«Το φαινόμενο του λεπρού»

Η νόσος της λέπρας, ή αλλιώς η νόσος του Χάνσεν, είναι μια χρόνια λοιμώδης ασθένεια η οποία προκαλείται από τα βακτήρια Mycobacterium Leprae και Mycobacterium Lepromatosis.

Μια ασθένεια άκρως διαβρωτική προς τον ανθρώπινο οργανισμό, για την οποία δεν υπήρχε αποτελεσματική θεραπεία έως και τα μέσα του 20ού αιώνα. Ακραία μέτρα χρειάστηκαν να ληφθούν για τον περιορισμό της, με επιστέγασμά τους τη δημιουργία των γνωστών λεπροκομείων, όπως της Σπιναλόγκας, της Κω, της Χίου.

Η απομόνωση των ασθενών όμως δεν έφερε μονάχα τον έλεγχο του επιδημιολογικού φορτίου, αλλά πάντοτε την ακολουθούσε η σκιά του στιγματισμού των ασθενών, της αναίτιας περιθωριοποίησης των υγιών οικείων τους, του μόνιμου εξοστρακισμού από την κοινωνία.

Στη σύγχρονη εποχή της πανδημίας του Covid-19 με τον ίδιο να πρωταγωνιστεί στην καθημερινότητα μας οι όροι ατομική υγιεινή, κοινωνική αποστασιοποίηση και καραντίνα μονοπωλούν καθημερινές συζητήσεις και ειδησεογραφία. Και ενώ φαίνεται ότι η ελληνική κοινωνία εναρμονίστηκε πλήρως με αυτή τη νεοφανή για τα δεδομένα της πραγματικότητα, μια νοσηρή πτυχή της από το παρελθόν κάνει την επανεμφάνισή της.

Οπως και τότε στη μικρή κοινωνία της Κρητικής Πολιτείας, έτσι και σήμερα σε επαρχιακές κυρίως πόλεις αναδύεται, με την αύξηση των κρουσμάτων και με τον ιό να εξαπλώνεται αόρατα αλλά αισθητά γύρω μας, ένα φαινόμενο επικίνδυνα ανασταλτικό για την κοινωνική πρόοδο και συνοχή∙ αυτό της σπίλωσης των ασθενών που πάσχουν από τον νέο κορονοϊό, του στιγματισμού αυτών και των πλησίον τους. Με την ανακοίνωση νέων κρουσμάτων γύρω μας τα τηλέφωνα αρπάζουν φωτιά κι ένα σύγχρονο «κυνήγι μαγισσών» εκτυλίσσεται, ώστε να μαθευτούν τα ονόματα και οι σχετικές πληροφορίες. «Μήπως είναι ο τάδε; Αποκλείεται, χτες τον είδα να κυκλοφορεί!» Βέβαια ποιος μπορεί να αδικήσει τους «κυνηγούς»;

Ακόμα και με τον μηχανισμό του ΕΟΔΥ να έχει αναλάβει πλήρως το καθήκον της ιχνηλάτησης, ο φόβος εξωθεί ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα σε αυτή τη διαδικασία. Κι ενώ πολλές φορές μπορεί να φανεί βοηθητική αυτή, η πέραν των ειδικών και των ορίων, αναζήτηση, ακόμα περισσότερες συντελεί στη δημιουργία του σύγχρονου κοινωνικού ρατσισμού, αυτού που προέρχεται από τους υγιείς και που αμείλικτα τοποθετεί στο στόχαστρό του τους πάσχοντες.

Το «φαινόμενο του λεπρού», μια κοινωνική παθογένεια που δεν χωρά στην Ελλάδα του 2020, εγκυμονεί κινδύνους που μπορούν να οδηγήσουν έως και στην αποσάθρωση του ευρύτερου συνόλου μας. Η λύση απέναντι στην πανδημία δεν βρίσκεται στον στιγματισμό των ασθενών, αλλά στη μετατόπιση του προβλήματος από τους ασθενείς στους υγιείς. Σε αυτές τις δύσκολες ώρες, που το υγειονομικό προσωπικό πασχίζει με κάθε τρόπο να μας εξασφαλίσει την υγεία και την ασφάλειά μας, είναι πια αυτονόητο πως μονάχα η σωστή χρήση της μάσκας και η τήρηση των μέτρων αυτοπροστασίας θα μας οδηγήσουν στην πολυπόθητη επιστροφή στην κανονικότητα.

Ας μην επιτρέψουμε στην πανδημία να μας αλλοτριώσει πνευματικά και ηθικά. Η ζωή, πρώτιστα ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών αλλά και δρώντας πάνω απ’ όλα με την προσοχή που επιβάλλεται σε έναν πιθανό ασυμπτωματικό ασθενή, συνεχίζεται και μετά τον κορονοϊό.

*φοιτητής Ιατρικής

Η επιστολή δημοσιεύτηκε στο φύλλο της «Εφ.Συν.» τη Δευτέρα 14/12/2020.