Απολείπειν ο Θεός… Σινά

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η συζήτηση στο Κάιρο χαρακτηρίστηκε δύσκολη «παρά τη γνήσια καλή διάθεση των Αιγυπτίων». Η αιγυπτιακή πλευρά επιμένει πως, βάσει της ερμηνείας του νόμου τους, αρχαιολογικοί χώροι και χώροι περιβαλλοντικής προστασίας ανήκουν εξ ορισμού στο Δημόσιο, χωρίς όμως να αμφισβητείται ο λατρευτικός και ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής στο διηνεκές. Οι ίδιες πηγές επεσήμαναν στην «Εφ.Συν.» πως η Αθήνα παλεύει για το καλύτερο και διατηρεί συγκρατημένη αισιοδοξία. «Ζητούμενο είναι να μη διακινδυνεύσουμε τη σχέση μας με την Αίγυπτο, που είναι εξαιρετικά κρίσιμη, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία» κατέληξαν με νόημα. Αυτή η τελευταία φράση αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνειών, κυρίως για τον βαθμό και την ένταση με την οποία δύναται να ασκήσει πίεση η Αθήνα προς την αιγυπτιακή πλευρά, τη στιγμή που το Κάιρο αποτελεί κομβικό παράγοντα στη διαμόρφωση των εξελίξεων στην ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή κρίσιμη για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Γεωπολιτική πρόκληση

Σε αυτό το πλαίσιο η πρόσφατη εξέλιξη που αφορά την πιθανή επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Ανατολικής Λιβύης, υπό τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στην Αθήνα και αναδεικνύει μια νέα γεωπολιτική πρόκληση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα, αντιλαμβανόμενη το βάρος αυτής της αλλαγής στάσης, σύμφωνα με δημοσιεύματα φέρεται να ζητά από το Κάιρο να παρέμβει και να μπλοκάρει την επικύρωση του μνημονίου. Ωστόσο, εάν συνδέσει κανείς αυτή την προσπάθεια με τις ευρύτερες διαβουλεύσεις που γίνονται για την περιοχή του Σινά και την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή, καταλαβαίνει πως οι διαπραγματευτικές δυνατότητες της Αθήνας σε σχέση με το ιδιοκτησιακό της Μονής είναι πεπερασμένες.

Διαπραγματεύσεις

Ως γνωστόν, η συνεργασία Ελλάδας και Αιγύπτου έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια, με την υπογραφή συμφωνιών για την οριοθέτηση ΑΟΖ και την ενεργειακή συνεργασία, που αντιπαρατίθενται στην τουρκική επιθετικότητα και τις μονομερείς ενέργειες της Αγκυρας. Η Αθήνα επιδιώκει να αξιοποιήσει την επιρροή της Αιγύπτου για να αποτρέψει την επικύρωση του μνημονίου, το οποίο θα νομιμοποιήσει την τουρκική διείσδυση στη Λιβύη και θα ενισχύσει την τουρκική παρουσία σε μια κρίσιμη περιοχή, καθώς η Αθήνα αντιλαμβάνεται την αλλαγή στάσης του Χαφτάρ ως μέρος μιας ευρύτερης τουρκικής στρατηγικής που στοχεύει στην ενίσχυση της παρουσίας της στην ανατολική Μεσόγειο και στη δημιουργία ενός δικτύου συμμαχιών που θα υπονομεύσει τις ελληνικές διεκδικήσεις.

Συνεπώς, η Αθήνα καλείται να αναπροσαρμόσει τη διπλωματική στρατηγική της, ενισχύοντας τις συμμαχίες της και αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα για να προστατεύσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της και τα ενεργειακά συμφέροντά της στην ανατολική Μεσόγειο, όπου βασικός παράγοντας είναι η Αίγυπτος και ως εκ τούτου δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως η απομείωση της διαπραγματευτικής μας θέσης εξαιτίας των ραγδαίων εξελίξεων στη Λιβύη μπορεί να έχει άμεση επίδραση και στις διαπραγματεύσεις για το Σινά. Βέβαια, διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πως η Αθήνα κατάφερε να εξασφαλίσει τη δέσμευση του Καΐρου για τη διατήρηση του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής Σινά, καθώς η αιγυπτιακή πλευρά επανέλαβε την προσήλωσή της στην πεποίθηση ότι πρόκειται για ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς που πρέπει να διατηρηθεί. Η ελληνική αντιπροσωπεία εξήγησε την πολιτική διάσταση του ζητήματος και, παρότι εξέφρασε τον απόλυτο σεβασμό της στην αιγυπτιακή Δικαιοσύνη, επεσήμανε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα θέματα διεθνούς δικαίου, καθώς πρόκειται για μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.

Ακόμα ζήτησε με ένταση να προστατευθεί το status quo, ενώ παράλληλα διαπίστωσε πως υπάρχει πρόθεση και βούληση από τον πρόεδρο Σίσι και την κυβέρνηση της Αιγύπτου να συνεχισθεί ανεμπόδιστα και να προφυλαχθεί ο ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής.

Ωστόσο, το ιδιοκτησιακό που αποτελεί διακύβευμα για τη Μονή παραπέμφθηκε στο μέλλον, καθώς το επόμενο διάστημα θα υπάρξει τεχνική ανάλυση επί του του θέματος για να διερευνηθεί εάν υπάρχει η δυνατότητα επίτευξης μιας συμφωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η αιγυπτιακή πλευρά ανέλυσε τη νομική πτυχή του ζητήματος με βάση την απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου, ενώ η ελληνική αντιπροσωπεία είχε τη δυνατότητα να κάνει γνωστά τα δικά της επιχειρήματα.

Ανδρουλάκης: «Γιατί δεν υπεγράφη το προσχέδιο εξωδικαστικού συμβιβασμού;»

Μετά την άκαρπη έκβαση των διαπραγματεύσεων στο Κάιρο για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά, οι αντιδράσεις των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα ήταν έντονες, με το ΠΑΣΟΚ και τον πρόεδρό του, Νίκο Ανδρουλάκη, να ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για τον τρόπο που χειρίστηκε το ζήτημα.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης, που βρέθηκε στο Κάιρο για να συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο της Μονής Σινά, Δαμιανό, και τους εκπροσώπους της Μονής, τόνισε την ανάγκη σεβασμού στη θρησκευτική ελευθερία και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής, επισημαίνοντας ότι η ιστορική σχέση φιλίας με τον αιγυπτιακό λαό απαιτεί σεβασμό από τις αιγυπτιακές αρχές.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κατηγόρησε την κυβέρνηση για αστοχίες στον χειρισμό του θέματος και αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των ενεργειών της, ρωτώντας ρητορικά τι έκανε η κυβέρνηση όταν εντόπισε την κωλυσιεργία από την πλευρά της Αιγύπτου και γιατί δεν υπεγράφη το προσχέδιο εξωδικαστικού συμβιβασμού που είχε συμφωνηθεί εδώ και τέσσερις μήνες.

Παράλληλα, σημείωσε την αλαζονική στάση της κυβέρνησης απέναντι στις ανησυχίες της Ορθοδοξίας και των θρησκευτικών αρχών, όπως ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, οι οποίοι εξέφρασαν έντονη ανησυχία για το ζήτημα.

Η επίσκεψη του Νίκου Ανδρουλάκη στο Κάιρο, που ήταν προγραμματισμένη εδώ και περίπου 25 μέρες για επαφές με τον Πατριάρχη Θεόδωρο και εκπροσώπους της ελληνικής κοινότητας, πήρε μεγαλύτερη σημασία μετά τις εξελίξεις, καθώς ο ίδιος ήθελε να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για την κατάσταση της Μονής και να εκφράσει τη στήριξή του. Η συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Σινά πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης, όπως είχε προγραμματιστεί.