Τριβές και επεισόδια ενός χρόνου συγκυβέρνησης

Οι ενδοκυβερνητικές τριβές για τη στράτευση των γυναικών δεν αποτελούν καινούργιο φαινόμενο στην -έτσι κι αλλιώς- αντιφατική αλλά σε γενικές γραμμές αρμονική συνεργασία μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ.

Στον περίπου ένα χρόνο συγκυβέρνησης των δύο κομμάτων, κατόπιν δύο ξεχωριστών εκλογικών αναμετρήσεων, οι έριδες και οι εσωτερικές συγκρούσεις είναι πλέον αρκετές, ουδέποτε ωστόσο έθεσαν σε πραγματικό κίνδυνο τη σταθερότητα του κυβερνητικού σχήματος.

Αποτελεί εξάλλου κοινή ομολογία ότι τις θέσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. -πλην της ευρύτερα αντιμνημονιακής τους στόχευσης και της παρόμοιας ρητορικής τους- στα υπόλοιπα ζητήματα τις χωρίζει άβυσσος, γεγονός που αναδεικνύεται εντονότερα στους τομείς των σχέσεων Κράτους - Εκκλησίας, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, στο μεταναστευτικό και στα εθνικά...

Οι αποκλίνουσες απόψεις των κυβερνητικών εταίρων που προκάλεσαν την πρώτη ανοιχτή διαφοροποίηση των ΑΝ.ΕΛΛ. σημειώθηκαν στο νομοσχέδιο για την ιθαγένεια, σχεδόν πέντε μήνες μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015.

Το κόμμα του Πάνου Καμμένου καταψήφισε επί της αρχής, εστιάζοντας τη διαφωνία του στο πρώτο άρθρο του νομοσχεδίου για την απόδοση ιθαγένειας στα ανήλικα (από το έκτο έτος) παιδιά μεταναστών πρώτης γενιάς τα οποία γεννήθηκαν στην Ελλάδα.

Ο ειδικός αγορητής Νίκος Μαυραγάνης είχε εξηγήσει πως ναι μεν το νομοθέτημα αυτό ήταν απαραίτητο «υπό τη θεώρηση του ανθρωπισμού», όμως, συνέχισε «οι προϋποθέσεις με τις οποίες δίδεται η ιθαγένεια στα τέκνα μεταναστών δίνουν το στίγμα της σοβαρότητας» και κατά την εκτίμησή του πρόκειται για σπουδή που θα προκαλέσει πολλά προβλήματα, όπως «γκετοποίηση απαίδευτων και αμαθών ανθρώπων».

Το νομοσχέδιο καταψήφισαν επίσης η Ν.Δ. και η Χ.Α., ενώ «παρών» δήλωσε το ΚΚΕ. Η έγκρισή του από τη Βουλή έγινε με τις ψήφους του Ποταμιού, του ΠΑΣΟΚ και βεβαίως του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι φυλακές γ' τύπου

Ρωγμή στο κυβερνητικό στρατόπεδο προκλήθηκε στο νομοσχέδιο για την κατάργηση των φυλακών γ' τύπου μετά τη διαφοροποίηση των ΑΝ.ΕΛΛ. σε δύο διατάξεις. Συγκεκριμένα, η διαφωνία εκφράστηκε στο θέμα της πρόωρης και υπό όρους απόλυσης κρατουμένων και στην ευνοϊκή επιμέτρηση εκτιομένων ποινών για συγκεκριμένες κατηγορίες.

Ανάλογη στάση τήρησαν οι ΑΝ.ΕΛΛ. στις κυβερνητικές τροπολογίες για την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στον Βοτανικό τον περασμένο Μάιο. Για το θέμα προκλήθηκε εκ νέου πρόσκαιρος αναβρασμός στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού, με την τότε υπεύθυνη του αρμόδιου τομέα Παιδείας, Σταυρούλα Ξουλίδου, να καλεί τους ιθύνοντες του μεγάρου Μαξίμου να αποσύρουν τις τροπολογίες για το τζαμί, τις οποίες χαρακτήρισε «προκλητικές και απαράδεκτες».

Το ιδεολογικό χάσμα με τον ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώθηκε ανάγλυφα και σε άλλο ένα θέμα θρησκευτικού ενδιαφέροντος, που έθιγε τα «ιερά και τα όσια» του εκλογικού ακροατηρίου των ΑΝ.ΕΛΛ. Ο λόγος για τη λιτάνευση της εικόνας της Αγίας Βαρβάρας, για την οποία ο νυν υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης είχε δηλώσει με αγανάκτηση και ειρωνεία ότι «επί ΣΥΡΙΖΑ την Ελλάδα έχουν επισκεφθεί δύο αρχηγοί κρατών, το Αγιο Φως και τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας!».

Η αναφορά αυτή αποτελούσε αιχμή κατά του Πάνου Καμμένου, που είχε δώσει εντολή υποδοχής των λειψάνων με τιμές αρχηγού κράτους, τον οποίο είχε επιπροσθέτως κατηγορήσει για «συνθηκολόγηση με τον αναχρονισμό».

Αντλούν δύναμη

Γενικότερα, κάθε φορά που ανακύπτει ζήτημα σχέσεων Πολιτείας - Εκκλησίας, π.χ. το θέμα του διαχωρισμού, οι ΑΝ.ΕΛΛ. συντάσσονται στο πλευρό της Ιεραρχίας από όπου αντλούν σημαντική δύναμη...

Η αντιπαράθεση Φίλη-Καμμένου (αλλά και σύσσωμης της αντιπολίτευσης αυτή τη φορά) επαναλήφθηκε αρκετούς μήνες αργότερα με αφορμή τις δηλώσεις του πρώτου για τη γενοκτονία των Ποντίων. Η κυβέρνηση, υπό την πίεση και των άλλων κομμάτων, κλυδωνιζόταν επί πολλές ημέρες, αφού ο υπουργός Αμυνας φρόντισε να απαντήσει με «καρφιά» κατά του συναδέλφου του υπουργού Παιδείας.

«Η γενοκτονία των Ποντίων έγινε, και ως απάντηση στην πολιτική πράξη του υπουργού Παιδείας εγώ δηλώνω ότι σε όλα τα στρατόπεδα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, θα γίνουν εκδηλώσεις για τη γενοκτονία του ποντιακού Ελληνισμού, όπως επίσης και εκδηλώσεις οι οποίες θα αφορούν το σύνολο των εθνικών μας θεμάτων, για τα οποία κάποιοι έχουμε δηλώσει ξεκάθαρα ότι ούτε συμβιβαζόμαστε ούτε βάζουμε νερό στο κρασί μας ούτε υποχωρούμε», τόνισε σε ομιλία του για τον εορτασμό της 103ης επετείου από την απελευθέρωση της Κέλλης στη Φλώρινα.

Η έτερη μεγάλη αναστάτωση στις σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. αφορούσε τη διαπραγμάτευση σχετικά με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Το διάστημα εκείνο (Ιούνιος-Ιούλιος 2015) ο Πάνος Καμμένος διεμήνυε, με προφανή επικοινωνιακά κριτήρια, ότι δεν θα ψηφίσει ένα τέτοιο μέτρο «κι ας πέσει η κυβέρνηση».

«Για τη συμμετοχή των ΑΝ.ΕΛΛ. και εμού προσωπικά στη συμφωνία και στην κυβέρνηση αποτελεί προϋπόθεση το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά. Εντιμα, καθαρά, κρυστάλλινα, ούτε εκβιασμούς ούτε τίποτα», υποστήριζε κατηγορηματικά. Στο ίδιο μήκος κύματος η εκπρόσωπος του κόμματος χαρακτήριζε την έκπτωση του ΦΠΑ στα νησιά «casus belli» για τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Τελικά, το μέτρο συμπεριλήφθηκε στη συμφωνία και οι ΑΝ.ΕΛΛ. εξακολουθούν και μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου να μοιράζονται την εξουσία με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Από τα πιο πρόσφατα κρούσματα ηχηρής διαφοροποίησης είναι αυτό με το σύμφωνο συμβίωσης, όπου ακούστηκαν ακραία ομοφοβικές εκφράσεις από μερίδα βουλευτών των ΑΝ.ΕΛΛ. (όπως του Κ. Κατσίκη ότι «η ομοφυλοφιλία προσκρούει στις χριστιανικές αντιλήψεις και αφορά μία μικρή ομάδα σεξουαλικά παρεκτρεπόμενων»). Τελικά το κόμμα καταψήφισε, πλην των Κ. Ζουράρι, Ελ. Κουντουρά και Θ. Παπαχριστόπουλου, δοκιμάζοντας ξανά τις αντοχές του κυβερνητικού σχήματος.

Ο ντόρος που ξέσπασε για τη στράτευση των γυναικών πρέπει να υπογραμμιστεί ότι συνιστά επαναφορά της θέσης που είχε διατυπώσει ο Π. Καμμένος τον περασμένο Οκτώβριο κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων, όπου είχε πει ότι η κυβέρνηση εξετάζει την εθελοντική στράτευση γυναικών. Μέσω διαδικτύου η εκπρόσωπος Τύπου της Κουμουνδούρου, Ράνια Σβίγκου, μετέφερε την κάθετα αντίθετη άποψη του ΣΥΡΙΖΑ.

Το ίδιο σκηνικό εκτυλίσσεται τις τελευταίες ημέρες, με το Μαξίμου να κλείνει και πάλι την πόρτα στους «προσωπικούς σχεδιασμούς» του υπουργού Αμυνας.

Για τα εξοπλιστικά

Στα ενδοκυβερνητικά επεισόδια συγκαταλέγεται το οργισμένο νεύμα Καμμένου στον Αλέξη Τσίπρα εντός Κοινοβουλίου ότι «εμείς τελειώσαμε». Αφορμή στάθηκαν οι περικοπές στα εξοπλιστικά, για τις οποίες ο υπουργός Αμυνας απαίτησε ξεκάθαρες δεσμεύσεις ότι δεν θα προέλθουν από το προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων. Οι διευκρινίσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου αποσόβησαν την επαπειλούμενη ρήξη.

Σε κάθε περίπτωση και παρά τις ουκ ολίγες προστριβές, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. συνιστούν ψυχραιμία, διαβεβαιώνοντας ότι το κυβερνητικό σχήμα παραμένει συμπαγές και ενωμένο και οι υπαρκτές διαφορές τους σε επιμέρους τομείς άσκησης πολιτικής (είμαστε δύο κόμματα και όχι ένα ενιαίο, τονίζουν αρμόδιες πηγές) δεν πρόκειται να τους βγάλουν εκτός του κεντρικού συμφωνηθέντος στόχου για τη σταδιακή απεμπλοκή από την επιτήρηση.

Εστω κι αν συχνά-πυκνά απαιτούνται πυροσβεστικού τύπου παρεμβάσεις για να σβήνουν οι ποικίλες εστίες πυρκαγιάς, που για τους καχύποπτους δεν αποκλείεται να εντάσσονται στο ευρύτερο σχέδιο των δύο συγκυβερνώντων να τηρούν τις ισορροπίες και να ικανοποιούν αμφότεροι τα ώτα των πιο πιστών υποστηρικτών τους...