Εκπαιδευτικό κασερολάσο

Σκάι, Δευτέρα βράδυ, δελτίο ειδήσεων. Σε προέχουσα σειρά το νέο πως στο Κλειστό του Μαρουσιού χιλιάδες ευυπόληπτοι πολίτες συνωστίστηκαν προκειμένου να εκφράσουν την ιερή οργή τους απέναντι στην εκπαιδευτική οπισθοδρόμηση, που απεργάζεται η κυβέρνηση των Μπαλτάδων.

Και μαζί το τηλεοπτικό κάλεσμα για την παν-κινητοποίηση της επομένης έξω από τη Βουλή, την ώρα που θα ψηφίζεται το πολυνομοσχέδιο.

Με αρχηγούς τον Βερέμη και τον Γρυσπολάκη και πρώτη γραμμή πίστα τη Διαμαντοπούλου, τον Θεοδωράκη και όλο τον όμιλο σαμαρικής και μητσοτακικής νεοφιλελεύθερης Ακροδεξιάς και εξτρεμιστικού κέντρου, κανονικά λίγα είναι τα ψωμιά του «εγχειρήματος».

Και οι μερικές δεκάδες ζηλωτών, που πήραν μέρος στην παν-κινητοποίηση, ίσως είναι ένας πρώτος δείκτης.

Ας μη βιαζόμαστε, ωστόσο.

Κι αυτό γιατί ο νεοφιλελέ κινηματισμός δεν θα πρέπει να λογαριάζεται στη βάση της ακτιβιστικής (!) του αποτελεσματικότητας.

Η παρουσία του αποτελεί απλό πρόσχημα, για να γίνονται εκμεταλλεύσιμα τα πραγματικά ισχυρά του σημεία. Που δεν είναι μόνο οι απεριόριστοι υλικοί, χρηματικοί και επικοινωνιακοί πόροι.

Το σημαντικότερο είναι η μεγάλη υπεροπλία που διαθέτει στον χώρο των αξιών, στο μέτρο που, δεκαετίες τώρα στη χώρα μας, ο ατομικισμός επικαθορίζει τα πάντα σχεδόν παντού.

Μένοντας μόνο σε όσα αφορούν το σχολείο, είναι πραγματικά εντυπωσιακό πώς βρίσκει ευήκοα ώτα το επιχείρημα των νεοφιλελεύθερων ακτιβιστών περί ανάγκης «αντίστασης στην ισοπέδωση», με αφορμή τις διατάξεις σχετικά με τα Πρότυπα και τα Πειραματικά Σχολεία.

Διατάξεις που αφορούν πολύ λιγότερα από τα 20.000 παιδιά που πετάχτηκαν στα σκουπίδια το 2013 εν μιά νυκτί, με την κατάργηση ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ.

Και, φυσικά, ένα απειροελάχιστο κλάσμα του μεγάλου αριθμού των παιδιών που φοιτούν στα δημόσια σχολεία, αφαιρώντας το μόλις 5%, που έχει το προνόμιο να πηγαίνει στα πανάκριβα, για τα δεδομένα της εποχής, ιδιωτικά.

Κι όμως, δεν θα έπρεπε να προκαλεί εντύπωση.

Οχι μόνο γιατί είναι δεδομένη η παραδοχή πως κάποιοι είναι πάντα «πιο ίσοι» από τους άλλους, π.χ. πως οι «άριστοι» των σωστά επιλεκτικών Προτύπων ζυγίζουν αξιακά πολύ περισσότερο από τις… κομμώτριες και τις αισθητικούδες, αλλά, κυρίως, γιατί πάνω από όλα… ο ανταγωνισμός και η αξιοκρατία.

Τώρα, το απολύτως μετρημένο δεδομένο πως στα επιλεκτικά σχολεία δεν θα βρεις παρά σπανιότατα παιδί από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, παρά μόνο γόνους οικογενειών με μεγάλο χρηματικό εκτόπισμα ή με ισχυρό μορφωτικό κεφάλαιο ή, ακόμη καλύτερα, και με τα δύο, δεν φαίνεται να θέτει σε σκέψη τους ζηλωτές.

Οι οποίοι, άλλωστε, αδυνατούν να εννοήσουν πως τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα δεν έχουν ούτε ενημέρωση ούτε, πολύ περισσότερο, καμία εξοικείωση με τις διαδικασίες που οδηγούν στα, προσβάσιμα για όλους, κατά τα άλλα, προνόμια. Και πραγματικά αδυνατούν –ούτε που τους περνάει από το μυαλό, τόσο ανυποψίαστοι που είναι απέναντι σε όλα όσα «δεν θα έπρεπε να είναι έτσι», όπως απαντούν όταν ρωτηθούν σχετικά.

Να, όμως, που είναι έτσι.

Και το «έτσι» υποσημειώνει ένα πολύ άνισο σύστημα που, δεδομένης της πολύ μεγάλης δαπάνης που γίνεται από τις ίδιες τις οικογένειες π.χ. για φροντιστήρια, μαζί και της πρώτης προτεραιότητας για τη σπουδαστική και επαγγελματική εξέλιξη που έχει ο κύκλος γνωριμιών της οικογένειας, αναπαράγει με μεγάλη αποτελεσματικότητα την κοινωνική ιεραρχία.

Αυτό, άλλωστε, είναι πάντοτε η… αξιοκρατία. Η αντιμετώπιση άνισων υποκειμένων με «ίσο» τρόπο.

Ιδιες απαιτήσεις από όλους –να η εκπαιδευτική δημοκρατία! Το γεγονός πως τα «όπλα» είναι εντελώς άνισα είναι… άλλου παπά ευαγγέλιο.

Οπως άλλου παπά είναι και το δεδομένο –η Φινλανδία είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα- πως η ισότητα ευνοεί ισχυρότατα την εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα.

Δεν τα ξέρουν αυτά οι νεοφιλελεύθεροι; Δεν έχει σημασία. Είτε είναι κυνικοί είτε τενεκέδες το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Γι’ αυτό και, σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει ο δημοκρατικός κόσμος να τους δίνει χώρο, πέρα από τον ήδη τεράστιο που διαθέτουν.

Εδώ, στα εκπαιδευτικά είναι κατεξοχήν που το «ούτε βήμα πίσω» από την προσπάθεια ενίσχυσης των πιο αδύναμων μορφωτικά και οικονομικά παιδιών είναι απόλυτη υποχρέωση.

Το νομοσχέδιο κάνει ελάχιστα πρώτα βήματα σε μια πορεία, που έχει πολλά ακόμη για να θεωρηθεί στοιχειωδώς αντίστοιχη τις απαιτήσεις.

Και το κασερολάσο μόλις που ξεκίνησε.

*οικονομολόγου, εκπαιδευτικού