Το αύριο ξεκινά από το Σύνταγμα

Τα 8 κύρια σημεία τα οποία σύμφωνα με την κυβέρνηση χρήζουν μεταρρύθμισης στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση παρουσίασε χθες στη Βουλή και ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών, οι σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους, η εκλογή του πρωθυπουργού ο οποίος πρέπει να είναι βουλευτής, οι ανεξάρτητες αρχές, η πρόταση εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας και η δυνατότητα δημοψηφίσματος από τα κάτω ήταν τα βασικά θέματα που έθιξε ο πρωθυπουργός.

Το βασικό συμπέρασμα όσων είπε ο πρωθυπουργός -το οποίο πηγάζει και από την εμπειρία της κρίσης και των μνημονίων- αφορά την ανάγκη ενός ουσιαστικού εκδημοκρατισμού της πολιτικής ζωής και του τρόπου διακυβέρνησης της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στη διαχρονική πρόταση της Αριστεράς για την «καθιέρωση παγίως αναλογικού εκλογικού συστήματος στο Σύνταγμα».

Επίσης πρότεινε την ταυτόχρονη καθιέρωση της «εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας», που σημαίνει ότι μια πρόταση δυσπιστίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται ταυτόχρονα άλλος πρωθυπουργός. Αυτό προϋποθέτει δύο πράγματα: το πρώτο είναι ότι για να υπερψηφιστεί ταυτόχρονα άλλος πρωθυπουργός, αυτός που κάνει την πρόταση δυσπιστίας (σ.σ. η αντιπολίτευση) πρέπει να έχει έτοιμη μια νέα κυβερνητική πλειοψηφία και έτοιμο υποψήφιο πρωθυπουργό (εκλεγμένο βουλευτή) γι’ αυτόν τον σκοπό.

Το δεύτερο είναι πως για να υπάρξει πρακτική εφαρμογή της «εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας» θα πρέπει η Βουλή να έχει εκλεγεί με απλή αναλογική, καθώς διαφορετικό εκλογικό σύστημα καθιστά ουσιαστικά πολύ δύσκολη έως και αδύνατη την εφαρμογή της.

Ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της εισηγητικής ομιλίας του είπε ότι «τώρα είναι η ώρα να αφοσιωθούμε και στις μεγάλες θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα. Για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, την εμβάθυνση της δημοκρατίας, της αξιοκρατίας και της ισονομίας, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης», για να προσθέσει: «Ηρθε όμως η ώρα να προχωρήσουμε ακόμη πιο ριζοσπαστικά. Ακόμη πιο ρηξικέλευθα».

Τα ερωτήματα μετά τα μνημόνια

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε αναλυτικά στην πολιτική κατάσταση, τους σχηματισμούς και τα πολιτικά δεδομένα που προέκυψαν μέσα στη μνημονιακή περίοδο. Με αφορμή την κυβέρνηση τεχνοκρατών στην αρχή των μνημονίων, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για το «πόσο απροστάτευτη μπορεί να είναι η πολιτεία και ο κοινοβουλευτισμός από την ενίσχυση υπερεθνικών, κρατικών και ιδιωτικών μηχανισμών που κινούνται έξω από το πλαίσιο του λαϊκού ελέγχου».

Οπως είπε χαρακτηριστικά, «τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής έπληξαν τον πυρήνα της οικονομικής κυριαρχίας της χώρας. Απαξίωσαν θεσμούς αντιπροσώπευσης και πολιτικούς φορείς. Διέρρηξαν την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατία. Και όλα αυτά συνέβησαν, μάλιστα, σε συνθήκες μετασχηματισμών του κράτους, των θεσμών και των δομών του. Μετασχηματισμών που έχουν ήδη οδηγήσει σε ενίσχυση μηχανισμών των οποίων η εξουσία δεν πηγάζει από τη λαϊκή βούληση, αλλά από μια δήθεν αντικειμενική τεχνική γνώση που υποτίθεται πως κατέχουν».

Για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Πρόκειται εδώ για την κυριαρχία της τεχνοκρατικής ιδεολογίας που έχει προκαλέσει αυτούς τους μετασχηματισμούς. Που έχει υψώσει σινικά τείχη μεταξύ του λαού και των εκπροσώπων του και των πολλαπλών πλέον κέντρων λήψης των αποφάσεων. Και πρέπει να κατανοήσουμε τόσο την ιδεολογία αυτή όσο και τους μετασχηματισμούς που προκαλεί. Με κυριότερο από αυτούς τη διαρκή αφαίρεση πεδίων από την ύλη της δημοκρατικής σύγκρουσης».

Ολα τα ανωτέρω ο πρωθυπουργός στην ομιλία του τα συμπεριέλαβε ως κομμάτια μιας «μεταδημοκρατικής συνθήκης», για την οποία είπε ότι «είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε και να προτείνουμε μέτρα και συνταγματικές ρυθμίσεις ενίσχυσης τόσο του Κοινοβουλίου όσο και του ελέγχου που αυτό ασκεί και στις κυβερνήσεις και στις τεχνοκρατικές δομές που ασκούν εξουσία. Μέτρα δηλαδή που θα ενισχύουν τις λειτουργίες, η εξουσία των οποίων πηγάζει απευθείας και άρα ελέγχεται απευθείας από τον λαό».

Στην ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας δεν ξέχασε τη Ν.Δ. και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σχολιάζοντας τη στάση της Ν.Δ. απέναντι στη συνταγματική αναθεώρηση ο κ. Τσίπρας κατηγόρησε τον κ. Μητσοτάκη για «θεσμικά κωμικοτραγική συμπεριφορά».

«Πολύ φοβάμαι ότι αυτό που οδηγεί τον κ. Μητσοτάκη σε αυτή τη στάση είναι η ενδόμυχη επιθυμία του να μην αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης των υπουργών. Τον καλούμε λοιπόν να αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον του ελληνικού λαού, με καθαρές κουβέντες και όχι με μισόλογα» είπε ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος κάλεσε όλες τις πολιτικές δυνάμεις να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.