ΕΑΒ: Αναμονή χρόνων για τη συντήρηση των αεροσκαφών

Η προτεραιότητα της κυβέρνησης σε αγορές νέων πανάκριβων εξοπλιστικών αμυντικών συστημάτων στο όνομα της αύξησης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, σε συνδυασμό με τα ούτως ή άλλως στενά δημοσιονομικά περιθώρια, θέτουν σε δεύτερη μοίρα την αναβάθμιση και συντήρηση των υφιστάμενων μέσων και συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, τα οποία εκτός του σημαντικού επιχειρησιακού τους ρόλου επιτελούν αξιοσέβαστο κοινωνικό έργο.

Η εξαιρετικά χαμηλή διαθεσιμότητα σε μεταγωγικά αεροσκάφη C-130Β/-Η Hercules και των C-27J Spartan της 356 ΜΤΜ της Πολεμικής Αεροπορίας αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό τις συνέπειες της διαχρονικής επιλογής της πριμοδότησης αγοράς νέων οπλικών συστημάτων έναντι της συντήρησης των υπαρχόντων. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτει την αναποτελεσματικότητα στο έργο υποστήριξης της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.) από την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ). Η ΕΑΒ, η διοίκηση της οποίας τα τέλη του 2023 βρίσκεται στην άμεση εποπτεία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, έχει προπληρωθεί την εργοστασιακή συντήρηση των C-130 αλλά αεροσκάφη δεν έχει παραδώσει.

Εντούτοις, ουδείς στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας σκέφτεται να ενεργοποιήσει για τις πολύχρονες καθυστερήσεις τις ρήτρες των συμβάσεων με την ΕΑΒ για τα C-130 ή τις ρήτρες της σύμβασης με τη Lockheed Martin για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16, που επίσης είναι εκτός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος παραδόσεων των μαχητικών αεροσκαφών. Πολύ περισσότερο δε, όταν πλέον η ΕΑΒ βρίσκεται υπό τον έλεγχο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και συνεπώς το υπουργείο είναι ταυτόχρονα «πελάτης» και «ανάδοχος». Αντιθέτως, η ΕΑΒ και η ηγεσία του υπουργείου αρκούνται να «διαφημίζουν» τη «νέα καινοτόμα» ΕΑΒ με διαρροές στον Τύπο για τις ικανότητες των αντι- drones συστημάτων, που διαθέτουν οι ελληνικές φρεγάτες που επιχειρούν στην Ερυθρά Θάλασσα ή εκδίδοντας η ΕΑΒ, σε πανηγυρικό τόνο, δελτία Τύπου για επισκευές σε χρόνο dt, όπως συνέβη την περασμένη Τρίτη με αφορμή την επισκευή ενός C-130 που είχε υποστεί ζημιά στο αεροδρόμιο της Κεφαλονιάς, όπου εκτελούσε αποστολή αεροδιακομιδής ασθενούς.

Παράδοση

Από τα 15 C-130 και τα 8 C-27J που διαθέτει στον στόλο της η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), σε ημερήσια βάση επιχειρησιακά έτοιμα είναι μόλις 3 από κάθε τύπο εξαιτίας των πολύχρονων καθυστερήσεων στην εργοστασιακή συντήρηση των αεροσκαφών (PDM). Τρία C-130 βρίσκονται στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ για εργασίες εργοστασιακής συντήρησης, ενώ 7 βρίσκονται σε διαδικασία αναμονής για περισσότερα από 8 χρόνια. Σύμφωνα με τη διοίκηση της ΕΑΒ γίνεται προσπάθεια παράδοσης του ενός μέχρι τα τέλη του έτους, ενώ για τα άλλα δύο απαιτείται ένα διάστημα τουλάχιστον 2,5 ετών για να ανακτήσουν την πτητική τους ικανότητα.

Ενα αεροσκάφος υπόκειται σε εργασίες τριετούς επιθεώρησης στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΚΕΑ). Ενα μεταγωγικό αεροσκάφος βρίσκεται για εργοστασιακή συντήρηση στην εταιρεία OGMA στην Πορτογαλία. Πρόκειται για το πρώτο από τα δύο C-130 για τα οποία έχει συναφθεί σύμβαση με Οργανισμό Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ, ύψους 23 εκατομμυρίων ευρώ. Ομως παραμένει άγνωστος ολοκλήρωσης των εργασιών καθώς δεν υπάρχει διαθεσιμότητα θέσεων (slot) στο πρόγραμμα εργασιών διαφόρων επισκευαστικών κέντρων αεροσκαφών C-130 στην Ευρώπη. Τέλος, το 15ο C-130 παραμένει ουσιαστικά ανενεργό στην Ελευσίνα εξαιτίας της κακής εκτέλεσης έργου από την ΕΑΒ και των αναθέσεων που έκανε σε ιδιώτες για την εκτέλεση της συντήρησης.

Την ίδια ώρα, με δεδομένη τη δυσκολία εξεύρεσης ανταλλακτικών για τα ελληνικά C-130, καθότι η συγκεκριμένη γραμμή παραγωγής της Lockheed Martin έχει κλείσει, η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας δρομολογεί την προμήθεια δύο αμερικανικών C-130 από τα αποθέματα του αμερικανικού στρατού. Η απόφαση ελήφθη μετά τη δυσαρέσκεια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, όταν πληροφορήθηκε ότι τα C-130 είναι καθηλωμένα και αδυνατούσαν να μεταφέρουν πυρομαχικά στην Ουκρανία ή δεν μπορούσαν να μεταφέρουν κλιμάκιο της ΕΜΑΚ από τη Θεσσαλονίκη στα Αδανα για να βοηθήσει τη σεισμόπληκτη Τουρκία. Τα C-130, εκτός από τις τακτικές επιχειρησιακές αποστολές, μπορούν να πραγματοποιούν αεροδιακομιδές ασθενών, μετέχουν σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και συνδράμουν ενεργά στο έργο της πολιτικής προστασίας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Τα προηγούμενα χρόνια συστηματικά καταβάλλονταν προκαταβολικά στην ΕΑΒ για την εργοστασιακή συντήρηση των αεροσκαφών ποσά που κάλυπταν το 50% ή ακόμη και το 80% του κόστους της εργοστασιακής συντήρησης. Εντούτοις, τα χρήματα που προορίζονταν για ανταλλακτικά και εργασίες κάλυπταν μισθολογικά άλλα γενικά έξοδα της εταιρείας. «Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο καλείται να εξυγιάνει τα οικονομικά της, να ανατάξει την επιχείρηση, να εφαρμόσει ένα σύγχρονο μοντέλο λειτουργίας, με σεβασμό πάντοτε στα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων», δήλωνε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας ανακοινώνοντας το σχέδιο αναδιάρθρωσης της ΕΑΒ. Η ΕΑΒ αναδιοργανώνεται, αλλά οι καθυστερήσεις στα προγράμματα αναβάθμισης και συντήρησης των αεροσκαφών παραμένουν, προκαλώντας περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση στα δημόσια ταμεία και απαξιώνοντας την επένδυση που έχει γίνει τόσο για την προμήθεια των C-130 όσο και τον εκσυγχρονισμό των ηλεκτρονικών τους, συνολικής αξίας 103 εκατομμυρίων ευρώ.

«Δεν επαρκούν τα χρήματα για ανταλλακτικά» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» πηγή της νέας διοίκησης της ΕΑΒ, επιχειρώντας να αιτιολογήσει τις καθυστερήσεις όχι μόνο στο πρόγραμμα των C-130 αλλά και στην αναβάθμιση των F-16 Block 50+ και F-16+adv στην τελευταία έκδοση Viper.

Οπως πληροφορείται η «Εφ.Συν.», την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται η παράδοση του 22ου εκσυγχρονισμένου μαχητικού αεροσκάφους F-16 Viper στο πλαίσιο της αναβάθμισης των συνολικά 82 F-16 από τη Lockheed Martin σε συνεργασία με τη ΕΑΒ, ενώ θα έπρεπε να έχουν ήδη παραδοθεί 29 αεροσκάφη. Βάσει του χρονοδιαγράμματος παράδοσης, το 2022 έπρεπε να παραδοθούν στην Π.Α. 7 και παραδόθηκαν 4, το 2023 από τα 15 προγραμματισμένα για παράδοση παρελήφθησαν 12, ενώ φέτος στην καλύτερη των περιπτώσεων αναμένεται η παραλαβή των 15 από τα 16 που προβλέπει το αρχικό χρονοδιάγραμμα.

Οι διαχρονικές στρεβλώσεις στη λειτουργία της ΕΑΒ, η στενότητα στις αμυντικές πιστώσεις λόγω των νέων αγορών οπλικών συστημάτων και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού συνιστούν τους βασικούς παράγοντες των μεγάλων καθυστερήσεων. Οπως πληροφορείται η «Εφ.Συν.», το επόμενο διάστημα αναμένεται να μεταβεί στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ εξειδικευμένο προσωπικό της Π.Α. για την κάλυψη των κενών στις γραμμές παραγωγής της εταιρείας, ωστόσο πηγές του ΓΕΑ σημειώνουν ότι πρωτίστως θα πρέπει να διευθετηθεί το επιπλέον κόστος για την Π.Α. από τη μετακίνηση του προσωπικού και να δεσμευτεί η διοίκηση της εταιρείας σε ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα παραδόσεων.