Εξοπλιστικά: σύσκεψη για τη μοιρασιά των 25 δισ.

Ζητήματα διαφάνειας, θεσμικής τάξης και αθέμιτου ανταγωνισμού εγείρει ο τρόπος προώθησης από την κυβέρνηση της Ν.Δ. του νέου πακέτου στρατιωτικών εξοπλισμών συνολικού προϋπολογισμού 25 δισεκατομμυρίων ευρώ, που πρόσφατα ενέκρινε για τα επόμενα δώδεκα χρόνια το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ). Η πρακτική των απευθείας αναθέσεων αντί των ανοιχτών διεθνών διαγωνισμών και οι κυβερνητικές συσκέψεις με την παρουσία συγκεκριμένων προσώπων και εταιρειών που αναζητούν μερίδιο στην «πίτα» των εξοπλιστικών προγραμμάτων προκαλούν, αν μη τι άλλο, σοβαρά ερωτήματα για τη διαχείριση των κονδυλίων που θα διατεθούν για αμυντικές επενδύσεις και τα οποία αναπόφευκτα θα επιφέρουν πρόσθετο βάρος στο δημόσιο χρέος και τους φορολογούμενους πολίτες.

Από την κυβέρνηση δεν έγινε γνωστό ποτέ με ποια κριτήρια προσκλήθηκαν στη διευρυμένη υπουργική σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης στο μέγαρο Μαξίμου, υπό τον ίδιο τον πρωθυπουργό, συγκεκριμένοι επιχειρηματίες εντός και εκτός του τομέα αμυντικών τεχνολογιών. Από τις 33 εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Κατασκευαστών της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών και Αμυντικών Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) ή τις 96 εταιρείες που συνολικά περιλαμβάνει ο κατάλογος με τις ελληνικές αμυντικές εταιρείες της επίσημης ιστοσελίδας της ΓΔΑΕΕ, μόλις 15 εκπρόσωποι εταιρειών έδωσαν το «παρών» στη «σύσκεψη των 25 δισ.». Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται οι δύο εκπρόσωποι των δύο κρατικών εταιρειών (ΕΑΒ και ΕΑΣ) και οι τρεις των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Σαλαμίνας.

Οι επιλεγμένοι προσκεκλημένοι Δημήτρης Δάφνης (Aeroservices), Χριστιανός Χατζημηνάς (Ομιλος EFA, SKYTALYS A.E., ΘΕΩΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ), Μιχαήλ Τσαμάζ (INTRACOM DEFENSE), Χρήστος Χούμπαυλης (MILTECH), Χρήστος Γιορδαμλής (PRISMA Electronics) Αγγελος Τσερέκλας (SOTIRIA Technology) είναι επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται τις τελευταίες δύο δεκαετίες στο πεδίο των στρατιωτικών εξοπλισμών είτε ως κατασκευαστές ή υπεργολάβοι είτε ως αντιπρόσωποι ξένων εταιριών κατασκευής οπλικών συστημάτων ή ως διαχειριστές προγραμμάτων αντισταθμιστικών ωφελημάτων. Σε κάθε περίπτωση, κατά κύριο λόγο είναι ανάδοχοι των εξοπλιστικών προγραμμάτων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων χωρίς ιδιαίτερη εξωστρεφή δραστηριότητα, χαρακτηριστικό το οποίο διακρίνει εν γένει την ελληνική αμυντική βιομηχανία η οποία μέχρι σήμερα συνεισφέρει λιγότερο από 1% του ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία.

Οπως πληροφορείται η «Εφ.Συν.», στη διευρυμένη σύσκεψη μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, του υπουργού Αμυνας Νίκου Δένδια, του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Θ. Ντόκου, τεσσάρων ακόμα υπουργών, του γενικού διευθυντή της ΓΔΑΕΕ Ι. Μπούρα, του προεδρείου του ΕΛΚΑΚ, του Γ. Νούνεση, διευθυντή και προέδρου του ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Ερευνας Φυσικών Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» και του Β. Λάππα, καθηγητή του Τμήματος Αεροδιαστημικής Επιστήμης & Τεχνολογίας στο ΕΚΠΑ και τη Σχολή Ικάρων, μετείχαν επίσης και δύο επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις κατασκευές και τη μεταλλουργία (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - ΒΙΟΧΑΛΚΟ).

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η σύσκεψη στο μέγαρο Μαξίμου πραγματοποιήθηκε προκειμένου να διερευνηθούν οι δυνατότητες των ελληνικών αμυντικών εταιρειών να συμμετέχουν στη συμπαραγωγή των οπλικών συστημάτων που προβλέπει το νέο δωδεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα των ενόπλων δυνάμεων καθώς και οι προοπτικές ανάπτυξής τους στο πλαίσιο του ReΑrm Europe. Η κυβέρνηση παρουσιάζει το σχέδιο του επανεξοπλισμού της Ευρώπης που προωθεί η Κομισιόν ως ευκαιρία χρηματοδότησης των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων και ανάπτυξης των εγχώριων εταιρειών από τη συμμετοχή τους σε αυτά.

Οπως έχει γράψει η «Εφ.Συν.», η κυβέρνηση αναδεικνύει τη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα προκειμένου να δικαιολογήσει την τακτική των «απευθείας αναθέσεων» που επιλέγει να ακολουθήσει στη διαχείριση των 25 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 11,4 δισ. είναι ανειλημμένες υποχρεώσεις. Στην υλοποίηση του Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικών Εξοπλισμών υπερισχύουν τα κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη τις στρατηγικές συμμαχίες της χώρας (διπλωματία των όπλων), τον τρόπο χρηματοδότησης και αποπληρωμής των εξοπλιστικών προγραμμάτων, τον χρόνο παράδοσης και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οπλικών συστημάτων (τεχνολογίες και οπλισμός) αλλά και το ποσοστό συμμετοχής της εγχωρίας βιομηχανίας στα νέα εξοπλιστικά προγράμματα. Η κυβέρνηση προκρίνει την πρακτική των απευθείας αναθέσεων μέσω τεχνικού διαλόγου με τους υποψήφιους αναδόχους των εξοπλιστικών προγραμμάτων έναντι των ανοιχτών διεθνών διαγωνισμών, διαδικασία κατά την οποία οι υποψήφιοι ανάδοχοι συμμετέχουν αποδεχόμενοι επί της αρχής τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει στις προσκλήσεις του το ελληνικό κράτος.

Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας επιλέγει να μη θέτει εκείνη τους όρους υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων αλλά να τους συνδιαμορφώνει με τους υποψήφιους αναδόχους των έργων. Η σύσκεψη με τη συμμετοχή συγκεκριμένων εκπροσώπων εταιρειών αμυντικού υλικού μόλις μία εβδομάδα μετά την έγκριση του Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) από το ΚΥΣΕΑ, όχι μόνο επιβεβαιώνει αυτή την τακτική αλλά αφήνει και την αίσθηση της μεθόδευσης στη διοχέτευση των πιστώσεων που θα διατεθούν για στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Με άλλα λόγια, η επιλογή του τόπου και του τρόπου με τον οποίο διοργανώθηκε η συγκεκριμένη σύσκεψη στέλνει μηνύματα προς το εξωτερικό και το εσωτερικό για τις επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης στο νέο εξοπλιστικό «μαμούθ».

Σε πολιτικό επίπεδο, η διευρυμένη σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον ίδιο τον πρωθυπουργό καταδεικνύει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης στέλνει το μήνυμα ότι η ενίσχυση της άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας έχει τη δική του προσωπική σφραγίδα και δεν είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της ηγεσίας του υπουργείου Αμυνας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επ’ ουδενί δεν θέλει να θεωρηθεί ότι οι μεταρρυθμίσεις της «Ατζέντας 2030» είναι αποκλειστικό έργο του Νίκου Δένδια, πολλώ δε μάλλον όταν ο υπουργός Εθνικής Αμυνας παρουσιάζεται ως εναλλακτική πρόταση για την ηγεσία της Ν.Δ. σε περίπτωση που τεθεί ζήτημα αντικατάστασης ή διαδοχής του Κυριάκου Μητσοτάκη.