με αντίστοιχη ένταση αποτυπώνεται η σολωμική μαρτυρία, ως καταγγελία, και στην αινιγματικά αλληγορική Γυναίκα της Ζάκυθος, σχεδιασμένη σύγχρονα με την κορύφωση των τραγικών συμβάντων που σηματοδοτούν τον Αγώνα, με επίκεντρο τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου. Για να κατανοηθούν η οργή και η βιαιότητα που διατρέχουν το κείμενο αυτό, η συγγραφέας ανατρέχει στις σύγχρονες με τα γεγονότα πηγές (Κασομούλης, Σπυρομίλιος, Φωτάκος, Φίνλεϋ κ.ά.), μια και ο σημαίνων ποιητής δεν δημιουργεί «σε κενό».

Η βαθιά ιστορική συνείδηση του Σολωμού ορίζει και την προσπάθειά του να αποτυπώσει το βηματισμό της μεγάλης Ιστορίας, μέσα από τα γεγονότα στο περιθώριο της Ιστορίας, που όμως συνιστούν, με το μέγεθος της τραγικότητάς τους, τα θεμελιώδη συστατικά της. Άλλωστε, το ρίγος της ιστορίας, το ρίγος της μνήμης, ρίγος στην ουσία πολιτικό, διατρέχει το σολωμικό έργο.

Θα μπορούσε άραγε να υποστηρίξει κανείς ότι ο ποιητής ήταν ίσως ο πρώτος που είδε τότε τον Άγγελο της Ιστορίας να φτερουγίζει πάνω από τα ερείπια, προσπαθώντας να πετάξει προς το μέλλον;

Επιλογή βιβλίων για το 1821

-Roderick Beaton: Η Ελληνική επανάσταση του 1821 και η παγκόσμια σημασία του, εκδ. Αιώρα, Αθήνα 2021

-Μαρία Δεληβοριά: Ο Αγώνας του '21 και η υπονόμευσή του. Οι σύγχρονες μαρτυρίες και η κρίση του Σολωμού, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2016

1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Στην αγαπημένη φίλη, συγγραφέα Μαρία Δεληβοριά.