«Την εποχή του Διαφωτισμού ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, οπαδός της προόδου, προφήτευε ότι θα έρθει μια μέρα όπου όλες οι ασθένειες θα είναι προγνώσιμες ή ιάσιμες με σίγουρα μέσα, συμπεριλαμβανομένων και των γηρατειών, και όπου η διάρκεια της ζωής θα ορίζεται κατά βούληση». Αυτό έγραφε το 1998 ο μεγάλος Γάλλος ιστορικός Μαρκ Φερό, στο βιβλίο του «Κοινωνίες άρρωστες από πρόοδο» (Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνη).
Από τη δεκαετία του ‘80 έχουμε δει το Τσέρνομπιλ, το AIDS, τις «τρελές αγελάδες», τη γρίπη των χοίρων H1N1, τη γρίπη των πτηνών Η5Ν8, τον Εμπολα, το οξύ αναπνευστικό σύνδρομο SARS-CoV-2, τον Covid-19 και εσχάτως την ευλογιά των πιθήκων.
Ο Φερό ονομάζει όλες αυτές τις ασθένειες «εφόδους της φύσης» στην ανθρώπινη κοινωνία, τονίζει ότι θέτουν όρια σε κάποιες μορφές επιστημονικής προόδου και μας συμβουλεύει -στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης καπιταλιστικής οικονομίας- «να εξετάσουμε τη σχέση αυτών των εξελίξεων με τις δημοκρατικές κοινωνίες...δηλαδή ποιο κομμάτι της προόδου διασφαλίζει την υγεία των εθνών, δηλαδή των ατόμων που τα απαρτίζουν».
Σήμερα η όλο και πιο βαθιά διείσδυση του πολιτισμού στο περιβάλλον της άγριας ζωής και η καταστροφή του εγκυμονούν πρωτόγνωρους κινδύνους για το ανθρώπινο γένος, καθώς ερχόμαστε σε επαφή με άγνωστους ιούς και ασθένειες. Τους ίδιους κινδύνους εγκυμονεί και η κλιματική αλλαγή, αφού το λιώσιμο των πάγων μπορεί να απελευθερώσει ιούς και μικρόβια που βρίσκονται μέχρι σήμερα εν υπνώσει.
Το τυφλό κυνήγι του κέρδους, όπως έδειξε και η περίπτωση των εμβολίων για τον κορονοϊό και η διαπλοκή Ε.Ε. και φαρμακευτικών κολοσσών, δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό για το μέλλον.
