Στην ώρα τους

Ωρα, ονομάζει ο Θάνος Σταθόπουλος το σημειωματάριό του από τις εκδόσεις Ικαρος διότι μην ξεχάσετε να μου επιστρέψετε το μολύβι μου, όπως θα πει η Μαντάμ Σωσά στον Χανς Κάστορπ στο Μαγικό Βουνό.

Τα μικρά που δεν πρόλαβες, τιτλοφορεί η Ανθή Μαρωνίτη τα τελευταία της ποιήματα από τις εκδόσεις Αγρα γιατί:

Τα μικρά πίσω-μπρος που δε μεγάλωσαν

σε καιρό πολέμου για τη ζωή

Τα μικρά που δε σου διάβασα, καλέ μου

ας πετάξουν μακριά όπως εσύ

δυο μοναξιές παράλληλες

Αυτά τα δύο ξεχωριστά αναγνώσματα έφθασαν στο γραφείο μου στην ώρα τους. Το πρώτο, γράφει ο Σταθόπουλος, κατάγεται από τον πεθαμένο αρχιτέκτονα. Το δεύτερο, από τον θάνατο κατευθείαν.

Η Ανθή Μαρωνίτη θα τον ανταμώσει:

Θα σε συναντήσω

βραχνή ανυπόμονη φωνή

στο δικό σου ατάραχο έδαφος

Ο Σταθόπουλος, είρων και σαρκαστικός, ό,τι κι αν πει, η σελίδα δεν θα γεμίσει. Ο γραφικός του χαρακτήρας ανέκαθεν υπήρξε ανεξάρτητος από τη μελάνη.

Και οι δυο τους, τόσο διαφορετικοί, τόσο κοντά στη λεγόμενη «ελάσσονα λογοτεχνία», αριθμίζουν τις σελίδες τους ως μεταφυσική (Σταθόπουλος), απαριθμώντας πέτρες άγριες, ρουμπίνια από αίμα, μαργαριτάρια σφαλισμένα ψυχρά (Μαρωνίτη), που ήρθαν και αυτά στην ώρα τους.

Και οι δυο, μάς βοηθάνε να κάτσουμε κάτω απ’ τα δέντρα∙ ν’ ακούσουμε τα πουλιά, τώρα, που για τη Μαρωνίτη ο ξηρός κρότος έκοψε τα νήματα που κράταγαν τη βροχή και που για τον Σταθόπουλο τα όνειρα του κανενός ήταν η μόνη μυθοπλασία την οποία επέτρεπε στον εαυτό του.

«Βοηθήστε μας!», καταλήγει ο γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στη Νότιο Αφρική, Γεώργιος Σεφεριάδης, στέλνοντας το ποίημά του, τον Γενάρη του ’42 από το Τράνσβααλ, γιατί το κακό έχει συντελεστεί από τότε, με τον δικό του διαχρονικό τρόπο.

«Βοήθεια!». Εμείς όμως δεν βοηθάμε τον εαυτό μας. Και η Ιστορία –και από τις δύο μεριές– δεν εξηγεί πόσο «η γλυκιά αίσθηση παράνομης ελευθερίας» εναλλάσσεται.

Γλυκιά αίσθηση παράνομης ελευθερίας

εναλλάσσονταν με μυστική δυσαρέσκεια

είδωλο τρεμάμενο εγκλωβισμένο

στο σιωπηρό στοχαστικό γυαλί∙

η σύγκριση εκεί, στα μάτια και στην αλήθεια

ψευδαίσθηση αθανασίας-

η νερένια εικόνα

(Ανθή Μαρωνίτη)