Το πλάνο για την επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου: Πότε ξεκινούν τα δρομολόγια

Η επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου είναι αναγκαία για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης του κοινού. Επιπλέον, η καθυστέρηση έναρξης της λειτουργίας, έστω και με περιορισμένο αριθμό δρομολογίων, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους κλοπών ή/και δολιοφθορών. Τέλος, υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα στις εμπορευματικές μεταφορές προς τα γειτονικά κράτη.

Η επανεκκίνηση ενός σιδηροδρομικού δικτύου ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα διακοπής δρομολογίων απαιτεί σειρά ενεργειών ώστε αυτά να ξεκινήσουν με όρους μέγιστης δυνατής ασφάλειας. Οι ενέργειες αυτές χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: επιθεώρηση υποδομών και έναρξη δρομολογίων.

Α. Επιθεώρηση υποδομών

Όταν διακόπτεται η κυκλοφορία των τρένων, εμφανίζονται προβλήματα στις υποδομές. Ειδικότερα, η σιδηροτροχιά οξειδώνεται και καλύπτεται από σκουριά με αποτέλεσμα να χάνεται η συνεχής επαφή της γραμμής με τους τροχούς των τρένων. Έτσι, δεν ανιχνεύεται η θέση του τρένου από τον σηματοδότη. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να κινηθεί δοκιμαστικά ένα τρένο για να απομακρύνει τη σκουριά. Επιπλέον, στην επιφάνεια των γραμμών μπορεί να υφίστανται εμπόδια που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια διακοπής της κυκλοφορίας, όπως θραύση σιδηροτροχιάς, πέτρες, λάστιχα και φερτά από καθιζήσεις. Οπτικός έλεγχος και ειδικές δρεζίνες θα πρέπει να διατρέξουν το δίκτυο, ώστε να αρθεί κάθε εμπόδιο.

Η επιθεώρηση όλου του δικτύου υπολογίζεται να διαρκέσει περί τις 4 ημέρες.

Β. Έναρξη δρομολογίων

Όταν έχει γίνει καθολική διακοπή δρομολογίων σε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο για ικανό χρονικό διάστημα, μεγαλύτερο των 3 ημερών, η επανεκκίνηση γίνεται σταδιακά και σε βάθος χρόνου μερικών εβδομάδων. Κριτήρια για τον καθορισμό των φάσεων της σταδιακής επανεκκίνησης είναι: κοινωνικές ανάγκες, κυρίως σε δρομολόγια προαστιακού και περιαστικού χαρακτήρα που  χρησιμοποιούνται από εργαζόμενους· διεθνείς υποχρεώσεις για λειτουργία εμπορευματικών γραμμών · ανάγκες που συνδέονται με τον τουρισμό και συναφείς δραστηριότητες (πχ δρομολόγια οδοντωτού).

Υπό το φως των ανωτέρω, θα υπάρξει σταδιακή επανεκκίνηση λειτουργίας σε 5 φάσεις (ανά πενθήμερο) με προτεινόμενη έναρξη την 22.03.2023: Συγκεκριμένα:

22.03.2023. Επανεκκίνηση:

• Προαστιακός Πειραιάς – Αθήνα – Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών - Αεροδρόμιο
• Προαστιακός Κάντζα – Λιόσια
• Προαστιακός Αθήνα – Οινόη – Χαλκίδα
• Θεσσαλονίκη – Φλώρινα
• Θεσσαλονίκη – Δράμα
• Αλεξανδρούπολη – Ξάνθη
• Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο
• Κάτω Αχαΐα – Πάτρα
• Πάτρα – Ρίο
• Διακοφτό – Καλάβρυτα
• Ολυμπία – Πύργος – Κατάκολο
• Βόλος – Μηλιές
• Εμπορευματικά από Θεσσαλονίκη προς Ειδωμένη και Προμαχώνα (1 ή 2 ζεύγη)
• Εμπορευματικά Θριάσιο – Θεσσαλονίκη  (1 ή 2 ζεύγη ημερησίως)

27.03.2023. Επανεκκίνηση (επιπλέον):

• Προαστιακός Αθήνα – Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών – Κόρινθος – Κιάτο – Αίγιο

01.04.2023.  Επανεκκίνηση (επιπλέον):

• InterCity Αθήνα – Θεσσαλονίκη (1 πρωινό ζεύγος)
• Προαστιακός Θεσσαλονίκη – Λάρισα
• Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα
• Λάρισα – Βόλος
• Λαμία – Στυλίδα

06.04.2023.  Προσθήκη (κατόπιν αξιολόγησης συνθηκών):

• InterCity Αθήνα – Θεσσαλονίκη (1 ή 2 ζεύγη ημερησίως)
• Εμπορευματικά Θριάσιο – Θεσσαλονίκη  (1 ή 2 ζεύγη ημερησίως)

11.04.2023.  Προσθήκη (κατόπιν αξιολόγησης συνθηκών):

• Λοιπά δρομολόγια

Τουλάχιστον έως την οριστική παράδοση των έργων τεχνολογικής αναβάθμισης του δικτύου, θα εφαρμόζονται επιπλέον τα ακόλουθα:

α. Άμεση ενίσχυση ασφάλειας 

• Κλειστοί 5 σταθμοί (θα λειτουργούν μόνο για επιβίβαση – αποβίβαση).
• Στελέχωση ανοικτών σταθμών με 2 σταθμάρχες.
• Μείωση ταχύτητας σε τμήματα που δεν καλύπτονται από σηματοδότηση σε 80 χλμ και 100 χλμ για προαστιακούς/εμπορευματικούς και επιβατικές αμαξοστοιχίες αντιστοίχως.
• Στελέχωση με 2 μηχανοδηγούς όλων των προαστιακών συρμών
• Στελέχωση των προαστιακών συρμών με 1 συνοδό.
• Στελέχωση με 3 συνοδούς των InterCity Αθήνα – Θεσσαλονίκη έναντι των 2 που υπάρχουν σήμερα.
• Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου σε ΟΣΕ και Hellenic Train.

β. Μηχανισμοί επίλυσης προβλημάτων

• Σταδιακή εγκατάσταση από την Hellenic Train καταγραφικού στις αμαξοστοιχίες με δυνατότητα καταγραφής επικοινωνιών καμπίνας μεταξύ των μηχανοδηγών και του προσωπικού κυκλοφορίας του ΟΣΕ (σταθμάρχες, ρυθμιστές κυκλοφορίας και τηλεδιοικητές).
• Δημιουργία Technical Help Desk με σκοπό την ανταλλαγή  τεχνικών πληροφοριών μεταξύ των μηχανοδηγών και της τεχνικής βάσης για την άμεση επίλυση τεχνικών προβλημάτων κατά την πορεία ενός συρμού.
• Εξυπηρέτηση επιβατών σε σημαντικούς σταθμούς του σιδηροδρομικού δικτύου (ιδίως Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Λιανοκλάδι).

γ. Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού

• Ταχεία ολοκλήρωση πρόσληψης προσωπικού στον ΟΣΕ βάσει προγραμματισμού για το έτος 2022 που βρίσκεται σε εκκρεμότητα.
• Για λόγους ταχύτητας, από την υφιστάμενη προκήρυξη 2022 θα καλυφθεί και ο προγραμματισμός προσλήψεων 2023 για κρίσιμους τομείς συντήρησης, σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ηλεκτροκίνησης, καθώς και τεχνικού προσωπικού.
• Παραμονή των υπηρετούντων με δελτίο παροχής υπηρεσιών.
• Διερεύνηση δυνατότητας ανανέωσης συμβάσεων με το προσωπικό φύλαξης ισόπεδων διαβάσεων.
• Επαναξιολόγηση εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης κρίσιμου προσωπικού.
• Ενεργοποίηση ψυχολογικής υποστήριξης κρίσιμου προσωπικού ΟΣΕ και Hellenic Train από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.

δ. Αναβάθμιση και επιτήρηση υποδομών

• Αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων ολοκλήρωσης των έργων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του κύριου άξονα.
• Άμεση προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάταξη και συντήρηση σηράγγων.
• Λειτουργία στο συντομότερο δυνατό χρόνο του συστήματος GSM-R στο τροχαίο υλικό για όλες τις επικοινωνίες εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ, καθιστώντας δευτερεύον το σύστημα VHF.
• Αστυνομική προστασία υποδομών σε κρίσιμα σημεία του δικτύου.

ε. Ρυθμιστικές παρεμβάσεις

• Δρομολόγηση επικαιροποίησης του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας.
• Ποινική αναβάθμιση εγκλημάτων κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού .
• Συμπερίληψη στα μέτρα στήριξης των οικογενειών των θανόντων από δεκαετία σε σιδηροδρομικά δυστυχήματα.

Θα ήθελα να επισημάνω, πως τα μέτρα αυτά συνιστούν μια μεταβατική απάντηση της πολιτείας στο τραγικό συμβάν, έτσι ώστε να αισθάνονται οι πολίτες πως το μέσο αυτό είναι ασφαλές για να μπορέσουν να το χρησιμοποιούν. Είναι προφανές όταν θα έρθει με το καλό η ολοκλήρωση των έργων, στις αρχές του επόμενου φθινοπώρου, η Ελλάδα θα διαθέτει ένα μηχανολογικά πολύ αναβαθμισμένο σύστημα προστασίας και ασφάλειας. Έως τότε, θα ισχύσουν τα  αυστηρά αυτά μέτρα και θα είμαστε η Ελληνική Κυβέρνηση, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος και η ΕΡΓΟΣΕ σε πραγματική εγρήγορση, ώστε οι πολίτες να αισθανθούν εμπιστοσύνη και να μπορέσουμε όλοι μαζί να προχωρήσουμε σε μια ουσιαστική αναβάθμιση η οποία δυστυχώς είναι υπερήμερη από δεκαετίες.