Στη σέντρα η κυβέρνηση για το σκάνδαλο των e-mails

Δύο ήταν οι βασικοί ισχυρισμοί τους οποίους επιστράτευσε ο πρωθυπουργός για να κλείσει άρον άρον το θέμα και να αποσείσει τις κυβερνητικές ευθύνες: ότι οι ευθύνες για τη διαρροή βαραίνουν κάποιο αόριστο «βαθύ κράτος» και ότι η νυν υπουργός Εσωτερικών δεν έχει καμία ευθύνη, καθώς η διαρροή έγινε επί υπηρεσιακής κυβέρνησης, μεταξύ των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου του 2023. Αλλά βέβαια τα στοιχεία του πορίσματος της ΑΠΔΠΧ, τα υπομνήματα των ίδιων των εμπλεκομένων και κυρίως το διά ταύτα της απόφασης (που αφορά την Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου και το ΥΠΕΣ, καθώς για τη Ν.Δ. και τον παραιτηθέντα γραμματέα Αποδήμων Ν. Θεοδωρόπουλο η Αρχή ανέβαλε την έκδοση απόφασης προκειμένου να μελετήσει νέα στοιχεία) καταρρίπτουν με κρότο και τους δύο αυτούς ισχυρισμούς, δημιουργώντας μάλιστα νέα, κρίσιμα ερωτήματα.

Από τους επιτόπιους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΣ και στα γραφεία της Ν.Δ. και από τα στοιχεία που παρέδωσαν στην Αρχή οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι, προέκυψε ότι τα προσωπικά δεδομένα (διευθύνσεις e-mail) 25.538 Ελλήνων εκλογέων του εξωτερικού προέρχονται από βάση δεδομένων του ΥΠΕΣ, η εξαγωγή της οποίας έγινε, πράγματι, στις 8 Ιουνίου 2023, από αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες, για νόμιμο κατ’ αρχήν σκοπό (προς ενημέρωση των εκλογέων που θα κληρώνονταν ως μέλη των εφορευτικών επιτροπών τμημάτων του εξωτερικού). Ενώ, όμως, διαπιστώθηκε από την έρευνα το ακριβές χρονικό σημείο της εξαγωγής των δεδομένων, άγνωστο παραμένει το πότε και από ποιον τα στοιχεία αυτά διαβιβάστηκαν παράνομα (καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι που διαβιβάζονται σε κόμματα και σε υποψηφίους δεν επιτρέπεται, από τον νόμο, να περιλαμβάνουν και τα στοιχεία των ηλεκτρονικών διευθύνσεων των εκλογέων) σε κομματικούς παράγοντες της Ν.Δ. και από εκεί στην Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου.

Αυτό το οποίο με βεβαιότητα προέκυψε από την έρευνα είναι ότι η «γαλάζια» ευρωβουλεύτρια παρέλαβε τα δεδομένα στις 20.1.2024 μέσω Whatsapp από τον τότε γραμματέα Αποδήμων της Ν.Δ. Ν. Θεοδωρόπουλο, ο οποίος με τη σειρά του ισχυρίζεται ότι τους σχετικούς καταλόγους δεν τους παρέλαβε από το ΥΠΕΣ, αλλά από «αρμόδιο κομματικό στέλεχος του Διαγραμματειακού της Ν.Δ.», το οποίο δεν κατονόμασε. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η απόφαση της ΑΠΔΠΧ διαπιστώνει ότι, όπως προέκυψε από τις απαντήσεις των υπηρεσιακών στελεχών του ΥΠΕΣ, αλλά και από τον επιτόπιο έλεγχο, στοιχεία εκλογικών καταλόγων είχαν κατά καιρούς ζητηθεί και εξαχθεί από τις βάσεις δεδομένων, κατόπιν σχετικής εντολής του παραιτηθέντος γενικού γραμματέα του υπουργείου είτε σε γραπτή είτε σε προφορική μορφή. Συνεπώς διαπιστώνεται ότι «δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα να έχουν διαβιβαστεί στο παρελθόν ή και πιο πρόσφατα εκλογικοί κατάλογοι με e-mail, σε αποδέκτες εκτός υπουργείου, χωρίς όμως να είναι δυνατή η αναζήτηση στοιχείων για την τεκμηρίωση μιας τέτοιας διαρροής».

Είναι επομένως σαφές ότι το πόρισμα της ΑΠΔΠΧ δεν επιβεβαιώνει ούτε τον ισχυρισμό του πρωθυπουργού ότι για τη διαρροή ευθύνεται γενικά και αόριστα κάποιο «βαθύ κράτος» (αφού στην παράνομη επεξεργασία, σύμφωνα με την απόφαση, εμπλέκονται με βεβαιότητα πλέον η Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, ο παραιτηθείς γραμματέας Αποδήμων της Ν.Δ. Ν. Θεοδωρόπουλος και πιθανότατα ο παραιτηθείς γενικός γραμματέας του ΥΠΕΣ, επίσης κομματικό στέλεχος, που βρισκόταν στη θέση αυτή και επί υπηρεσιακής κυβέρνησης), αλλά ούτε και τον ισχυρισμό ότι η διαρροή των δεδομένων εκτός υπουργείου έγινε επί υπηρεσιακής κυβέρνησης (καθώς το μόνο που διαπιστώθηκε με βεβαιότητα ήταν ότι στις 8.6.2023 έγινε η εξαγωγή της βάσης δεδομένων από υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου και όχι η διαρροή εκτός ΥΠΕΣ προς κομματικούς παράγοντες της Ν.Δ., η οποία μπορεί να έγινε και πιο πρόσφατα).

Τα μεγαλύτερα, ωστόσο, ερωτήματα προκύπτουν, με βάση την απόφαση της ΑΠΔΠΧ, ως προς τη στάση και την ευθύνη της νυν υπουργού Εσωτερικών, Ν. Κεραμέως. Η Αρχή επισημαίνει ότι, σε συνέντευξή της (ήδη από τις 16.3.2024, δηλαδή λίγες μέρες μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης), η υπουργός δήλωσε πως η διαρροή έλαβε χώρα μεταξύ των δύο βουλευτικών εκλογών, Μαΐου και Ιουνίου 2023, όταν «συνεργάτης τού τότε υπεύθυνου για τις εκλογές γενικού γραμματέα Μ. Σταυριανουδάκη εξήγαγε ηλεκτρονικές διευθύνσεις αποδήμων στον γ. Απόδημου Ελληνισμού της Ν.Δ., Ν. Θεοδωρόπουλο. Εν συνεχεία αυτός τις μεταβίβασε στην κ. Ασημακοπούλου».

Ο εσωτερικός έλεγχος

Σύμφωνα, ωστόσο, με το πόρισμα, «δεν προκύπτει ότι από το ΥΠΕΣ έγινε εξαντλητική έρευνα και αναζήτηση πληροφοριών προκειμένου να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός του χρόνου και του αντικειμένου της παράνομης διαβίβασης στοιχείων των εκλογικών καταλόγων. Στις ερωτήσεις της Αρχής κατά τους επιτόπιους ελέγχους δεν δόθηκε κάποια σχετική πληροφορία ούτε παρέστη εξουσιοδοτημένος νόμιμος εκπρόσωπος του υπουργείου.

Συνεπώς, δεν παρουσιάζεται κάποιο στοιχείο που να τεκμηριώνει το γεγονός και τον χρόνο της διαρροής των δεδομένων από το υπουργείο με τελικό αποδέκτη τον γραμματέα Αποδήμων της Ν.Δ. ή άλλον, εκτός υπουργείου παραλήπτη. Η εντολή για εσωτερικό έλεγχο αφορούσε την επάρκεια των μέτρων ασφάλειας και προστασίας δεδομένων, χωρίς όμως να αναφέρεται στον προσδιορισμό του συγκεκριμένου συμβάντος, των συνθηκών και του τρόπου διαρροής», ενώ διαπιστώθηκε ότι «δεν διενεργήθηκε άλλη διερεύνηση από το υπουργείο».

Αφού, λοιπόν, ο εσωτερικός έλεγχος αφορούσε τα μέτρα ασφαλείας γενικά και όχι τη διερεύνηση του συγκεκριμένου περιστατικού, πώς γνώριζε η Ν. Κεραμέως, ήδη από τον Μάρτιο του 2024, ότι υπεύθυνος της διαρροής ήταν συνεργάτης του γενικού γραμματέα ΥΠΕΣ; Πώς γνώριζε ότι η διαρροή των δεδομένων εκτός ΥΠΕΣ έγινε επί υπηρεσιακής κυβέρνησης, τον Ιούνιο του 2023; Και κυρίως, εφόσον τα γνώριζε όλα αυτά, γιατί δεν έθεσε τα σχετικά στοιχεία υπόψη της ΑΠΔΠΧ;