Ηταν μία από εκείνες τις γυναίκες στα 40 που, εξαιτίας της επιτηδευμένης κόμης και του στιλιζαρισμένου ντυσίματός τους, μοιάζουν να είναι αρκετά μεγαλύτερες.
Εφτασε στην πύλη αναχωρήσεων της πτήσης από Αθήνα για Θεσσαλονίκη με εκείνο το ύφος ανθρώπων που σκέφτονται ότι δεν θα έπρεπε όλοι (σχεδόν) οι υπόλοιποι επιβάτες να βρίσκονται στο ίδιο αεροσκάφος με αυτούς και όλοι (σχεδόν) οι υπόλοιποι Ελληνες να βρίσκονται στην ίδια χώρα με αυτούς.
Αλαζονική ματιά σε συνεπιβάτες που στέκονταν αποπροσανατολισμένοι στη μέση του διαδρόμου, θορυβώδης συνομιλία στο κινητό τελευταίας τεχνολογίας με κάποιον συνεργάτη, επίπληξη στη συνοδό εδάφους για την ολιγόλεπτη καθυστέρηση της πτήσης.
Με εκείνη την έξη που σου προκαλούν οι άνθρωποι με την πλέον ενοχλητική συμπεριφορά, εστίασα την προσοχή μου για μερικά λεπτά στις μάλλον δημόσιες τηλεφωνικές συνομιλίες της.
Στην πρώτη περιέγραφε σε οικείο της πρόσωπο την εμπειρία της κατά τον σωματικό έλεγχο στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, από όπου είχε φτάσει: «Με έβαλαν να βγάλω τη ζακέτα μου, όταν όλες αυτές περνούσαν από τον έλεγχο τυλιγμένες με τα μαντίλια τους ώς τη μύτη».
Διέκρινα τα πρώτα δείγματα της κλασικής στερεοτυπικής σκέψης για τους Αραβες τρομοκράτες, όταν στο επόμενο λεπτό η κυρία πρόσθεσε ότι «θα έπρεπε να τις γδύνουν», αποκαλύπτοντας τον υφέρποντα αντι-ισλαμισμό του πρώτου σχολίου της.
Η συνέχεια της συνομιλίας της πήρε μια εντυπωσιακή στροφή, όταν απρόκλητα μονολόγησε ότι τη δέουσα κατ’ αυτήν συμπεριφορά απέναντι στις επιβάτιδες με μαντίλες δεν θα την έβρισκε ποτέ στους Ισραηλινούς αστυνομικούς: «Τι να περιμένει κανείς από αυτούς που σταύρωσαν τον Χριστό;». Ξαφνιάστηκα. Εκδηλος αντι-σημιτισμός, χέρι-χέρι με τον αντι-ισλαμισμό, στο πρόσωπο μίας κατά τα στενά πρότυπα πετυχημένης γυναίκας υψηλών προσόντων και όχι στο πρόσωπο ενός νέου ανέργου άνδρα μειωμένων προσόντων, όπως επιτάσσει η δημόσια συζήτηση για την εξάπλωση των ξενοφοβικών απόψεων στα χρόνια της κρίσης.
Το τηλεφώνημά της τελείωσε και, λίγα λεπτά μετά, προχώρησε σε μια ακόμα θορυβώδη κλήση, αυτήν τη φορά προς τη μητέρα της. «Πήρα να σε καθησυχάσω, έχω φτάσει στην Αθήνα», της είπε, προδίδοντας την πηγαία έγνοια της για τους λίγους και τα λίγα που περικλείονται στον στενότατο μικρόκοσμο της οικογένειάς της. Για να συμπληρώσει, λίγα δευτερόλεπτα μετά, αφήνοντάς με ενεό: «Και βέβαια πήγα να προσκυνήσω τον Πανάγιο Τάφο και φέρνω και μύρο για όλους».
Πώς είναι δυνατόν η γυναίκα αυτή να θεωρείται από τον κύκλο της το υπόδειγμα της καλής χριστιανής, που μεριμνά για τη μεταφορά του μύρου και την ίδια στιγμή να εκφράζει τέτοια μισαλλοδοξία;
Πώς καταφέρνουν να συνυπάρχουν η θρησκευτικότητα με τον πιο ακραία εχθρότητα για το Αλλον στην ελληνική περίπτωση;
Από τον νου μου περνούν ερμηνείες που συνδέουν την ορθοδοξία με τη μοναδικότητα του Ελληνισμού και με τους απελευθερωτικούς αγώνες. Ομως, γρήγορα η επαγγελματική μου διαστροφή οδηγεί τη σκέψη μου στο ερώτημα της πολιτικής και κομματικής έκφρασης που παίρνει το σύνολο αξιών -αυτό το κράμα παράλληλης απόρριψης και της ισότητας και της ελευθερίας- της ενοχλητικής συνεπιβάτισσάς μου.
Τι να ψήφισε άραγε η κυρία αυτή τον Ιούλιο ή τον Σεπτέμβριο του 2015; Τι να σκέφτεται να ψηφίσει στις επόμενες εκλογές;
Να διατρανώνει άραγε τη στήριξή της στις αρχές του Διαφωτισμού και στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει σε κίνδυνο; Να επιχειρηματολογεί υπέρ του Αλέξη Τσίπρα, που δεν υποτάσσεται στους ξένους; Ολα μοιάζουν εξίσου πιθανά.
Ανατρέχω σε πρόσφατα στοιχεία έρευνας κοινής γνώμης, που έδειξε ότι ένα ποσοστό της τάξης του 30%-35% των Ελλήνων εκτιμά ότι το ελληνικό έθνος είναι ανώτερο από άλλα έθνη και παράλληλα, στο επίπεδο των δημόσιων πολιτικών, τοποθετείται υπέρ της αποκλειστικής διδασκαλίας του ορθόδοξου δόγματος στα σχολεία, κατά της δυνατότητας των παιδιών μεταναστών να σηκώνουν την ελληνική σημαία στις παρελάσεις και κατά της παροχής ιθαγένειας στα παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα.
Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι η 40χρονη επιτυχημένη γυναίκα του αεροδρομίου ασπάζεται το σύνολο των παραπάνω θέσεων.
Αυτό που δεν μπορώ να προβλέψω είναι η προηγούμενη ή η επόμενη ψήφος της, καθώς η έρευνα της Prorata δείχνει ότι οι επιλογές ψήφου αυτού του 30%-35% που υιοθετεί αυτές τις θέσεις διαχέεται στον ΣΥΡΙΖΑ και στη Ν.Δ. σχεδόν σε πλήρη αναλογία των ποσοστών των δύο κομμάτων στον συνολικό πληθυσμό.
Η μορφωμένη, κομψευόμενη, οικονομικά ασφαλής κυρία με τις αντι-ισλαμικές και τις αντι-σημιτικές απόψεις είναι απροσδιορίστου κομματικής ταυτότητας. Είναι πάντως «μια καλή χριστιανή». Οι «καλές χριστιανές» είναι ανάμεσά μας. Και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα.
*Επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας και επιστημονικός διευθυντής της Prorata
