Ο καπιταλισμός κερδοσκοπεί… εξ ορισμού: αποσκοπεί στο κέρδος. Ομως ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, ή απλά ο νεοφιλελευθερισμός, αποσκοπεί στο κέρδος αδιαφορώντας χαρακτηριστικά για το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας, δηλαδή για το πάγιο κεφάλαιο. Οριακά και με μία έννοια, δεν ενδιαφέρεται καν για την ανάπτυξη: αν μπορούν να παράγονται υψηλά κέρδη, ούτε το πάγιο κεφάλαιο ούτε η ανάπτυξη τον αφορούν.
Είναι λάθος η σκέψη ότι ο καπιταλισμός είχε ποτέ κάποιου είδους «κοινωνική αποστολή» ή διεπόταν από κάποιου είδους «παραγωγική ηθική». Αν μπορούσε να κερδοφορεί παράγοντας αέρα κοπανιστό, θα το έκανε. Υπάρχουν όμως κάποιες «δουλείες», κάποια όρια που δεν μπορεί να παραβιάσει. Τα όρια αυτά ορίζονται από τη σχέση του κεφαλαίου με την εργατική τάξη: δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτήν, άρα πρέπει η εργατική τάξη να αναπαράγεται σαν δύναμη της μισθωτής εργασίας και σαν μαζική καταναλωτική δύναμη.
Ο νεοφιλελευθερισμός, όμως, έχει περιορίσει αυτούς τους καταναγκασμούς σε οριακό σημείο. Η στρατηγική της λιτότητας, που διαρκώς βαθαίνει, και η χρηματιστικοποίηση πέτυχαν το «θαύμα»: υψηλή κερδοφορία με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και με ακόμη χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης του παγίου κεφαλαίου. Είναι ο λεγόμενος καπιταλισμός-καζίνο.
Στην Ελλάδα επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη, ο καπιταλισμός-καζίνο θριαμβεύει. Πρωταθλήτρια στον δείκτη των κερδών πανευρωπαϊκά και αρνητική πρωταθλήτρια στην αύξηση του παγίου κεφαλαίου, η ελληνική οικονομία είναι εξέχον αρνητικό υπόδειγμα.
Η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου 2025 το επιβεβαιώνει (για ακόμη μία φορά):
● Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,2% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2024.
● Το πάγιο κεφάλαιο όμως μειώθηκε κατά 1,6%, από 8.849 εκατ. ευρώ σε 8.703 εκατ. ευρώ.
● Η συνιστώσα του ΑΕΠ «Αποθέματα» γνώρισε ιλιγγιώδη αύξηση σε όλη τη διάρκεια του 2024 και κορυφώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2025: από 650 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2024 σε 1.730 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2025.
Τι είναι τα αποθέματα; Δαπάνες για αγορές αγαθών και υπηρεσιών που δεν αυξάνουν το πάγιο κεφάλαιο και επομένως δεν μπορούν να ταξινομηθούν στις επενδύσεις. Κυρίως δαπάνες για αγορά ακινήτων και για αγορά χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Μια οικονομία-καζίνο, ένα καρυδότσουφλο στη δίνη της επόμενης κρίσης…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας