Το κοινό μας «ψέμα»

Ο ιός έφερε στην πόρτα του ένα σωρό παράξενα πράγματα. Σαν ντελιβεράς που δεν τον έχουν καλέσει. Κι εκείνος άνοιξε και μπήκαν μέσα ο φόβος, η ανασφάλεια, η ανεργία, η μοναξιά, η αποστασιοποίηση. Το δεύτερο απαγορευτικό για την αντιμετώπιση της πανδημίας τον καλεί να τα βάλει όλα αυτά σε μια τάξη. Το σπίτι του, σώμα και ψυχή, είναι άνω κάτω.

Μα πώς να τα βάλει σε σειρά, όταν όλα αυτά ξεπροβάλλουν μπροστά του σαν ζωντανά πλάσματα, σαν άγρια ζώα που ποιος ξέρει πώς κατέληξαν στην πολιορκημένη πόλη του, στην πόρτα του σπιτιού του; Αιχμάλωτος του αδιάκοπου στροβιλισμού δυσμενών ειδήσεων, πηγαίνει πέρα δώθε τη διαδρομή κουζίνα - σαλόνι.

Είναι σαφές πως οι άνθρωποι δεν είμαστε από το ίδιο υλικό. Η ζωή και οι προκλήσεις της δεν προχωρούν για όλους με τον ίδιο τρόπο. Μετά την πρώτη καραντίνα, τον πρώτο καιρό ήταν σαν άνθρωπος ψυχικά άρρωστος, εναλλάσσοντας θλίψη και χαρά, περιόδους ευφορίας και τινάγματα κατατονίας.

Και τώρα; Τώρα είναι σαν επιβάτης σε σιδηροδρομικό σταθμό που δεν ξέρει ποιο τρένο να πάρει. Της αισιοδοξίας ή της απαισιοδοξίας; Της ελπίδας ή του κυνισμού; Μέρες στάσης. Αυτό είναι για εκείνον η δεύτερη καραντίνα. Και όταν η σιωπή που πέφτει στο σπίτι τον βομβαρδίζει σαν ριπή πολυβόλου, σκάβει -σαν να είναι το ίδιο σημαντικό όπως η αναπνοή- να βρει «παλιές λέξεις» σε κείμενα και βιβλία. Εκεί μέσα τα ανθρώπινα πάθη -η ζήλια, η φιλοδοξία, ο εγωισμός- τιθασεύονται μ’ έναν τρόπο. Κι αυτό τον ησυχάζει.

«Καμιά φορά τα σκηνικά καταρρέουν. Ξύπνημα, συγκοινωνία, τέσσερις ώρες γραφείο ή εργοστάσιο, γεύμα, συγκοινωνία, τέσσερις ώρες δουλειά, φαγητό, ύπνος και Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται εύκολα στον ίδιο ρυθμό τον περισσότερο καιρό. Μια μέρα όμως γεννιέται το “γιατί” κι όλα αρχίζουν σ’ αυτή την πληκτική κούραση. “Αρχίζουν”, αυτό είναι ενδιαφέρον. Στο τέλος μιας μηχανικής ζωής έρχεται η κούραση, την ίδια όμως στιγμή βάζει σε κίνηση τη συνείδηση. Τη σηκώνει απ’ τον ύπνο και προξενεί τη συνέχεια. Η συνέχεια είναι η ασυνείδητη επιστροφή στην αλυσίδα ή η οριστική αφύπνιση». Αυτό διάβασε πρόσφατα, τον «Μύθο του Σισύφου - Δοκίμιο για το παράλογο», του Καμί. Αυτό το «Αρχίζουν» σκέφτεται συνεχώς. Τι καινούργιο αρχίζουμε;

Νυχτώνει νωρίς τώρα, πετάει για λίγο έξω από την πόρτα τους απρόσκλητους φόβους και τηλεφωνεί στους φίλους του. Ολα καλά, λένε· όλα καλά, λέει κι αυτός. Συλλογική και ενσυνείδητη η αποδοχή του «ψέματος». Το κοινό μας «ψέμα». Αλλά τι να γίνει; «Πρέπει να εμπιστεύεσαι και να πιστεύεις τους ανθρώπους, αλλιώς η ζωή γίνεται ανυπόφορη», όπως είπε και ο μέγας Τσέχοφ.