Σωπαίνοντας στους καπνισμένους της «ώμους». Ζάβαρα κάτρα Εύβοια, ίλεως

Ως ο Σωτέρας ειπείν…, γράφει στην ελληνική έκδοση τα «Απαντα τα ευρισκόμενα» του Ξενοφώντα/Jenofonte, ο Andrea Torresano, στις εκδόσεις «Venecia», 1525.

Και τι να το κάνω, που ο πάππος μου είναι του Ξενοφώντα.

Με νοιάζει, ένα τόσο δα μικρό ξωκκλήσι του Σωτέρα, στη Σκύρο, του απείρου. Και τι να την κάνουν (…) οι εργάτες την οικονομία. Ποιον νοιάζει άραγε πόσα δισ. σεντ του ευρώ έχει η Αιγιωτίδα στα ταμειακά της διαθέσιμα, τον Αύγουστο;

Τον νοιάζει, τώρα που μαύρισαν τα σωθικά του απ’ τις φλόγες, απέναντι, στους «ώμους» της Ευβ(ο)ίας, που χάθηκαν τα μελίσσια, το βιος, οι ελιές, τα ρετσίνια, τα πεύκα, τα μεροκάματα, τα σπίτια, το θάμπος τ’ ουρανού, κι η απαλάμη του κόσμου. Στροφυλιά, Παπάδες, Αχλάδι, Λίμνη, Ροβιές, μοναστήρι Οσιου Δαυίδ, Αγία Αννα, Αγριοβοτάνι, Καματριάδες, Σύμια, όρος Ξηρό, Κοτσικιά, Ψαροπούλι, Βασιλικά, δίχως τοίχους, δίχως ρίζες, «…οι ορίζοντες χτυπούν τις πόρτες μας», προσκλητήριο, Νικηφόρος Βρεττάκος. Μελικαρού, ζάβαρα κάτρα Εύβοια, ίλεως, έ-λαός.

…Το ξωκκλήσι στο νησί, λευκοντυμένο, σαν χαρτόκουτο από σπίρτα, γεμάτο ολόγυρα με φέτες καρπουζιού και κομμάτια σταφυλιού, καταμεσής του Αυγούστου στις 5, και στις 8, το βράδυ.

Το κρύο χειμωνιάτικο. Και να βλέπεις πάντα απ’ το «μπόι» του, το καράβι, με τους ανθρώπους να έρχονται κατά εκατοντάδες στο νησί, όχι για τα μπάνια ντε και καλά, αλλά για μια διαρκή σιωπηρή τους προσκύνηση.

Και οι μικροί πέτρινοι πάγκοι, με τις λευκές γραμμές, γεμάτοι μέσ’ στα ρετσίνια. Κι οι άνθρωποι με τα πρόσωπα φωτισμένα, γύρω γύρω, εκατοντάδες, σε μια μεγαλειώδη ετήσια συνάντηση.

Οι μεζέδες, τα κρασιά, τα πανδοχεία της Ασημενούς και του Μποζάνα, στα Μαγαζιά και στον Μώλο.

Η «Μαρού», το άλογο που εργάστηκε χρόνια στο υπουργείο Πολιτισμού, για την επισκευή της εκκλησιάς της Επισκοπής, στη Χώρα.

Ο μικρός λευκός σκύλος, ο Τιρολίνο με το αλυσιδάκι, που ανέβηκε στην ποδιά της Αγγελίνας.

Ακόμη, τον σκεφτόμαστε, κι ας έχουν αλλάξει στο μεταξύ, ένας - δυο δημάρχοι. Μεταξύ μας… από τότε, έχει να τον δει.

Και να ’χεις και την Αγγελίνα, να σου βάζει «φίμωτρο». Δεν θα μιλάς, λέει, κάθε καλοκαίρι, για τον δικό μου «άρχοντα».

Ρωτώ τον διπλανό μου, τον κυρ Κώστα: Πώς τα καταφέρνεις εδώ;

Ακου να δεις, μου λέει, γύρω στις 9 το πρωί, τρώω μια ντομάτα και δυο ελιές.

Τα κατσίκια, τα βλέπεις απέναντι, στις Μουριές… μου λέει, είναι δικά μου. Δεν χρειάζονται και πολύ… μια δυο φορές τον χρόνο.

Μετά τη λειτουργία, οι γερόντισσες και οι μεσήλικες μανάδες έδωσαν σ’ όλους μια ολόκληρη φέτα καρπούζι κι ένα τσαμπί σταφύλι. Κι όταν σου τελείωνε, κι άλλο ένα. Κι άλλο. Μέχρι να σουρουπώσει. Και σκαλτσουνάκια και μεζεδάκια και κρασί. Χωρίς αυτά, δεν πας στον Σωτέρα.

Ακούς… στον Σωτέρα της Σκύρου. Οχι στον «άλλον»… του Ξενοφώντα.

Αντε τώρα να πεις στους «άλλους» ότι ο καημός μας δεν είναι τόσο ο Σωτέρας όσο η δική μας «Κυρά» στο νησί, με το γρανιτένιο της όνομα.

*συγγραφέας