«Μετάγγιση» μεταναστών στον πληθυσμό της Ε.Ε.

Η μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του πληθυσμού μιας χώρας εξαρτάται από τη φυσική αύξησή του (γεννήσεις μείον θάνατοι) και από τα μεταναστευτικά ρεύματα (εισροή μείον εκροή πληθυσμού). Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τι συνέβη στον πληθυσμό των 15 πρώτων κρατών-μελών της Ε.Ε. την 26ετία 1991-2016.

Δεδομένου ότι ο χώρος του άρθρου αυτού δεν επαρκεί για έναν μεγάλο πίνακα, χωρίζουμε τα 15 κράτη σε δύο ομάδες: τα βόρεια (Βέλγο, Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Φινλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο) και τα νότια (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία). Τα σχετικά στοιχεία είναι από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε. (της Eurostat).

Στην 1η στήλη του πρώτου μέρους του πίνακα δίνεται ο πληθυσμός των βόρειων και των νότιων κρατών και του συνόλου τους την 1.1.1991 (τέλος του 1990), στη 2η την 1.1.2017 (τέλος του 2016) και στην 3η η αύξησή του στο τέλος του 2016 σε σχέση με το τέλος του 1990.

Στην 1η στήλη του δεύτερου μέρους του πίνακα δίνεται το σύνολο της φυσικής αύξησης του πληθυσμού, στη 2η η συνολική μετανάστευση (καθαρή εισροή πληθυσμού) στις δύο ομάδες κρατών και το σύνολό τους και στην 3η το άθροισμα της φυσικής αύξησης και της καθαρής εισροής πληθυσμού. Το άθροισμα αυτό είναι το ίδιο με την 3η στήλη του πρώτου μέρους του πίνακα, δηλαδή η συνολική αύξηση του πληθυσμού την περίοδο αυτή.

Στο τρίτο μέρος του πίνακα δίνεται το ποσοστό συμμετοχής της φυσικής αύξησης και της καθαρής εισροής μεταναστών στη συνολική αύξηση του πληθυσμού των δύο ομάδων κρατών και του συνόλου τους.

Από την 3η στήλη του δεύτερου μέρους του πίνακα φαίνεται ότι η αύξηση του πληθυσμού των βόρειων κρατών ήταν πάνω από δύο φορές μεγαλύτερη από εκείνη των νότιων. Το ποσοστό, όμως, αύξησης του πληθυσμού τους δεν παρουσιάζει μεγάλες διαφορές (11,2% των βόρειων, 10,6% των νότιων), δεδομένου ότι ο πληθυσμός των βόρειων κρατών είναι υπερδιπλάσιος εκείνου των νότιων.

Μεγάλες, όμως, διαφορές υπάρχουν στη συμβολή της φυσικής αύξησης και της μετανάστευσης στην αύξηση αυτή, όπως φαίνεται από την 1η και τη 2η στήλη του δεύτερου και του τρίτου μέρους του πίνακα.

Ενώ, δηλαδή, η αύξηση του πληθυσμού των βόρειων κρατών οφείλεται κατά 35,4% στη φυσική αύξησή του και κατά 64,6% στους μετανάστες, εκείνη των νότιων κρατών οφείλεται κατά 96,6% στους μετανάστες και μόνο κατά 3,4% στη φυσική αύξηση του πληθυσμού τους, γεγονός που οφείλεται στη χρόνια υπογεννητικότητα που μαστίζει τα κράτη αυτά.

Συνολικά η αύξηση του πληθυσμού του συνόλου των 15 κρατών την 26ετία 1991-2016 οφείλεται κατά 74,6% στην καθαρή εισροή σχεδόν 30.000.000 μεταναστών και κατά 25,6% στην κατά λίγο πάνω από 10.000.000 φυσική αύξησή του. Τη μερίδα του λέοντος στη μετανάστευση (24.000.000 μετανάστες) πήραν πέντε κράτη (Ισπανία, Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία).

Μεγάλες διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στα μέλη της καθεμιάς ομάδας κρατών σε ό,τι αφορά τη συμβολή της φυσικής αύξησης και της μετανάστευσης στην αύξηση του πληθυσμού τους. Λόγω έλλειψης χώρου αναφέρουμε τις δύο πιο έντονες.

Η αύξηση του πληθυσμού τόσο της Γερμανίας όσο και της Ελλάδας οφείλεται αποκλειστικά στους μετανάστες, δεδομένου ότι και στις δύο χώρες το σύνολο των θανάτων ξεπέρασε το σύνολο των γεννήσεων την 26ετία 1991-2016 (κατά 3.342.000 στη Γερμανία και 59.250 στην Ελλάδα). Τη φυσική αυτή μείωση του πληθυσμού υπερκάλυψε η καθαρή εισροή μεταναστών (6.100.000 στη Γερμανία και 550.000 στην Ελλάδα).

Κλείνοντας το άρθρο αυτό τονίζουμε ότι οι μετανάστες δεν αυξάνουν απλώς τον πληθυσμό των 15 κρατών-μελών (Ε.Ε.-15). Μειώνουν τον ρυθμό γήρανσής του, αποτελούν πολύτιμη συμπλήρωση του εργατικού δυναμικού και συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική τους ανάπτυξη.

* πρώην: αντιπροέδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ