Αγάπησε τον ιππόδρομο και λίγο τους ανθρώπους

Ο Αγά Χαν ο 4ος, που πέθανε προ ημερών στα 88 του χρόνια, διέθετε μπόλικους τίτλους και περισσότερες ιδιότητες. Ο ίδιος βέβαια πρόβαλε τον τίτλο του 49ου κληρονομικού ιμάμη του σιιτικού δόγματος των οπαδών του Ισμαήλ. Ας πούμε οικουμενικός πατριάρχης με μια πρέζα θεϊκού χαρίσματος σαν το «αλάθητο» του Πάπα της Ρώμης. Α, και «απευθείας απόγονος» του προφήτη Μωάμεθ, αν και το πεντιγκρί χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Φτάνει που το(ν) πιστεύει το ποίμνιον. «Αγά Χαν» είναι τίτλος, όχι ονοματεπώνυμο. Οι ισμαηλίτες απευθύνονται στον Αγά Χαν για ζητήματα δογματικής ορθότητας ως φορέα θεόπνευστης γνώσης. Κατά παράδοση όμως «οφείλουν» να του προσφέρουν έως και το 10% των εισοδημάτων τους –εάν έχουν, όσα έχουν.

Στην προβιομηχανική εποχή ήταν ένας τρόπος αναδιανομής πλούτου και στήριξης των φτωχών. Τα τελευταία κοντά 200 χρόνια οι κάτοχοι του τίτλου -μια φαμίλια εν ολίγοις- χτίζουν ξενώνες, σχολεία, νοσοκομεία, μουσεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα και πάλι οι τσέπες τους ξεχειλίζουν. Φροντίζει γι’ αυτό η ανθούσα επιχείρηση-ομπρέλα «Αναπτυξιακό Δίκτυο του Αγά Χαν» (AKDN) με δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους. Τζίρος εργασιών, αξία κινητών και ακινήτων συν «προσωπική» περιουσία φτάνει τα 13,3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Εχοντας πετύχει να αναγνωριστούν ως αρχηγοί κράτους χωρίς κράτος οι Αγά Χαν θυμούνται ότι είναι (και) θνητοί. Παραδίδονται στις τέρψεις του υλικού κόσμου, στα Ι.Χ. νησιά, τα λίαρ τζετ, τους γαλαζοαίματους, το real estate, τα μοντέλα πριν και μετά την πασαρέλα. Ο εκλιπών ήταν και... σεμνός, αφού είχε μόνο δύο πανάκριβα διαζύγια, αγάπη για το χειμερινό σκι και λατρεία για τα άλογα. Γεννημένος στην Ελβετία το 1938 ως Σαχ Καρίμ αλ Χουσάινι, ο Αγά Χαν ο 4ος αγάπησε τον ιππόδρομο και λίγο τους ανθρώπους.

Αντιμετώπισε οικογενειακές συγκρούσεις και επιχειρηματικούς πονοκεφάλους. Χρηματοδότησε αδρά τη δημόσια εικόνα του. Εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί ωφελήθηκαν -είναι γεγονός- από τη φιλανθρωπική του δραστηριότητα. Πολλοί από αυτούς τον χασομερούσαν ζητώντας συνεχώς να τον συναντήσουν.

Τίποτα από αυτά δεν κόντεψε να τον οδηγήσει στην κατάθλιψη όσο η απαγωγή του Σέργκαρ. Ηταν το άλογο των αλόγων, ένα καθαρόαιμο αρσενικό που σάρωνε τις πρωτιές το 1980 και το 1981 και η αξία του εξακοντίστηκε τότε στα 22 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας! Αποσύρθηκε μετά πολλών επαίνων (και μπόλικο σανό πολυτελείας) και έγινε αντικείμενο επισκέψεων και θαυμασμού στους στάβλους του Αγά Χαν στην Ιρλανδία. Την αποφράδα 8η Φεβρουαρίου 1983 ένοπλοι μασκοφόροι το απήγαγαν και μετά ζήτησαν δύο εκατομμύρια λίρες για να μην το σκοτώσουν. Ο Αγά Χαν δεν έδωσε δεκάρα και η τύχη του Σέργκαρ με το στιλπνό καφέ τρίχωμα και το λευκό σημάδι στο κεφάλι αγνοούνταν για χρόνια. Πυροδοτήθηκαν άρθρα, σίριαλ, ντοκιμαντέρ και βιβλία. Ωσπου το 1999 ένας πρώην μαχητής του IRA αποκάλυψε ότι συμμετείχε στην απαγωγή με στόχο τη χρηματοδότηση της οργάνωσης.

Αλήθεια ή ψέματα; Αλήθεια, λένε σήμερα οι περισσότεροι γνώστες της ιστορίας, ενώ ο αστικός μύθος θέλει τον Σέργκαρ να έχει... αφηνιάσει από την πρώτη στιγμή αναγκάζοντας τους Βορειοϊρλανδούς απαγωγείς να τον σκοτώσουν την πέμπτη κιόλας μέρα.

Τώρα ο 53χρονος πρωτότοκος γιος του Αγά Χαν, κατά κόσμον Ραχίμ αλ Χουσάινι, θα διαδεχτεί τον εκλιπόντα ως Αγά Χαν ο 5ος. Ραμμένο το ’χει το κοστούμι. Αμερικανοθρεμμένος, παντρεμένος με πρώην μοντέλο, πατέρας δύο γιων για να αμολήσει καλούμπα η κληρονομική αλυσίδα. Από μικρός στα πριγκιπικά βάσανα, είναι μέλος πολλών Δ.Σ. και γνώστης του métier. Ανησυχεί και για το περιβάλλον. Χρηματοδοτεί από τo μη υστέρημά του εταιρείες πράσινης ενέργειας και ακτιβιστές που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σε κυβερνητικά ώτα μη ακουόντων.

Το παγκάρι να ’ν’ καλά. Δεν τίθεται ζήτημα διαφάνειας. Τίθεται απλά ζήτημα ευλογίας. «Είμαι πολύ χαρούμενος με τον καινούργιο ηγέτη που αποκτήσαμε. Ελπίζω στο νέο ταξίδι που ξεκινάει να μας προσφέρει περισσότερες ευλογημένες στιγμές» δήλωσε στο Reuters νεαρός ισμαηλίτης -καλοστεκούμενος, με τα γυαλάκια του και τα οξφορδιανά αγγλικά του-, που έσπευσε να θρηνήσει τον προηγούμενο και να χειροκροτήσει τον επόμενο. Ευλόγησον, δέσποτα.

Το «σκάνδαλο Αγά Χαν» ροκάνισε ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία του Τζάστιν Τριντό το 2017. Ο πρωθυπουργός του Καναδά έσκυψε το κεφάλι, είπε «προφανώς έγινε λάθος» και δεσμεύτηκε να ενημερώνει εφεξής για τα ιδιωτικά του ταξίδια. Τι είχε συμβεί;

Το 2016 φιλανθρωπικό ίδρυμα του Αγά Χαν έλαβε με συνοπτικές διαδικασίες ομοσπονδιακό δάνειο από τον Καναδά ύψους 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Στις 26 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς η οικογένεια Τριντό πήγε για χλιδάτες διακοπές στο ιδιόκτητο νησί του Αγά Χαν στις Μπαχάμες. Δέχτηκε ακριβά δώρα, έκανε βόλτες με τα ιδιωτικά ελικόπτερα του μεγιστάνα κ.λπ.

Στην επιστροφή τον περίμενε η Νέμεσις. «Είμαστε στενοί φίλοι από παλιά» ψέλλισε ο Τριντό –εν ενεργεία πρωθυπουργός. «Ψέματα. Τελευταία φορά που συναντηθήκατε ήταν το 1983 όταν ο πατέρας Τριντό, τότε πρωθυπουργός, έκανε διακοπές με τον Αγά Χαν στην Ελλάδα. Και εσείς ήσασταν 13 ετών» αντέτεινε η αδέκαστη Μέρι Ντόουσον, επικεφαλής της Επιτροπής Συγκρούσεων Συμφερόντων και Δεοντολογίας της Βουλής. Ο μικρός Τζάστιν απλά έβγαινε από τη θαλαμηγό και ακολουθούσε τους μεγάλους στα νησιά, τρώγοντας μουσακά σε εστιατόρια.

Για τα καμώματα του 2016 ύψωσε σαν ασπίδα την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και δεν τιμωρήθηκε. Αλλά τα μίντια τον περιποιήθηκαν για καιρό. Και οι Καναδοί θυμούνται τα πάντα.

Γιατί τoν επιλέξαμε

Διότι μπίζνες, φιλανθρωπία και θρησκεία βαδίζουν χέρι χέρι επιβάλλοντας στους λαούς πολιτική και πνευματική κηδεμονία. Από την εποχή του Μωάμεθ, αν όχι από κτίσεως κόσμου.