Οσφρητική μνήμη

Στο σπίτι έφτασε ένα καλάθι σύκα· βασιλικά. Σαν αυτά της γιαγιάς, τότε που ήταν παιδί.

- Φάε όσα θέλεις, της είπε ο πατέρας της, που είχε ψάξει πολύ για να βρει και να φυτέψει δέντρο στο εξοχικό σαν εκείνα τα παλιά, που οι καρποί του ήταν μεγάλοι και κόκκινοι και μυρωδάτοι και γλυκοί σαν μέλι.

Το σπίτι της γιαγιάς δεν υπήρχε χρόνια τώρα -αντιπαροχής ανάγκη γαρ. Τα εγγόνια μεγάλωσαν, έκαναν δικά τους παιδιά, έπρεπε να τα στεγάσουν.

Οταν γκρεμίστηκε η παλιά μονοκατοικία στο «αμπέλι», έτσι το έλεγαν το πατρικό τα παιδιά της, κατάλοιπο της χρήσης του οικοπέδου από τα χρόνια της προσφυγιάς, η μεγάλη συκιά έξω από την κρεβατοκάμαρά της χάθηκε κι εκείνη.

Η εγγονή της πια, όποτε πήγαινε να επισκεφθεί τη θεία ή τα ξαδέλφια της, δεν μπορούσε να θυμηθεί πού ακριβώς ήταν το δέντρο. Εκείνο που τον Αύγουστο σκαρφάλωναν για να μαζέψουν σύκα –ή και μόνο για να παίξουν.

«Προσέχετε! Θα πέσετε» φώναζε η γιαγιά, που πάντα μπέρδευε τα ονόματά τους όταν τις φώναζε: «Ελένη, ε, Ευγενία, ε, Ειρήνη, ε, Χριστίνα». Στο τέλος το πετύχαινε. Τις είχε πολλές, τι να έκανε…

Τώρα τα ονόματα τα μπέρδευε ο πατέρας της. Τι να ’κανε κι αυτός, ένας ο γιος, τρεις οι κόρες, τρεις οι εγγονές.

Την ώρα που έβγαζε τα σφιχτά κόκκινα σύκα από το καλάθι, για να τα βάλει στο ψυγείο, έφαγε δυο- τρία. Ολη η δύναμη της οσφρητικής μνήμης τη διαπέρασε.

Καλοκαίρια ξένοιαστα και παιχνίδι στη χωμάτινη αυλή, κυνηγητό, κρυφτό, λάστιχα και σχοινάκια. Καράβι για ταξίδια πειρατικά η μεγάλη συκιά, κατάρτια τα κλαδιά της, πανιά τα φύλλα της, θάλασσα κι αέρας η αυλή. Και πού δεν είχαν πάει, πόσα νησιά δεν είχαν κουρσέψει…

Κι ύστερα, ψωμί ζεστό με βούτυρο –κανονικό, όχι μαργαρίνη– και μαρμελάδα βερίκοκο –είχε και μια υπέροχη βερικοκιά η γιαγιά. Αλλο ευλογημένο δέντρο αυτό. Στη σκιά του είχαν γίνει γλέντια αρραβώνων, επιτυχίας στο πανεπιστήμιο, τραπέζια γιορτινά.

Μα το καλύτερο ήταν η πάστα φλόρα. Με μαρμελάδα σύκο βρασμένη με λίγη κανέλα και γαρίφαλο. Μυρωδιές ζεστές: της χαράς, της ευτυχίας, της μνήμης.