Η ταξική σύγκρουση στην ενέργεια

Διαβάζοντας την εξαιρετική επιφυλλίδα του Κώστα Δουζίνα («Εφ.Συν.» 13/14.7) «Εξι θέσεις για την Αριστερά του 21ου αιώνα» στάθηκα σε μια από αυτές που με έχει απασχολήσει πρόσφατα. Συγκεκριμένα, στην υπ’ αρ. 2 θέση που, μεταξύ άλλων, λέει: «Πρέπει να βάλουμε, δίπλα στη βελτίωση της καθημερινότητας, το όραμά μας για το μέλλον του τόπου: τη συνεχή μεταφορά πόρων από το κεφάλαιο στην εργασία και ισχύος από το κράτος ⁽¹⁾ στους πολίτες. Αυτός είναι σήμερα ο δημοκρατικός δρόμος για τον σοσιαλισμό».

Θέλω να εξειδικεύσω αυτή τη θέση –με την οποία φυσικά συμφωνώ απόλυτα– στην περίπτωση της ενέργειας και ειδικότερα της Καθαρής Ενέργειας, αφού η θέση αυτή δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση της συμβατικής ενέργειας (ορυκτά και πυρηνικά καύσιμα) για τρεις λόγους:

1. Γιατί ο κόσμος της εργασίας είναι ταυτισμένος με τα συμφέροντα της κοινωνίας και επομένως δεν μπορεί να ασκεί δραστηριότητες που συντελούν καθοριστικά στην κλιματική αλλαγή ή απειλούν με άμεσο κίνδυνο την κοινωνία, όπως έγινε στο Τσερνόμπιλ και τη Φουκουσίμα με την πυρηνική ενέργεια.
2. Γιατί έτσι κι αλλιώς τα συμβατικά καύσιμα βγαίνουν εκτός μάχης, όχι μόνο επειδή είναι καταστροφικά για το περιβάλλον αλλά και επειδή δεν είναι ανεξάντλητα. Ειδικά τα αποθέματα πετρελαίου θα εξαντληθούν σε λιγότερο από μια γενιά.
3. Γιατί, για να παραχθούν οι συμβατικές μορφές ενέργειας, χρειάζονται τεράστιες επενδύσεις που είναι πολύ πέρα από τις δυνατότητες των σημερινών φορέων της εργασίας (συνεταιρισμών/κοινοτήτων), ενώ η Καθαρή Ενέργεια είναι προσιτή όχι μόνο στους φορείς της εργασίας αλλά ακόμα και στις τοπικές κοινωνίες και τους απλούς πολίτες ⁽²⁾.

Απομένει λοιπόν μόνο η Καθαρή Ενέργεια που –αν τηρηθεί η Συμφωνία του Παρισιού– πρέπει μέχρι το 2050 να καλύπτει τις ανάγκες των κοινωνιών κατά 95%. Αν θέλουμε η ανθρωπότητα και τα λοιπά έμβια όντα να επιβιώσουν…

Η Καθαρή Ενέργεια λοιπόν, αντίθετα με τη συμβατική, είναι απολύτως συμβατή με την αυτοοργάνωση των πολιτών, είτε πρόκειται για αιολικά ή ηλιακά πάρκα είτε ακόμα και για μια φωτοβολταϊκή στέγη ή μια οικιακή ανεμογεννήτρια ⁽³⁾.

Και όμως, όλα δείχνουν ότι κι αυτούς ακόμα τους πόρους τούς διεκδικούν τα «μονοπώλια» προς ίδιον όφελος. Οχι μόνο για τα άμεσα κέρδη αλλά και για την εξουδετέρωση αυτού που καταχρηστικά ονομάζουν «αθέμιτο ανταγωνισμό».

Εδώ λοιπόν έγκειται η ταξική σύγκρουση: οι ενεργειακές κοινότητες –που πρόλαβε και ψήφισε η απελθούσα κυβέρνηση– φοβάμαι πως θα υπονομευτούν, θα συκοφαντηθούν και ίσως να επιχειρηθεί ακόμα και η νομοθετική κατάργησή τους. Εκτός κι αν…

Ο διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Καθαρή Ενέργεια, Ντομινίκ Ριστόρι, ανακοινώνοντας την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να υλοποιήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα και στη συνέχεια ένα μεγάλο πρόγραμμα εξοπλισμού των ευρωπαϊκών νησιών με Καθαρή Ενέργεια στο πλαίσιο της εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού, είπε μεταξύ άλλων:

«Τα πιλοτικά νησιά όχι μόνο θα καταστούν πιο ανεξάρτητα και ενεργειακά βιώσιμα ως νησιωτικές κοινότητες, αλλά και θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης τόσο για τα άλλα νησιά όσο και για την Ευρώπη ως σύνολο. Και πιο κάτω: Δεδομένου ότι (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) εκτιμά ότι τα πολύ διαφορετικά πραγματικά δεδομένα και οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν τη νησιωτικότητα δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από κάποιο κεντρικό σχεδιασμό, θεωρεί τη συμμετοχή των πολιτών σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση ως τον βέλτιστο τρόπο για την αποδοτική ενεργειακή μετάβαση των ευρωπαϊκών νησιών στην Καθαρή Ενέργεια».

Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ψηφίζει υπέρ των ενεργειακών κοινοτήτων!

(1) Kαι τα «μονοπώλια», θα πρόσθετα, εν γνώσει μου ότι ο όρος είναι παρωχημένος, ελλείψει άλλου μονολεκτικού για την έννοια της μεγάλης εταιρείας, αγγλιστί corporation.
(2) Π.χ. εντός των ημερών θα εγκαταστήσω στο σπίτι μου φωτοβολταϊκή στέγη που θα καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες μου και δεν θα κοστίσει πάνω από 10.000 ευρώ.
(3) Να θυμίσουμε εδώ ότι η κοινότητα της Ανάβρας (χωριό της Θεσσαλίας που θαυμάστηκε στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο) ανέβασε κατακόρυφα το εισόδημα των χωριανών χάρη σε μια συστοιχία 20 ανεμογεννητριών και όχι μόνο.