«Στόχος μου είναι να φέρω χρήματα στο Δημόσιο»

Αν μπορούσαμε με έναν χαρακτηρισμό να περιγράψουμε τη γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης Μαρία Παπασπύρου, θα λέγαμε ότι είναι «αποφασισμένη».

Ζητήσαμε να τη συναντήσουμε μετά τον θόρυβο που επιχειρεί να ξεσηκώσει η αντιπολίτευση με μπαράζ ερωτήσεων που αμφισβητούν τα πορίσματα των ελέγχων της ανεξάρτητης αρχής στα έσοδα της ΣΤΑΣΥ. Πρόκειται για τον «υπόγειο», το σύστημα που είχαν στήσει υπάλληλοι του μετρό που δούλευαν στη διανομή και τον έλεγχο των εισιτηρίων, το οποίο είχε αποκαλύψει πριν από έναν χρόνο η «Εφ.Συν.».

Ο έλεγχος των επιθεωρητών αφορούσε το 2015, χρονιά που στη διοίκηση της ΣΤΑΣΥ εξακολουθούσαν να βρίσκονται οι διορισμένοι από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Ισως αυτό το γεγονός εξηγεί το ενδιαφέρον της αντιπολίτευσης.

Ερωτήματα όμως προκαλεί η σιωπή των συνδικαλιστικών φορέων, με εξαίρεση το σωματείο των εργαζομένων στον Ηλεκτρικό, που ζήτησαν να προχωρήσει αμέσως ο έλεγχος προς κάθε κατεύθυνση. Ανεξήγητη είναι και η στάση της σημερινής διοίκησης της ΣΤΑΣΥ, η οποία υιοθέτησε το πόρισμα του εσωτερικού ελέγχου που έδειξε... περίσσευμα.

Η Μαρία Παπασπύρου δεν φαίνεται να πτοείται από τις έως τώρα εξελίξεις στη ΣΤΑΣΥ, ενώ ως επικεφαλής του συντονιστικού οργάνου των ελεγκτικών μηχανισμών προχωράει στον συστηματικό έλεγχο των μεγάλων υποθέσεων ΚΕΕΛΠΝΟ, Novartis κ.λπ.

• Μέσω επερωτήσεων που κατατέθηκαν στη Βουλή, βλέπουμε ότι για πρώτη φορά επιχειρείται να αμφισβητηθεί πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης που αφορά τα ελλείμματα (με την κομπίνα με τα εισιτήρια και τις κάρτες) της ΣΤΑΣΥ το 2015 επί διοικήσεως επιφανούς στελέχους της Ν.Δ.

«Μέχρι στιγμής τα πορίσματα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ) τυγχάνουν αποδοχής, υλοποιούνται οι προτάσεις που τα συνοδεύουν και ουδέποτε έχει αμφισβητηθεί η αξιοπιστία και η ακεραιότητα. Αλλωστε τα πορίσματα του ΓΕΔΔ, όταν προκύπτουν αδικήματα, πηγαίνουν απευθείας στον αρμόδιο εισαγγελέα ή στον εισαγγελέα διαφθοράς και με μόνο το πόρισμα του Επιθεωρητή ασκούνται οι διώξεις, χωρίς να είναι αναγκαία η διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.

»Οι εισαγγελείς μελετούν τις υποθέσεις και εφόσον βρίσκουν ότι το πόρισμα είναι πλήρες, ασκούν τις ποινικές διώξεις όπως έγινε κι εδώ. Εγώ δεν μπαίνω ούτε σε πολιτικά θέματα ούτε στις όποιες πολιτικές διαφορές. Ποτέ μέχρι σήμερα όμως δεν έχει αμφισβητηθεί το έργο του Γενικού Επιθεωρητή, που στηρίζεται πάντα σε δεδομένα».

Στη συνέχεια ζητήσαμε να μάθουμε από την ίδια τον λόγο που η Αρχή εξέδωσε τελικά δύο πορίσματα και η γενική επιθεωρήτρια με δυο λόγια μάς εξήγησε όλη την πορεία αυτού του ελέγχου που κράτησε έναν ολόκληρο χρόνο. Το πρώτο πόρισμα, όπως ήδη είναι γνωστό, διαπίστωσε έλλειμμα 1.156.000 ευρώ. Τι είχε γίνει;

«Δεν εμφανίζονταν ως λογιστικές εγγραφές στην ημερήσια κατάσταση ταμείου του τομέα, δεν εμφανίζονταν ως εισπράξεις στα ευρεθέντα πρακτικά της επιτροπής καταμέτρησης των περιεχομένων των σάκων εισπράξεων και επομένως προέκυψε το έλλειμμα. Το ποσό για μεν τα εισιτήρια ήταν 259.000 ευρώ και για τις κάρτες ήταν 897.266 ευρώ».

Στη συνέχεια έγινε και εσωτερικός έλεγχος στην εταιρεία, με τον οποίο διαπιστώθηκε ότι υπήρχε έλλειμμα μόνο 16.000 ευρώ στα εισιτήρια, ενώ σε κάποιες κατηγορίες εισιτηρίων εμφανιζόταν ανεξήγητο πλεόνασμα. Στο εν λόγω πόρισμα εσωτερικού ελέγχου, ωστόσο, δεν ανακοινώθηκε τίποτα σε σχέση με το ποσό τους ελλείμματος στις κάρτες.

«Χρησιμοποίησαν παραποιημένα στοιχεία, ενώ δεν μας εξήγησαν η εσωτερική ελέγκτρια και ο νυν διευθύνων σύμβουλος όταν ήρθαν εδώ να μας παρουσιάσουν το πόρισμα πώς εξηγούν το επιβεβαιωμένο από μας έλλειμμα στις κάρτες αλλά και τη διαφορά στα εισιτήρια», σημείωσε η κ. Παπασπύρου και συνέχισε:

«Οι επιθεωρητές τούς εξήγησαν πού πάσχει το πόρισμα αυτό αλλά εκείνοι επέμειναν. Στην ουσία ήταν σαν να προσέφεραν δικαιολογία στους κατηγορούμενους που ενήργησαν επί διοικήσεως 2015. Επιχειρηματολογούσαν υπέρ της πρώην διοικήσεως. Σε κάθε περίπτωση, εμείς καθίσαμε ξανά και βγάλαμε το δεύτερο πόρισμα, που αποδίδει πλέον ευθύνες στην εσωτερική ελέγκτρια αλλά και στον νυν διευθύνοντα σύμβουλο».

Η γενική επιθεωρήτρια μας εξήγησε ότι τον έλεγχο αρχικά είχε διατάξει ο προκάτοχός της, ενώ οι επιθεωρητές που τον ξεκίνησαν δεν άλλαξαν. Την εποχή μάλιστα που ανέλαβε τα καθήκοντά της, το 2016, διευθύνων σύμβουλος της ΣΤΑΣΥ ήταν ο Π. Βόγγας, ο οποίος λίγο αργότερα παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε.

Μάλιστα, όταν επί της διοικήσεώς του έγινε η διαπιστωμένη καταστροφή στοιχείων, που καταγράφηκε από σχετική ΕΔΕ, εκείνος αμέσως συμμορφώθηκε και προχώρησε σε πειθαρχικές κυρώσεις.

«Μόλις οι επιθεωρητές μας πήγαν να ερευνήσουν, ορισμένοι υπάλληλοι (από αυτούς που πλέον διώκονται) κατέστρεψαν τα στοιχεία που υπήρχαν σε όλους τους σταθμούς. Στους τρεις μόνο σταθμούς πρόφτασαν οι επιθεωρητές και τα πήραν, αλλά στους υπόλοιπους τα στοιχεία κατεστράφησαν. Δόθηκε εντολή στους εκδότες να καταστρέψουν όλα τα στοιχεία. Αυτό έχει αποδειχτεί και καταγράφηκε σε πόρισμα μετά από ΕΔΕ που εστάλη στον εισαγγελέα μαζί με το δεύτερο πόρισμά μας», συμπλήρωσε η Μ. Παπασπύρου.

Η ίδια δεν θέλησε να σχολιάσει την αντικατάσταση του διευθύνοντος συμβούλου, ωστόσο παρατήρησε ότι «ο νέος διευθύνων σύμβουλος (σ.σ. Γ. Θωμόπουλος) άργησε παρά πολύ να συμμορφωθεί με τις προτάσεις μας. Τώρα γίνεται και παράλληλος έλεγχος από τον ΟΑΣΑ με ιδιωτική ελεγκτική εταιρεία προκειμένου να διαπιστωθεί αν παρόμοια φαινόμενα υπήρχαν στη ΣΤΑΣΥ και το διάστημα 2011-2015. Εμείς πάντως θα συνεχίσουμε ως αρχή τον δικό μας έλεγχο στα προηγούμενα χρόνια μέχρι να πάψουμε να βρίσκουμε έλλειμμα».

Οι στόχοι, οι αρμοδιότητες και η στρατηγική

«Βασικός μου στόχος είναι να ασχοληθούμε με θέματα πολύ σοβαρά. Με ενδιαφέρει να έρθουν χρήματα στο Δημόσιο και θα το κάνω με κάθε τρόπο. Αυτή τη στιγμή αξιοποιώ σιγά σιγά όλες τις δυνατότητες που έχει ο Γενικός Επιθεωρητής.

»Η αρχή αυτή συστήθηκε σε συμμόρφωση με διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας για τη θέσπιση ενός συντονιστικού επιτελικού οργάνου της δράσης των σωμάτων και των υπηρεσιών επιθεώρησης και ελέγχου».

Η αρχή έχει τη δυνατότητα να διενεργεί επιθεωρήσεις και ελέγχους παντού μέσω του ΣΟΕΕ (Συντονιστικό Οργανο Επιθεώρησης και Ελέγχου), στο οποίο μετέχουν όλα τα ελεγκτικά σώματα της χώρας (σύνολο 22), τα οποία μπορεί να διευρύνονται και να γίνονται περισσότερα με επικεφαλής πάντα λόγω θέσης τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

«Εχω ενεργοποιήσει πλήρως το ΣΟΕΕ διότι μεταξύ άλλων εκεί κάνουμε σύνθετους ελέγχους. Ο Γενικός Επιθεωρητής ελέγχει το Δημόσιο, δεν μπορεί δηλαδή να μπαίνει στον ιδιωτικό τομέα.

»Στο όργανο αυτό συμμετέχουν το ΣΔΟΕ, η Οικονομική Αστυνομία, το Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ., υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, όλοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Για παράδειγμα, τώρα διενεργείται έλεγχος στο ΚΕΕΛΠΝΟ και στη Novartis.

»Θα ελεγχθούν παράλληλα και οι ιδιώτες που είχαν συμβληθεί και συνεργαστεί. Θα ελεγχθούν το υπουργείο, ο ΕΟΦ και οι δημόσιοι φορείς, αλλά το ΣΔΟΕ θα ελέγξει αν υπάρχουν εικονικά τιμολόγια, οι επιθεωρητές υγείας (ΣΕΥΥΠ) θα ελέγξουν ιδιωτικές κλινικές κ.λπ.

»Η εντολή δίνεται από τον Γενικό Επιθεωρητή και το ΣΟΕΕ, ως επιτελικό όργανο, μπορεί να προχωρήσει γρήγορα τον σύνθετο έλεγχο, ενώ παρόμοιες εντολές έχουν προτεραιότητα».

Ο «υπόγειος» που ρήμαζε τη ΣΤΑΣΥ

Η Δικαιοσύνη και ο νέος έλεγχος στα βιβλία της ΣΤΑΣΥ, αυτή τη φορά από το 2011 από τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών (ΟΑΣΑ), καλούνται να διαλευκάνουν την εικόνα της παρανομίας που εντόπισαν οι επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης στα οικονομικά στοιχεία από τη διακίνηση εισιτηρίων στο μετρό.

Το σύστημα, που ήταν γνωστό στους εργαζόμενους με το προσωνύμιο «υπόγειος», είχε αποκαλύψει η «Εφ.Συν.» (4/4/2016). Αναπτύχθηκε γιατί ένας φορέας που διακινεί κατά μέσο όρο ένα εκατομμύριο επιβάτες την ημέρα δεν διαθέτει ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής στη διακίνηση εισιτηρίων και καρτών!

Οι έως τώρα έρευνες αφορούν το 2015, όταν στη διοίκηση της εταιρείας ήταν οι διορισμένοι από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Μάλιστα, ο τότε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Νίκος Παπαθανάσης, στις αρχές Ιανουαρίου του 2016, λίγες ημέρες μετά την παραίτησή του την οποία είχε ζητήσει ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σπίρτζης, ορίστηκε γενικός διευθυντής της Ν.Δ.

Το πρώτο πόρισμα των επιθεωρητών, που υποβλήθηκε στις 31/1/2017, καταλογίζει στη συγκεκριμένη διοίκηση «χαλαρότητα διαδικασιών που ευνοούσε την ανάπτυξη φαινομένων διαφθοράς» και προσθέτει:

«Αποδίδεται τουλάχιστον σε επίπεδο διοικητικών αρμοδιοτήτων, καθώς είτε με την αδράνειά τους είτε με τη σιωπηρή ανοχή τους δεν διασφάλισαν τη διαδικασία και τα συμφέροντα του Οργανισμού, ως όφειλαν, δημιουργώντας την αίσθηση της ατιμωρησίας».

Η σημερινή διοίκηση της ΣΤΑΣΥ προχώρησε σε εσωτερικό έλεγχο και τον Φεβρουάριο υπέβαλε έκθεση, η οποία όμως αφορά μόνον τα εισιτήρια. Οι επιθεωρητές επανήλθαν με νέο πόρισμα («Εφ.Συν.», 30/3), στο οποίο αμφισβητούν τα ευρήματα, κάνουν λόγο για... non paper που εξασφαλίζει «το περιθώριο και τη διακριτική ευχέρεια να αλλοιωθούν τα στοιχεία, με αποτέλεσμα να προκύψει διαφοροποίηση στα αποθέματα της Αποθήκης σε εισιτήρια» και έχει τελικό σκοπό τη συγκάλυψη των ελλειμμάτων.