«Αδιανόητο να επιστρέψουμε στους αποτυχημένους κανόνες του Συμφώνου»

Ως ευρωβουλευτής εδώ και 12 χρόνια, για τρίτη συνεχή θητεία, αλλά και ως δημοσιογράφος και μάλιστα εξαιρετικά δημοφιλής στην τηλεοπτική του καριέρα για δεκαετίες, ο Ιταλός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι φαίνεται ότι ξέρει να διαχειρίζεται καλά τις ισορροπίες ανάμεσα στην πολιτική και την επικοινωνία.

Από την άποψη αυτή ουδείς εξεπλάγη από τον τρόπο με τον οποίο, κατά την παρουσία του στη χώρα μας για τα 40 χρόνια της Ελλάδας στην Ε.Ε., χαρακτήρισε λανθασμένα και αποτυχημένα τα μνημόνια που επέβαλε η Ε.Ε. στη χώρα μας. Και ούτε φυσικά εκπλήσσεται κανείς για το γεγονός ότι στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» χαρακτηρίζει αποτυχημένους τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και αδιανόητη την επιστροφή της ευρωπαϊκής οικονομίας σε αυτούς μετά την πανδημία.

• Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου, περίπου το 62% των Ελλήνων επιμένει ότι η Ε.Ε. οφείλει να έχει βασική προτεραιότητα πολιτικής τη λήψη μέτρων για τη μείωση της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων. Την ίδια προτεραιότητα δίνουν ως απάντηση σε σχετικό ερώτημα και οι πολίτες από 23 κράτη-μέλη. Το Ευρωκοινοβούλιο πώς θα ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη;

Συμφωνώ απόλυτα με την απάντηση που δίνει η πλειοψηφία των Ελλήνων. Πιστεύω ότι η μείωση της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων πρέπει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την Ευρώπη. Τις τελευταίες δεκαετίες, είδαμε την ανισότητα να αυξάνεται δραματικά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η πανδημία έχει διευρύνει αυτό το χάσμα, με τους εργαζομένους χαμηλότερου εισοδήματος να πλήττονται περισσότερο από τις απώλειες θέσεων εργασίας και τις πιο ευάλωτες ομάδες να περιθωριοποιούνται.

Καθώς αρχίζουμε να ανακάμπτουμε, η καταπολέμηση της ανισότητας πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο του έργου μας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζει σταθερά να διατεθούν περισσότερα χρήματα για την αντιμετώπιση της ανισότητας. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, πιέσαμε για ένα ισχυρό «Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης», προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι εργαζόμενοι και οι ευάλωτες ομάδες δεν θα μείνουν πίσω καθώς προχωρούμε σε ένα μέλλον ουδέτερο ως προς τον άνθρακα.

• Η πανδημία κατέδειξε ότι οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας είναι ξεπερασμένοι. Και παρότι ξεκίνησαν διαβουλεύσεις με το Συμβούλιο, σημειώνεται καθυστέρηση ως προς τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν και ίσως διαγράφεται ο κίνδυνος το 2023, όταν καταργηθεί η γενική ρήτρα διαφυγής, να επιστρέψουμε στις τρέχουσες ρυθμίσεις. Μπορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να βοηθήσει σε μια ουσιαστική και ταχύτερη αλλαγή των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας; Κι αν ναι, πώς;

Στην ομιλία μου στο ελληνικό Κοινοβούλιο, την περασμένη Πέμπτη, κατέστησα σαφές ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στους αποτυχημένους δημοσιονομικούς κανόνες του παρελθόντος. Πριν από δεκαπέντε μήνες, αναστείλαμε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τους κανόνες που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις. Το κάναμε επειδή αναγνωρίσαμε ότι αυτοί οι κανόνες δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στην κρίση του Covid-19.

Είναι αδιανόητο οι εταιρείες που κερδίζουν δισεκατομμύρια να βρίσκουν τρόπους για να πληρώνουν ελάχιστους ή καθόλου φόρους για τα κέρδη τους

Οι συνθήκες έχουν αλλάξει και οι κανόνες μας πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτές. Το Κοινοβούλιο καταρτίζει σε αυτή τη φάση το προσχέδιο με τη θέση του σχετικά με το μέλλον του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και θα το εγκρίνει τους προσεχείς μήνες. Αυτό που είναι ήδη σαφές όμως είναι ότι η Ευρώπη έχει αλλάξει αμετάκλητα και δεν θα επιστρέψουμε στις αποτυχημένες πολιτικές του παρελθόντος.

• Εφόσον μια περισσότερο κοινωνική Ευρώπη σημαίνει ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας πρέπει επίσης να λάβει υπόψη τους κοινωνικούς δείκτες, να παραδεχτούμε ότι η πρωτοβουλία της Επιτροπής για τον κατώτατο μισθό αποτελεί ένα επιπλέον σημαντικό βήμα. Ωστόσο, υπάρχει ισχυρή αντίσταση από τις ευρωπαϊκές οργανώσεις εργοδοτών. Ποια είναι η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι συζητήσεις αναφορικά με την οδηγία για τον κατώτατο μισθό;

Πρέπει να τελειώνουμε με την «κουλτούρα» της κακοπληρωμένης, επισφαλούς εργασίας που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και επηρεάζει ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες. Η πανδημία έχει πλήξει περισσότερο αυτούς τους ανθρώπους, τους χαμηλότερα αμειβόμενους, οι οποίοι είχαν και τη μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν τη δουλειά τους τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες.

Πρέπει να τελειώνουμε με την κουλτούρα της κακοπληρωμένης, επισφαλούς εργασίας που επηρεάζει ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες

Η πρόταση για έναν ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό είναι ένα σημαντικό βήμα που μπορεί να βοηθήσει τους πιο ευάλωτους εργαζομένους στις κοινωνίες μας. Οι προτάσεις είναι τώρα το στάδιο των συζητήσεων εντός των κοινοβουλευτικών επιτροπών. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όλοι θα λαμβάνουν έναν επαρκή και δίκαιο μισθό, όπου και αν βρίσκονται στην Ευρώπη. Αυτό είναι απαραίτητο εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια πραγματική «Κοινωνική Ευρώπη».

• Οσον αφορά το ζήτημα της κατάργησης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια, η Ε.Ε. φάνηκε αμήχανη και πίσω από τις ΗΠΑ όσον αφορά την άρση των πατεντών. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να σταθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο θέμα, εν όψει και του ψηφίσματος που θα υποβληθεί στην Ολομέλεια τον Ιούνιο;

Το σημαντικότερο μάθημα που πήραμε με την κρίση είναι το πόσο διασυνδεδεμένοι είμαστε. Η Ε.Ε. αποφάσισε από την αρχή της πανδημίας να εξαγάγει εμβόλια που παράγονται στην επικράτειά της και να χρηματοδοτήσει την πλατφόρμα COVAX με 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, επιτρέποντας την προμήθεια 68 εκατομμυρίων δόσεων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Ας μην ξεχνάμε ότι ενώ άλλες χώρες έχουν διατηρήσει την παραγωγή εμβολίων για τον εαυτό τους, η Ευρώπη υπήρξε, παγκοσμίως, ο κύριος εξαγωγέας εμβολίων. Πρέπει να διερευνήσουμε συντονισμένες πολυμερείς λύσεις που προβλέπουν όχι μόνο τον εθελοντικό διαμοιρασμό των αδειών παραγωγής -ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την ενίσχυση της παραγωγής- αλλά και υποχρεωτικές μορφές κοινής χρήσης αδειών στο πλαίσιο μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης όπως ο Covid-19.

• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να έχει λόγο στις πληροφορίες σχετικά με τα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRFs) ή πρόκειται για ένα τεχνοκρατικό ζήτημα;

Ναι, ο κανονισμός για τα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει σημαντικές διατάξεις για τη διασφάλιση του δημοκρατικού ελέγχου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για παράδειγμα, το Κοινοβούλιο διοργάνωσε πρόσφατα τον πρώτο διάλογο για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις και τον επίτροπο Πάολο Τζεντιλόνι και, επίσης, την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε συζήτηση σε επίπεδο Ολομέλειας. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο έχει συγκροτήσει ειδική ομάδα εργασίας για την παρακολούθηση του RRF, του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτή η ομάδα εργασίας θα αξιολογήσει την ευρωπαϊκή διάσταση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στα σχέδια που υποβάλλονται από τα κράτη-μέλη.

• Η Ευρωπαϊκή Ενωση χαιρέτισε την πρόταση του Μπάιντεν για έναν παγκόσμιο ελάχιστο εταιρικό φόρο. Ομως, τι πιστεύετε; Eάν η Ε.Ε. θέσει επί τάπητος μια τέτοια πρόταση, τα ευρωπαϊκά κράτη που λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι θα συμφωνήσουν;

Πιστεύω ότι υπάρχει μια αναγνώριση στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο ότι κάτι πρέπει να αλλάξει όσον αφορά τον φόρο εταιρειών. Καθώς ανακάμπτουμε από τη χειρότερη, εδώ κι έναν αιώνα, κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της Υγείας, είναι αδιανόητο οι εταιρείες που κερδίζουν δισεκατομμύρια να βρίσκουν τρόπους για να πληρώνουν ελάχιστους ή καθόλου φόρους για τα κέρδη τους. Η υποστήριξη από την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε αυτό το θέμα είναι μία από τις πολλές θετικές αλλαγές των τελευταίων ετών.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να πιέζει για ισχυρούς, δεσμευτικούς κανόνες που θα διασφαλίζουν την καταβολή φόρων εκεί όπου πραγματοποιούνται τα κέρδη. Στην ιδανική περίπτωση, αυτό θα πρέπει να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, εάν δεν είναι δυνατή η σύναψη συμφωνίας, τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να προωθήσει τους πανευρωπαϊκούς κανόνες.