«Το πρώτο αίσθημα ενοχής το οφείλει το κράτος απέναντι στους πολίτες»

Με μια διαφοροποίηση από την κεντρική γραμμή της Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη για την τραγωδία στα Τέμπη, ξεκίνησε την ομιλία του ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στην παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Γιώργου Χαρβαλιά με τίτλο «Γιαβόλ! Αίμα, λήθη και υποτέλεια» (εκδόσεις Πεδίο) και με αντικείμενο «τις ελληνογερμανικές σχέσεις, το κατοχικό δάνειο και τις πολεμικές αποζημιώσεις/επανορθώσεις», που πραγματοποιήθηκε προχθές το βράδυ στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου, παρουσία και του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ο οποίος προλογίζει την έκδοση.

Ειδικότερα ο κ. Παυλόπουλος δήλωσε ότι «θεωρώ αυτονόητο χρέος μου να σας προτείνω ν’ αποτίσουμε, από κοινού, τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη των αθώων θυμάτων της ανείπωτης σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών. Με την επισήμανση ότι αυτός ο φόρος τιμής έχει ουσιαστικό νόημα, κυρίως για όσους συμμετέχουμε ή έχουμε συμμετάσχει στον δημόσιο βίο του τόπου μας, όταν σηματοδοτεί και την ειλικρινή ανάληψη των ευθυνών που μας αναλογούν ιδίως για τέτοιες τραγωδίες» και πρόσθεσε: «“Συμπυκνώνω” αυτό το χρέος ευθύνης προσφεύγοντας στη ρήση του Ασημάκη Πανσέληνου, από το δοκίμιό του “Συνέντευξη με τον εαυτό μου” (1984): “Σ’ ένα αληθινά δημοκρατικό κράτος, το κράτος με τους πολίτες πρέπει να έχουν αμοιβαίο αίσθημα ενοχής. Αλλά το πρώτο αίσθημα ενοχής το οφείλει το κράτος απέναντι στους πολίτες”».

Αναφερόμενος στο αντικείμενο του βιβλίου σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως «είναι η ίδια η έννοια της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομιμότητας –μακριά από κάθε λογική αντεκδίκησης, που είναι παντελώς ξένη σ’ εμάς, τους Ελληνες– η οποία θεμελιώνει, στο ακέραιο, τις αξιώσεις της Ελλάδας ως προς το κατοχικό δάνειο και τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας. Και τούτο διότι η Δικαιοσύνη της Ιστορίας, προκειμένου το μήνυμα “Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά” να καταστεί πράξη, απαιτεί από τους θύτες να ολοκληρώσουν τη “συγγνώμη” τους αποδίδοντας και στην Ελλάδα αυτό που δικαιωματικώς της ανήκει».