ΥΠΕΞ: Εκδόθηκε ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός UPD

Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια υπουργεία.

Για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου.Όπως είχε αποκαλύψει πρώτη η «Εφ.Συν» και ο Κώστας Αλατζάς. Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας.

«Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ο ΘΧΣ λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων», αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. 

Ερωτοαπαντήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών 

1. Γιατί είναι σημαντική κίνηση η κατάρτιση και η εξειδίκευση και αποτύπωση σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού; (ΘΧΣ)

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, (δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες).

2. Δηλαδή τι αποτυπώνει ο χάρτης;

Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.

Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές.

3. Άρα ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας (στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό , ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.

Συνεπώς, ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ.

4. Αποτυπώνει την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η επέκταση των χωρικών υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.

5. Πώς συνδέεται η κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με την κυριαρχία και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και η εξειδίκευση του με χάρτη αποτελεί αποτύπωση των δραστηριοτήτων σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας – όχι άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.

H κυριαρχία δεν είναι αντικείμενο σχεδιασμού. Προϋπάρχει και δεν επηρεάζεται από αυτόν.

6. Γιατί η κυβέρνηση καταθέτει τώρα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό;

Η κυβέρνηση κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος. Υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες.

7. Η κατάρτιση του ΘΧΣ πιθανόν να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. Άρα εγκαταλείπετε τον ελληνοτουρκικό διάλογο;

Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.

Εξάλλου, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς  Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy).

Με αφορμή την σημερινή ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ καθ. Γιάννης Μανιάτης έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Έπρεπε να ανακοινώσει σήμερα η Τουρκία τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό για το μισό Αιγαίο της «Γαλάζιας Πατρίδας» της, να περάσουν 4 ολόκληρα χρόνια από την ημερομηνία της υποχρεωτικής κατάθεσης (το αργότερο 21 Μαρτίου 2021) του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με βάση την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και να καταδικαστεί η χώρα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (27 Φεβρουαρίου 2025) για μη συμμόρφωση με την Οδηγία, για να ανακοινώσει επιτέλους η κυβέρνηση τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της χώρας.

Ο χάρτης που δημοσιεύεται, αλλά και ολόκληρη η ανακοίνωση των συναρμόδιων Υπουργείων ΥΠΕΞ και ΥΠΕΝ αποκαλύπτει ότι δεν υπήρχε απολύτως κανένας λόγος για την τεράστια αυτή καθυστέρηση που οδήγησε τελικά σε καταδίκη της χώρας.

Τα εξωτερικά όρια της περιοχής χωροθέτησης έχουν ήδη νομοθετηθεί από το 2011, με βάση τον νόμο ΠΑΣΟΚ 4001/2011, ενώ το 2014 για πρώτη φορά η χώρα δημοσίευσε στην Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, χάρτη ελληνικής ΑΟΖ και μάλιστα με γεωγραφικές συντεταγμένες. Επιπλέον, οι οριοθετήσεις ΑΟΖ της χώρας με Ιταλία και Αίγυπτο το 2020 συμπλήρωσαν τις υπόλοιπες περιοχές. Εξάλλου, με σχετική ερώτησή μου στην Ευρωβουλή, ζήτησα σχετικές εξηγήσεις.

Μπορεί η κυβέρνηση να ενημερώσει τον ελληνικό λαό γιατί υπήρξε αυτή η τεράστια αδικαιολόγητη καθυστέρηση;»