Ενα ευρώ και ξερό ψωμί

Κάθε φορά που περνάω μπροστά από ένα μαγαζί που πουλάει τα πάντα 1 ευρώ σκέφτομαι την περιβόητη ανάκαμψη. Συνήθως έχουν πολύ κόσμο που προσέχει πάρα πολύ πού θα δώσει ακόμα και το 1 του ευρώ. Ακούω δηλώσεις πολιτικών και ειδικών περί ανάκαμψης της οικονομίας και σκέφτομαι την αναντιστοιχία με την κοινωνία. Ναι, στους Ελληνες αρέσει η βόλτα στα μαγαζιά, έχει να κάνει με την εξωστρέφειά μας. Θα πάρουμε κάτι ακόμα κι αν δεν το χρειαζόμαστε. Από το «Ενα ευρώ»; Ναι, από κει.

Η φτήνια τρώει τον παρά μας, αλλά μας δίνει το δικαίωμα να συμμετέχουμε στην ομαδική ψυχοθεραπεία της απόκτησης ενός καταναλωτικού αγαθού. Τελευταία βλέπω εκεί και ανθρώπους που θα τους έλεγε κανείς «οικονομικά τακτοποιημένους». Σαν να ανακάλυψαν στα μαγαζιά αυτά έναν μικρό θησαυρό. Και δεν διστάζουν, όπως πολλοί δίσταζαν παλιά, να πουν ότι αυτό το μαντίλι, το σκουλαρίκι, το μπλουζάκι, το αγόρασαν από κει ή από την «μπουτίκ λαΐκ». Σαν να υπήρξε μια εξέγερση καταναλωτικής ελευθερίας ή «αποσνομπισμού». Αποθέωσαν τα επώνυμα προϊόντα, όμως λίγο η οικονομική κρίση -που συνεχίζεται, ας μη γελιόμαστε- λίγο οι καραντίνες, φτάσαμε στην αποδόμηση του ακριβού και μπήκαμε «απενοχοποιημένοι» στους ναούς του φτηνού.

Το να αγοράζεις από φτηνά μαγαζιά δεν είναι πια ντροπή. Με χαρά διαπιστώνω πως αυτό δεν γίνεται όπως παλιότερα, όχι όπως τη δεκαετία του ’90, με την υπερβολική συσσώρευση στοιχείων κιτς. Διαπιστώνω πως οι παραστάσεις μας έχουν αλλάξει. Εχουμε ίσως εκπαιδευτεί περισσότερο από ειδικούς στα κοινωνικά δίκτυα; Μπορεί. Μας αποδεικνύουν πως δεν χρειάζονται και πολλά χρήματα για να έχουμε ένα όμορφο σπίτι και μια κομψή εμφάνιση. «1 ευρώ και ξερό ψωμί!», άκουσα μια κοπέλα να λέει σε ένα τέτοιο μαγαζί μιλώντας στο τηλέφωνο. Θυμήθηκα αμέσως την «Ωδή στη φτώχεια» του Νερούδα: «Φτώχεια... Σε είδα να βγάζεις τα έπιπλά μου στον δρόμο: οι άνθρωποι τ’ αφήναν να πέσουν σαν τις πέτρες. Εσύ, με αβάσταχτη στοργή, απ’ όλη την εγκατάλειψη του κόσμου, στη μέση του δρόμου και κάτω απ’ τη βροχή έφτιαχνες έναν σαραβαλιασμένο θρόνο και κοιτώντας τους φτωχούς μάζευες από χάμω το τελευταίο πιάτο μου να το κάνεις διάδημα».

Ας μην είναι φτώχεια, σκέφτομαι, το «ένα ευρώ και ξερό ψωμί» ας είναι άποψη. Ας γίνει άποψη. Ας μετράμε τη ζωή μας με σχέσεις, με αγάπες, με φιλίες κι όχι με πράγματα που αγοράσαμε ή δεν μπορούμε να αγοράσουμε.