Ποιμένας και influencer

«Eίμαι Αυγουστινιανός» δήλωσε ο πάπας Λέων 14ος σε πιστούς που τον είχαν περικυκλώσει μετά την πρώτη του θεία λειτουργία ως ποντίφικας στο Βατικανό. Οι κάμερες κατέγραψαν χαμόγελα ικανοποίησης. Σαν να διαβεβαίωσε ότι διαθέτει εγγύηση από τον κατασκευαστή, ιερατική γενεαλογία, ρωμαιοκαθολικό pedigree.

Φωτό, σέλφι και βίντεο έπεφταν βροχή. Στον δημόσιο χώρο, χειροπιαστό ή ψηφιακό, ο 69χρονος κατά κόσμον Ρόμπερτ Πρέβοστ κινείται με άνεση δημοφιλούς λυκειάρχη, όχι ποπ σταρ. Είναι διδακτικός και αγαπητός. Ποιμένας και influencer μαζί.

Εξελέγη σε χρόνο-ρεκόρ για τα δεδομένα του Βατικανού, φόρεσε χρυσό σταυρό και είπε ότι θα εγκατασταθεί στο επίσημο παπικό ενδιαίτημα, ένα σούπερ «διαμέρισμα» 10 δωματίων. Πάγωσαν λιγάκι οι οπαδοί της πουριτανικής λιτότητας, γιατί θυμήθηκαν ότι ο προκάτοχός του, ο Ιταλο-αργεντινός Φραγκίσκος, είχε αντίστοιχα διαλέξει απλό σιδερένιο σταυρό και ένα μικρό τριάρι σε διπλανό ξενώνα, μαζί με άλλους κληρικούς.

Αλλά όσοι ακτινογράφησαν στο Google την επί 50 χρόνια ιερατική δράση του Λέοντος του 14ου άναψαν τελικά το πράσινο φανάρι της αποδοχής – έστω με αστερίσκους. «Είναι εντάξει» είπαν. «Τα ’χει βάλει με τον Τζέι Ντι Βανς στο Χ, έχει καταγγείλει τις σφαγές στη Μέση Ανατολή, ήταν υπέρ του εμβολιασμού στην πανδημία, στηρίζει τους φτωχούς, έχει υπηρετήσει κοντά 30 χρόνια στο Περού, μιλάει πέντε γλώσσες, συνεννοείται ακόμα και στη γλώσσα των ιθαγενών Κέτσουα».

Οσο για τους αστερίσκους, είναι δύο, ο εξής... ένας: η ανοχή του σε κληρικούς που είχαν κατηγορηθεί για σεξουαλική παρε νόχληση ανηλίκων. Ενέκρινε να διοριστούν κοντά σε σχολεία, δεν έθεσε θέμα, δεν ενημέρωσε γονείς και κηδεμόνες. Απ’ την άλλη, δεν υποστήριξε τους ρασοφόρους εγκληματίες όταν οι καταγγελίες βγήκαν στη φόρα.

Ο άλλος αστερίσκος είναι η 100% γραφειοκρατική του δουλειά, ιδίως στο πλάι του μακαριστού Φραγκίσκου. Ως επικεφαλής της υπηρεσίας του Βατικανού που ελέγχει εξονυχιστικά τα προσόντα των ιερωμένων που προαλείφονται για καρδινάλιοι, ξέρει απ’ έξω κι ανακατωτά πρόσωπα και πράγματα.

Η γνώση είναι δύναμη, γνώριζε σε ποιους στηρίχθηκε για την ανάρρησή του στην Αγία Εδρα. Στην τελευταία ψηφοφορία στην Καπέλα Σιστίνα πήρε, κατά τις διαρροές, πάνω από 100 ψήφους επί συνόλου 133 ψηφοφόρων-καρδιναλίων. Αλλά η γνώση της ανθρωπογεωγραφίας είναι και ισχυρό ποιμαντορικό πλεονέκτημα, εφόσον διορίσει κατάλληλους ανθρώπους σε κατάλληλες θέσεις για «καλό σκοπό».

Ο Λέων ο 14ος είναι αρκετά ομοφοβικός (οι γκέι είναι φορείς «πεποιθήσεων και πρακτικών που έρχονται σε αντίθεση με το Ευαγγέλιο»), πολύ αθλητικός για την ηλικία του (παίζει τένις και είναι οπαδός της ομάδας Chicago White Sox στο μπέιζμπολ και της Roma στο ποδόσφαιρο) και σφόδρα συλλογικός (με εξιδανικευμένο πρότυπο τους μοναχούς-επαίτες που συγκρότησαν το Τάγμα του αγίου Αυγουστίνου στη μεσαιωνική Ιταλία του 13ου αιώνα).

Είναι νωρίς για οποιαδήποτε πρόβλεψη σχετικά με αυτό το παιδί ενός Αμερικανού επιστάτη Δημοτικού σχολείου και μιας θεοσεβούμενης βιβλιοθηκονόμου με ρίζες Κρεολών από τη Νέα Ορλεάνη, το οποίο μεγάλωσε στα περίχωρα του Σικάγο παίζοντας συχνά «τον παπά», δηλαδή στήνοντας προσομοίωση καθολικής λειτουργίας στο σαλόνι του μικροαστικού οικογενειακού σπιτιού.

Σπούδασε μαθηματικά και, κυρίως, θεολογία στις ΗΠΑ και στην Ιταλία. Με όρους πολιτικού φάσματος ο ποντίφικας είναι, ας πούμε, κεντρώος ισορροπιστής, μετριοπαθής και ενωτικός. Πρωτίστως είναι οπαδός της εφαρμογής καλά προετοιμασμένων σχεδίων. Ηδη προσφέρθηκε να μεσολαβήσει το Βατικανό ώστε να σιγήσουν τα όπλα στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία. Διαθέτει τεράστια εμπειρία «στο πεδίο» αλλά και στο παζάρι με κυβερνήσεις. «Θεωρώ πάντα τον εαυτό μου ιεραπόστολο» λέει.

Σε επαφή με το σήμερα, ο Λέων ο 14ος δήλωσε ότι «η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανθρωπότητα, μας αναγκάζει να υπεραμυνθούμε της αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης και του δικαιώματος στην εργασία».

Πώς θα διαπλεύσει άραγε αυτός ο πάπας τα πελάγη πιστών και αλλόπιστων; Πέραν της στοχευμένης δράσης, ίσως (και) με σύμμαχο την αισθητική. «Η ομορφιά του Θεού είναι τόσο αρχαία και τόσο σύγχρονη» έγραψε ο άγιος Αυγουστίνος. Η μουσική, για παράδειγμα, συνιστά θεμελιώδη λίθο στην καθημερινότητα των οπαδών του. Μια φορά την εβδομάδα στη Βιέννη η τοπική μοναστική κοινότητα φιλοξενεί μεγάλες συναυλίες με έργα Μότσαρτ και Σούμπερτ, ενώ η παιδική της χορωδία -μόνο αγοριών- λειτουργεί αδιάλειπτα πάνω από χίλια χρόνια.

Οσο για την ικανότητα διαλόγου, ίσως η «φώτιση» να προέλθει πάλι από τον προσφιλή του άγιο. Παλεύοντας διαλεκτικά με -ισμούς και αιρέσεις στην αρένα του 4ου μ.Χ. αιώνα, ο Αυγουστίνος ξεπέρασε τον μανιχαϊσμό, νέος έζησε εκτός γάμου με μια χριστιανή με την οποία απέκτησε έναν γιο, σπούδασε ρητορική, μελέτησε σε βάθος τον Πλάτωνα. Και πολέμησε, στην πρώτη γραμμή των Εκκλησιαστικών Συνόδων, εναντίον αιρέσεων λησμονημένων όπως ο δονατισμός και ο πελαγιανισμός ή ευρέως γνωστών και σήμερα όπως ο αρειανισμός.

Ας μη γίνουμε μεταφυσικοί. Ας παραμείνει ο εξ αποκαλύψεως λόγος στα χείλη των θρησκευόμενων αυτού του κόσμου. Πολλοί άλλοι, από όσους αναλύουν με γνώμονα τον Ορθό Λόγο, αυτόν που πηγάζει απ’ τις κρήνες του Διαφωτισμού, προεξοφλούν ότι ο Αμερικανός πάπας «θα συνεχίσει το έργο του προκατόχου του». Μακάρι, αλλά να το δούμε πρώτα.