Επικοινωνιακός δρόμος ανάμεσα σε ...κλαρίνα, καφεδάκι και μπλόκα

Ενα μεγαλοπρεπές σόλο κλαρίνο έσκισε την ατμόσφαιρα μέσα στο «θερμοκήπιο» που είχε στηθεί χθες για την τελετή παράδοσης του αυτοκινητόδρομου Ακτιο - Αμβρακία. Οι πρώτες μουσικές φράσεις από τον «Ηλιο», ένα από τα πιο διάσημα τσάμικα - ραστ στην Αιτωλοακαρνανία, όπως βγήκαν μέσα από το κινητό ενός τοπικού παράγοντα, κυριάρχησαν για λίγο πάνω στις ομιλίες των αρμοδίων. Κάποια ενοχλημένα βλέμματα στράφηκαν στον άνθρωπο με το κινητό που παρέμεινε ατάραχος, περιμένοντας να χειροκροτήσει στο τέλος με θέρμη τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αλλωστε, ο στόχος δεν ήταν η γιορτή για ένα έργο που ολοκληρώθηκε 15 χρόνια μετά τη δημοπράτησή του αλλά η επιβεβαίωση της γαλάζιας επικοινωνιακής υπεροπλίας και η ταυτόχρονη εμφάνιση του πρωθυπουργού στον δρόμο που ανοίγει για ασφαλέστερα ταξίδια, σε «μπλόκο» αγροτών, σε καφέ με κατοίκους και σε άλλα σημεία της περιοχής. Από τα οποία δεν θα μπορούσε να λείπει και η επίσκεψη σε άλλο έργο, ενεργειακό, του ομίλου ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία, ακόμη κι αν αυτό δεν ολοκληρώθηκε αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ο οδικός άξονας Αμβρακία-Ακτιο δημοπρατήθηκε τον μακρινό Φεβρουάριο του 2009, από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά. Ηταν η εποχή που τα πρώτα σημάδια της επερχόμενης κρίσης φαίνονταν ξεκάθαρα, αλλά η τότε κυβέρνηση προσπαθούσε να πείσει για το πόσο θωρακισμένη ήταν η οικονομία. Η ανακοίνωση του ΥΠΕΧΩΔΕ κήρυττε με καμάρι τη δημοπράτηση ενός δημόσιου έργου μήκους 48,5 χιλιομέτρων με προϋπολογισμό 338 εκατομμύρια ευρώ που θα ολοκληρωνόταν το 2012! Η επιλογή αναδόχου θα γινόταν «με το σύστημα ελεύθερης συμπλήρωσης τιμολογίου», σύστημα δημοπράτησης που «εφαρμόζεται δοκιμαστικά πρώτη φορά σε έργο οδοποιίας στην Ελλάδα».

Κάπου μέσα στην ανακοίνωση, υπήρχε και η αναφορά ότι ο δρόμος θα ήταν «σύγχρονης κατασκευής» με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση. Λωρίδα Εκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) δεν αναφερόταν και δεν περιλαμβάνεται στο έργο που χθες παραδόθηκε - αλλά ποιος έδινε τότε σημασία σε τέτοιες... λεπτομέρειες. Μια άλλη λεπτομέρεια ήταν ότι ένας οδικός άξονας με τέτοιο μήκος «έσπαγε» σε τέσσερις εργολαβίες, ενώ ανάδοχοι στα βασικά τμήματα ήταν οι εταιρείες ΑΕΓΕΚ και Ιόνιος.

Η σημασία του έργου ήταν δεδομένη καθώς συνδέει τον άξονα της Ιονίας Οδού με το αεροδρόμιο στο Ακτιο, την Πρέβεζα και τη Λευκάδα. Πέρασαν πολλά χρόνια και όσοι περνούσαν από αυτά τα μέρη συνέχισαν να μπλοκάρουν στην Αμφιλοχία και τη Βόνιτσα, περνώντας μέσα από έναν στενό δρόμο πλάτους 7 μέτρων, εκτεθειμένοι στον κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων.

Οταν κατατέθηκαν οι προσφορές, η «δουλειά» μοιράστηκε με τεράστιες για τα σημερινά δεδομένα εκπτώσεις άνω του 50%. Πολλά χρόνια αργότερα, στις 23/1/2020, αναφερόμενη στην «οδύσσεια» του έργου, η «Εφ.Συν.» σημείωνε ότι το σπάσιμο του έργου στα τέσσερα δεν είχε προκαλέσει αντιδράσεις, όπως συνέβη με το Πάτρα-Πύργος, ενώ έως τότε το μόνο ολοκληρωμένο τμήμα ήταν τα 15 χιλιόμετρα στο δυτικό άκρο, ανάμεσα Ακτιο-Βόνιτσα, αν και είχε απορροφηθεί το σύνολο των κονδυλίων.

Στο ίδιο δημοσίευμα, αναφερόταν ότι ύστερα από πλήθος προσφυγών, το υπόλοιπο έργο επαναδημοπρατήθηκε το 2017 με προϋπολογισμό μεγαλύτερο από τον αρχικό (160 εκατ.) και ανάδοχος προέκυψε η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ-ΤΕΡΝΑ και πάλι με έκπτωση 49,85%. Προσέφυγε όμως η δεύτερη μειοδότρια (GD Infrastrutture) και πέτυχε τον αποκλεισμό της κοινοπραξίας, επικαλούμενη τις εκκρεμότητες που είχαν τότε οι κατασκευαστικές με τις καταδίκες τους για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού (καρτέλ). Το έργο κατέληξε να ανατεθεί στο τέλος του 2020 στην τρίτη μειοδότρια, τη ΜΕΤΚΑ του Ομίλου Μυτιληναίου, που το υλοποίησε με 150 εκατομμύρια ευρώ.

Θριαμβολογίες

Δικαιολογημένες, λοιπόν, σε έναν βαθμό, οι χθεσινές θριαμβολογίες του Κυρ. Μητσοτάκη και των αρμόδιων υπουργών, που είπαν ότι εκείνοι κατάφεραν να ολοκληρώσουν το έργο και να το παραδώσουν ενισχύοντας τις προοπτικές ανάπτυξης του τόπου. Εκείνο που ήχησε κάπως παράδοξα ήταν η επισήμανση του πρωθυπουργού ότι πρόκειται για δρόμο «χωρίς διόδια» (αφού κατασκευάστηκε ως δημόσιο έργο και χωρίς σύμβαση παραχώρησης) ο οποίος θα επιτρέπει διελεύσεις χωρίς «να τρέμει το φυλλοκάρδι» των διερχομένων. Ισως το τίμημα της 15χρονης περιπέτειας να ήταν αρκετό για το γεγονός ότι κατασκευάστηκε χωρίς τα διόδια που τόσο προτιμά αυτή η κυβέρνηση…

Κάτω από έναν λαμπρό ήλιο που φώτιζε τη Δυτική Ελλάδα σε συμπαιγνία με το κλαρίνο του Κώστα Αριστόπουλου που συνέχιζε να δονεί την ατμόσφαιρα όποτε χτυπούσε το κινητό που προαναφέραμε, ο πρωθυπουργός ήρθε να υποσχεθεί ακόμη περισσότερα έργα στους υπουργούς, τους δημάρχους και τους τοπικούς παράγοντες που είχαν συγκεντρωθεί για την τελετή. Η διαφανής τέντα είχε στηθεί στο οδόστρωμα μιας κοιλαδογέφυρας που περνά πάνω από το «ρέμα του Αράπη». Από κάτω της περνούσε σχεδόν παράλληλα ο παλιός δρόμος, με συνέπεια οι ομιλίες να διακόπτονται ενίοτε και από τα κορναρίσματα των διερχόμενων φορτηγών.

Μετά τη λήξη της τελετής, θα έπρεπε να απομακρυνθεί η εξέδρα και να τελειώσουν οι τελευταίες εργασίες προκειμένου ο δρόμος να παραδοθεί κανονικά στην κυκλοφορία μέσα στο ερχόμενο Σαββατοκύριακο. Μετά την πλήρη παράδοση, ο χρόνος ταξιδίου από την Αθήνα προς την Πρέβεζα και τη Λευκάδα θα συντομευθεί κατά 45 λεπτά και δεν θα ξεπερνά τις 3 ώρες και 20 λεπτά, όπως ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας.

Ευχαριστίες ακούστηκαν και προς την πρώην ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (χωρίς πάντως να ακουστεί το όνομα του Κώστα Καραμανλή) που κατάφερε να ξεκλειδώσει το έργο, ενώ ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στους σχεδιασμούς για νέους άξονες οδικής σύνδεσης της Ανατολικής με τη Δυτική Στερεά Ελλάδα μέσω Αμφισσας-Αντιρρίου και Καρπενησίου-Αγρινίου, βάζοντας ως αφετηρία τη Λαμία στην οποία εκλέγεται.

Ο υφυπουργός Νίκος Ταχιάος μίλησε ακόμη και για νέα οδική σύνδεση Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας αλλά και για την αναδιάταξη σχεδιασμού που επιβάλλουν καταστροφές όπως αυτές που προκάλεσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο «Ντάνιελ». «Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να σταματήσουμε τη δουλειά και να ανακόψουμε την ανοδική πορεία που έχει πάρει ο τόπος», σημείωσε στην ομιλία του ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης.

Η αχίλλειος πΤέρνα των έργων

Με αιχμές για τα τεράστια ανεκτέλεστα συμβάσεων που έχουν δημιουργήσει οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες συνόδευσε την ομιλία του στην τελετή παράδοσης του οδικού άξονα Αμβρακία-Ακτιο ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ομώνυμης εταιρείας. «Είμαστε σε ένα χρονικό σημείο στο οποίο έργα 15 δισ. ευρώ έχουν ήδη ανατεθεί, με ελάχιστες καθυστερήσεις σε σχέση με άλλα χρόνια», σημείωσε ο κ. Μυτιληναίος: «Τώρα όμως αρχίζουν τα πολύ δύσκολα και συγκεκριμένα η ίδια η εκτέλεση των έργων. Πώς τα ανεκτέλεστα, ένας όρος που αντιπαθώ, θα γίνουν εκτελεσμένα, ένας όρος που με γεμίζει ικανοποίηση». Υπενθυμίζεται ότι πρωταθλήτρια στο ανεκτέλεστο συμβάσεων είναι η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, που ξεπερνά τα 7 δισ. ευρώ, εάν αναλάβει και τον ΒΟΑΚ στην Κρήτη. «Πρέπει και εμείς, οι κατασκευαστικές εταιρείες, να πάψουμε να βλέπουμε αυτή τη δουλειά σαν εργολαβία, αλλά ως μία σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, τώρα ειδικά που η πλειοψηφία των έργων θα είναι ιδιωτικά ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεις», σημείωσε.

Ο επικεφαλής της επιχείρησης που επικεντρώνεται σε έργα μεταλλουργίας-ενέργειας και έχει μια από τις μεγαλύτερες κεφαλαιοποιήσεις στο Χρηματιστήριο αναφέρθηκε ειδικά στην κατασκευαστική θυγατρική, τη ΜΕΤΚΑ. Υπενθύμισε την αποχώρησή της από την Ελλάδα πριν από 15 χρόνια, «μη δυνάμενη να ανταγωνιστεί επιτυχώς άλλες εταιρείες για λόγους που όλοι γνωρίζουμε», σημειώνοντας ότι στο ίδιο διάστημα η ΜΕΤΚΑ πραγματοποίησε 19 έργα συμβατικής αξίας άνω των 4 δισ. ευρώ σε 10 χώρες του εξωτερικού. Ανέφερε επίσης ότι ακολούθησε την παρότρυνση του πρωθυπουργού να επιστρέψει στην Ελλάδα, «εγγυώμενος προσωπικώς την απόλυτη διαφάνεια στις διαδικασίες των δημόσιων έργων». «Ακολούθησα την παρότρυνσή του. Ελπίζω να μην το μετανιώσει, ευρισκόμενος σήμερα εδώ και βλέποντας τόσο δύσκολα έργα να παραδίδονται στην ώρα τους και σε απόλυτα ελεγχόμενο κόστος», κατέληξε ο κ. Μυτιληναίος.

Τυχαίο... συναπάντημα

Σε αντίθεση με τη σπουδαιότητα ενός τόσο σημαντικού και ταλαιπωρημένου δημόσιου έργου, η χθεσινή ειδησεογραφία δεν κυριαρχήθηκε τόσο από την τελετή παράδοσης όσο από τα όσα ανέφερε ο Κυρ. Μητσοτάκης σε «αυθόρμητες» συναντήσεις του με «αγρότες σε μπλόκο» και άλλους πολίτες σε καφέ της περιοχής. «Ούτε γκαρσόνια θα γίνετε ούτε θα φύγετε στη Γερμανία», ήταν η δήλωση Μητσοτάκη, «αφού άκουσε τα αιτήματα των αγροτών», η οποία έγινε φέιγ-βολάν, μέσω του μεγάρου Μαξίμου. «Η στήριξη του πρωτογενούς τομέα είναι πρώτη πολιτική προτεραιότητα της κυβέρνησης», είπε ο πρωθυπουργός, περνώντας μετά τα εγκαίνια, ενώ υποστήριξε ότι οι τιμές του γάλακτος είναι καλύτερες, γιατί η κυβέρνηση έδωσε και δίνει μάχη κατά των παράνομων ελληνοποιήσεων. Στο καφέ, μίλησε για «προσωρινές δυσκολίες», απέναντι στις οποίες η κυβέρνηση υψώνει αναχώματα, «επειδή η οικονομία μας πηγαίνει καλύτερα», ενώ υποσχέθηκε και ότι «οι μισθοί στη χώρα θα συνεχίσουν να αυξάνονται».

Σε άλλη συνάντηση με τοπικούς παράγοντες του Αγρινίου, υποσχέθηκε να «μεριμνήσει προσωπικά» για τις διαμαρτυρίες τους σχετικά με την υποβάθμιση του Πρωτοδικείου της πόλης. Μια είδηση που βρήκε επίσης περίοπτη θέση ήταν η επίσκεψη του πρωθυπουργού «στο μεγαλύτερο έργο παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας της χώρας» που εκτελεί η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Αμφιλοχία. Πρόκειται για επένδυση 650 εκατ. ευρώ, που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και καιρό και αφορά σύστημα αντλησιοταμίευσης που θα λειτουργεί σαν μπαταρία, καθώς, όταν παράγεται περίσσια ενέργεια από αιολικά-φωτοβολταϊκά πάρκα, αυτή θα «αποθηκεύεται σε όγκους υδάτων» που θα αποταμιεύονται σε λίμνη. Αργότερα, η ενέργεια θα επιστρέφει με τη ροή των υδάτων, όπως γίνεται στα υδροηλεκτρικά φράγματα.